Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Аллоҳ таолога беадад ҳамду санолар, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга дуруду салавотлар бўлсин.
Балога учрамаслик учун ўқиладиган дуо
Баъзан кўча-кўйда, йўлда, бозор ва яна бошқа ерларда турли мусибатга учраган, синовга мубтало бўлганларни учратамиз. Масалан, автоҳалокат ҳодисаси, ёнғин, бирор касалликка чалинган ва ҳ.к.
Кимдир уларни ҳолини кўриб ачинади, ёрдам беришга ҳаракат қилади, бунга имконияти етмаса ҳақига дуо қилади. Баъзилар эса “кўзига қараса бўлмайдими”, “ҳаммасига ўзи сабабчи”, “ўзини эҳтиёт қилса бўлмасмиди” каби турли “танбеҳ”ларни беради. Яна бошқалар дарҳол чўнтагидан қўл телефонини чиқариб суратга, видеога олишга “ошиқади”.
Аслида ҳар бир банда синовга дучор бўлувчидир. Зеро, бу дунё – синовлар майдони. Ундаги бир синовнинг ортидан тўхтамай иккинчиси, учинчиси..... етиб келади. Ҳа, ҳаёт аслида ана шундай битмас-туганмас имтиҳонлар занжиридир. Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: «Одамлар: “Имон келтирдик”, дейишлари билангина, синалмаган ҳолларида қолдириладилар, деб ўйладиларми?! Биз улардан олдинги (имонли) кишиларни синаган эдик-ку!» (Анкабут сураси, 2-3 – оятлар).
Банда дучор бўлган ва бўладиган барча синовлар Аллоҳ таолонинг хоҳиш-иродаси билан бўлади. Аллоҳ хоҳлаган иш бўлмай қолмас ва хоҳламаган иш асло бўлмас. Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: “Хоҳ ерга ва хоҳ ўзларингизга бирор мусибат етса, Биз уни пайдо қилишимиздан илгари Китобда (Лавҳул-маҳфузда битилган) бўлур. Албатта, бу Аллоҳга осондир” (Ҳадид сураси, 22-оят).
Муҳими мусибат етганда, синовга учраганда ёлғиз Аллоҳ таолодангина ёрдам сўраш, Ўзидангина умидвор бўлиш, сабр қилиб улуғ ажрни қўлга киритишга интилиш лозим. Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: “Сизларни бироз хавф-хатар, очлик (азоби) билан, молу жон ва мевалар (ҳосили)ни камайтириш йўли билан синагаймиз. (Шундай ҳолатларда) сабр қилувчиларга хушхабар беринг (эй, Муҳаммад)!” (Бақара сураси, 155-оят).
Хўш, мўмин банданинг биродарини мусибатга, балога учраганини кўрганда одоби қандай бўлмоғи лозим? Ҳар бир ишда умматларига ўрнак бўлган севикли Пайғамбаримиз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай ҳолатда ушбу дуони ўқишни таълим берганлар:
الحمد لله الذي عافاني مما ابتلاك به وفضلني على كثير ممن خلق تفضيلا لم يصبه ذلك البلاء
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким балога учраган кишини кўрганда “Алҳамду лиллаҳиллазий аъфаний миммаа ибталаака биҳи ва фаззаланий аъла касийрин мимман холақа тафзийлан” деса, унга ўша бало етмайди», дедилар (Имом Термизий ривояти).
Аллоҳ таоло барчамизни турли бало-офат ва касалликлардан Ўз паноҳида сақласин. Нусрат, офият ато этсин. Хузур-ҳаловатда, тинч, осойишта, иймон лаззатидан баҳраманд ҳолатда ҳаёт кечиришимизни насиб айласин.
Даврон НУРМУҲАММАД
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай деганлар: “Қабул бўлиш жиҳатидан отанинг фарзанди учун қилган дуоси Пайғамбарнинг уммати ҳаққига қилган дуоси кабидир. Онаники ҳам шундай” (“Мажмаъул одоб” китобидан).
Она шафқати отаникидан устунроқ бўлгани сабабли дуосининг қабул бўлиши ҳам отаникидан тезроқдир. Бир ҳадиси шарифда Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай деганлар: “…Онанинги дуоси тезроқ қабул бўлади”.
Саҳобаи киромлар Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламдан бунинг сабабини сўраганларида: “Чунки она отага қараганда фарзандга яқинроқ. Яқин бўлганнинг дуоси олдинроқ қабул бўлади”, деб жавоб бердилар (“Мажмаъул одоб” китобидан).
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай марҳамат қилганлар: “Аллоҳнинг ижобат қилишига аниқ ишонган ҳолингизда дуо қилинг. Билингки, Аллоҳ ғофил ва беҳуда қалбдан дуони қабул қилмас” (Имом Термизий ривояти).
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган бошқа бир ҳадисда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Сизлардан бирингиз дуо қилса, рағбатини катта қилсин (катта нарсалар сўрасин). Чунки берадиган ҳеч бир нарсаси Аллоҳ таолога машаққат эмас”, деганлар (Имом Аҳмад ривояти).
Абу Саид розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда Набий алайҳиссалом марҳамат қиладилар: “Мусулмон банда бир гуноҳ ёки бирор қариндоши билан ораси очилиши (шариатга уйғун бўлмаган нарсалар)ни сўрамагунича ўзига уч нарса берилмасидан дуоси қайтарилмайди: дуоси қабул бўлиб, дунёда ўзига берилади ёки дуоси охиратга олиб қўйилади ёхуд дуоси қадар бир ёмонликдан узоқлаштирилади” (Имом Ҳоким ривояти).
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ алайҳиссалом: «Сизлардан дуо қилгач, “Дуо қилдим, қабул бўлмаяпти”, деб шошмайдиган кишининг дуоси қабул бўлади.
Аллоҳга дуо қилинглар ва шикоят қилиб: “Ижобат бўлмади, қабул бўлмади”, деманглар», деганлар (Имом Бухорий ривоти).
Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам буюрадилар: “Жоним қўлида бўлган Зотга қасамки, Аллоҳ азза ва жалла дуосини қабул қилмайдиган бандасига дуо қилишни насиб этмайди” (Имом Табароний ривояти).
“Ҳар бир она билиши керак” китобидан
Нигора МИРЗАЕВА таржимаси