Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
08 Апрел, 2025   |   10 Шаввол, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
04:33
Қуёш
05:55
Пешин
12:30
Аср
17:01
Шом
18:59
Хуфтон
20:15
Bismillah
08 Апрел, 2025, 10 Шаввол, 1446

Исроф қилганимиз учун Аллоҳга нима деб жавоб берамиз?!

07.10.2019   40756   3 min.
Исроф қилганимиз учун Аллоҳга нима деб жавоб берамиз?!

Тўйлардаги дабдавозлик айни исрофдир! Динимизда исрофгарлик қаттиқ қораланган бўлиб, исроф қилиш ҳаромдир.

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай марҳамат қилган:

وَلاَ تُبَذِّرْ تَبْذِيراً إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُواْ إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُوراً

«Исрофгарчиликка мутлақо йўл қўйма. Албатта, исрофчилар шайтонларнинг биродарлари бўлганлар. Шайтон эса, Роббига ўта ношукр бўлгандир» (Исро сураси, 26-27-оятлар).

Исроф фақат ортиб қолган таомни ташлаб юборишнинг ўзигина эмас. Вақт, умр исрофи ҳам бор. Афсуски, вақтимизнинг қадрига етмаймиз, уни бефойда нарсалар билан совурамиз.

Одамлар кимўзарга, мақтанишга дабдабали тўй қилишади. Мақтанчоқлик, одамлардан ўзини устун деб билиш ҳам оғир гуноҳдир.

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай марҳамат қилган:

إِنَّ اللّهَ لاَ يُحِبُّ مَن كَانَ مُخْتَالاً فَخُوراً

«Албатта, Аллоҳ ўзини юқори тутувчи ва одамлар устидан фахр қилувчиларни хуш кўрмас» (Нисо сураси, 36-оят).

Кишилар одамлар кўрсин учун тўйларда ортиқча харажат қилишади. Бу  риёдир. Риё эса оғир гуноҳлардан. Биз “одамлар нима деркин?” деб эмас, балки “Аллоҳ нима дейди?”, “Шариатда бу борада нима дейилган?” деган ўй билан ҳаракат қилишимиз керак.

Кўпчилик тўй қиламан деб қарзга ботади. Ўзим эшитган бир ҳодисани айтиб берсам.

Бир хонадонда қиз узатилади. Ота қарздор бўлиб қолиб, уни узиш учун Россияга ишлагани кетаётганда, йўлда автоҳалокатга учраб вафот этади. Қиз онасига «Қаердан ҳам тўйим бўлди. Агар турмушга чиқмаганимда отам қарзга ботмаган ва пул топаман деб йўлда вафот этмаган бўлардилар» дея додлаб йиғлаяпти. Шунда онаси «Ундай дема қизим. Ҳеч бўлмаса, отанг тўйингни кўриб қолди-ку!» деяпти.

Аслида тарихга назар солсак, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам икки олам сарвари бўла туриб, қизлари Фотима розияллоҳу анҳога жуда камтарона сеп бериб, тўйларини ҳам ихчам, содда тарзда ўтказганлар. Бу биз умматлари учун ибратдир!

Тўйга ишлатиладиган ортиқча маблағларга янги оила учун керакли маиший техникалар, китоблар олиб берсак, шу оқилона иш эмасми?! Бир соатга келиб кетадиган машина учун, артистлар учун фалон пул сарфламай, шу пулларни дунё ва охиратимизга фойдали нарсаларга ишлатсак, айни муддао бўларди. Агар уйимизда маиший техника буюмлари, китоблар етарли бўлса, у ҳолда қариндошимиз, қўшниларимиз орасида ночор, муҳтож, қорни тўйса хурсанд бўладиган, қийналиб кун кўраётган оилаларга эҳсон қилсак, ўша оила аъзолари қанчалик хурсанд бўлишини тасаввур қилиб кўрайлик! Ахир улар икки ёшнинг ҳақига ихлос билан дуо қилишади. Зеро, тўй куни хонадонимизга меҳмонларни таклиф қилишдан мақсад ҳам икки ёшнинг ҳақига улардан дуо олишдир.

Никоҳ бу ибодат! Демак, никоҳ маросими Аллоҳ рози бўладиган тарзда ўтиши керак. Агар дастурхонга спиртли ичимликлар қўйилса, бир-бирига бегона бўлган эркак ва аёллар бирга рақс тушсалар, бунда тўйбошилар ҳам, келин-куёв ҳам, ўша рақсга тушувчилар ҳам, спиртли ичимликларни олиб келганлар, ичганлар, ичувчилар билан бирга ўтирганлар баробар гуноҳкор бўлишади.

Яна бир муҳим жиҳатни айтиб ўтсак. Тўй зиёфатига имкон борича ночор, етим, камбағал кишиларни чақириб, кўпроқ улардан дуо олишга ҳаракат қилсак, биз ташкил этган зиёфат энг яхши зиёфат ҳисобланади. Чунки, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам «Албатта, зиёфатларнинг энг ёмони бойлар (қорни тўқлар) таклиф этилиб, камбағаллар ман этилган зиёфатдир» деганлар.

 

Аллоҳ таоло никоҳ маросимларини Ўзи рози бўладиган тарзда ўтказишимизни насиб этиб, қурилаётган оилалар бахтиёр, саодатли оилалардан бўлишини насиб айласин!

 

Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади

Рамазон-2019
Бошқа мақолалар

Расулуллоҳ ﷺнинг сўнгги кунлари

07.04.2025   1316   2 min.
Расулуллоҳ ﷺнинг сўнгги кунлари

Али ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳу айтадилар: Қачонки, Аллоҳнинг ёрдами ва ғалабаси келса ояти нозил бўлганидан кейин Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам бетоб бўлдилар.

Пайшанба куни у зот алайҳиссалом бошларини боғич билан боғлаб, одамларнинг олдига чиқдилар. Сўнгра минбарга чиқиб, ўтирдилар. Ранглари сарғайган, кўзлари ёшланиб турган эди. Кейин Билолни чақириб, Мадинада: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг васиятларига тўпланинглар. Зеро, бу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг сизларга охирги васиятлари» деб нидо қилишга буюрдилар.

Билол розияллоҳу анҳу одамларни чақирди, каттаю кичик – ҳамма тўпланди. Уйларнинг эшиклари очиқлигича қолди, бозорлар ҳам ўз ҳолига ташлаб келинди. Ҳатто бокира қизлар ҳам парда ортидан Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг васиятларини эшитиш учун чиқиб келдилар. Масжид йиғилганлар учун торлик қилиб қолди.

Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Орқадагиларни ҳам сиғдиринглар”, дедилар. Сўнг у зот соллаллоҳу алайҳи васаллам йиғлаб: “Иннаа лиллааҳи ва иннаа илайҳи рожиъун”, дедилар. Аллоҳга ҳамду сано айтдилар, пайғамбарларга, жумладан ўзларига ҳам саловот йўлладилар. Кейин узун хутба ўқидилар, жумладан бундай дедилар:

«Эй одамлар! Аллоҳ таоло сизларни қиёматда катта бир тепаликка тўплайди. У кун оғир кундир. У кунда молу-давлат ва бола-чақа фойда бермас. Етказдимми? Эй одамлар! Тилларингизни сақланглар, кўзларингизни йиғлатинглар, қалбларингизни бўйсундиринглар, баданларингизни чарчатинглар, душманларингизга қарши курашинглар, масжидларингизни обод қилинглар, иймонингизда ихлосли бўлинглар. Биродарларингизга хайрихоҳ бўлинглар, ўзингиз учун охиратга яхши амал қилиб жўнатинглар, фаржларингизни сақланглар, молларингиздан садақа беринглар. Бир-бирингизга ҳасад қилманглар, яхшиликларингиз кетиб қолади. Бир-бирингизни ғийбат қилманглар, ҳалок бўласизлар. Етказдимми?»

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: Кимки бир мўминнинг айбини яширса, қиёмат куни Аллоҳ таоло унинг айбини яширади.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Ким одамларнинг (бир ривоятда: мусулмонларнинг) обрўсидан тилини тийса, қиёмат куни Аллоҳ унинг тойилишини (хатосини) кечиради”.

Бир мусулмоннинг обрўсини тўкмай, яхшилик қилгани сабабидан Аллоҳ таоло ҳам уни кечирим деб аталмиш улкан яхшилик билан мукофотлайди.

Ёрқинжон қори ФОЗИЛОВ