12 Июл, 2025, 17 Муҳаррам, 1447
12 Июл, 2025, 17 Муҳаррам, 1447
Мисрда чоп этиладиган нуфузли “Ал-Аҳрам” газетаси саҳифасида “Самарқанд – мозийга саёҳат” сарлавҳали мақола босилиб чиқди, деб хабар бермоқда “Дунё” АА мухбири.
Кўҳна ва ҳамиша навқирон Самарқанд шаҳрининг сайёҳлик салоҳиятига бағишланган ушбу мақола мазкур газетанинг мухбири, Ўзбекистонда яқинда бўлиб ўтган муддатидан олдин Президент сайлови жараёнларини ёритиш учун аккредитация олган Ғада Ал-Шаркавий қаламига мансуб.
Муаллиф Ўзбекистон тарихи, маданияти ва анъаналари, мамлакатимизнинг бой сайёҳлик имкониятлари, шунингдек, турфа ўзбек таомлари ҳақидаги таассуротларини атрофлича қаламга олган.
Унинг ёзишича, Ўзбекистонга, айниқса, кўҳна Самарқанд шаҳрига бориб, афсонавий Регистон майдонини ўз кўзи билан кўришни у болалигидан орзу қилган. Узоқ йиллик орзу ниҳоят 2023 йили ушалган - у Ўзбекистонда муддатидан олдин бўлиб ўтган Президент сайловларини ёритиш учун мамлакатимизга келишга мушарраф бўлган.
«9 июль куни бўлиб ўтган сайловлардан сўнг мен таржимон йўлбошчим билан Тошкентдан Самарқанд шаҳрига поездда йўл олдим. Поезд ҳам бу мамлакатдаги ҳамма нарсалар сингари, тоза, озода эди. Икки соатдан сал кўпроқ йўл юрдик.
Менинг ихтиёримда атиги олти соат бўлгани учун вақтдан унумли фойдаланган ҳолда ўзим орзу қилган шаҳарда кўнглимга ёққан ҳамма нарсани кўришни хоҳладим. Машҳур тадқиқотчи ва саёҳатчи Ибн Баттута бу шаҳарни энг гўзал ва мафтункор шаҳарлардан бири, улуғворлик тимсоли, дея моҳирона таърифлаган. ЮНЕСКО Самарқандни жаҳон маданиятининг ўчоғи ўлароқ эътироф этган.
Эрта тонгданоқ шаҳар бўйлаб саёҳатим араб тилини яхши биладиган тажрибали мутахассис ҳамроҳлигида бошланди”, деб ёзади муаллиф.
Мақола давомида газетхонлар эътиборига Гўри Амир мажмуаси, Регистон майдони, Шоҳи-Зинда, Бибихоним меъморий мажмуаси ва бошқа диққатга сазовор масканлар ҳақидаги маълумотлар ҳавола этилади.
“Баъзи ривоятларда номи “Замин сайқали” дея зикр этилган Самарқандни кўпинча мовий гумбазлар шаҳри, деб ҳам аташади. Унинг тарихи милоддан аввалги 1,5 минг йилдан кўпроқ даврга бориб тақалади. Шаҳар Ўзбекистоннинг шимоли-шарқидаги Зарафшон дарёси воҳасида жойлашган. Бугунги кунда Самарқанд республика пойтахти Тошкентдан кейин иккинчи ўринда турадиган муҳим шаҳар ҳисобланади”, деб ёзади муаллиф.
«Дунёнинг кўплаб мамлакатларига саёҳат қилганимга қарамай, Ўзбекистон менга жуда таниш бўлиб туюлди. Бу ўлканинг кўчалари, одамлари, ошхонаси, урф-одатлари ва бой тарихи менда катта таассурот қолдирди. Самарқандга саёҳат орқали узоқ йиллик орзуим ушалди. Бу ерда ўзимни гўё вақт машинасига ўтирган ҳолда узоқ ўтмишга саёҳат қилгандек ҳис қилдим.
Маълумот ўрнида қайд этиш жоизки, “Ал-Аҳрам” газетаси 1875 йил август ойида Мисрнинг расмий газетаси сифатида дунё юзини кўрган. У Миср ва араб дунёсидаги энг йирик нашр бўлиб, кунлик адади 1 миллион нусхани ташкил этади.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
عَنْ أَبِي مُوسَى t قَالَ: صَلَّيْنَا الْمَغْرِبَ مَعَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ، ثُمَّ قُلْنَا نَجْلِسُ حَتَّى نُصَلِّيَ الْعِشَاءَ، فَخَرَجَ عَلَيْنَا رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ: مَا زِلْتُمْ هَاهُنَا، قُلْنَا: نَعَمْ يَا رَسُولَ اللهِ، قُلْنَا نَجْلِسُ حَتَّى نُصَلِّيَ الْعِشَاءَ، قَالَ: أَحْسَنْتُمْ أَوْ أَصَبْتُمْ، ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ إِلَى السَّمَاءِ وَكَانَ كَثِيرًا مَا يَفْعَلُهُ فَقَالَ: النُّجُومُ أَمَنَةٌ لِلسَّمَاءِ فَإِذَا ذَهَبَتِ النُّجُومُ أُتِيَ السَّمَاءَ مَا تُوعَدُ، وَأَنَا أَمَنَةٌ لِأَصْحَابِي فَإِذَا ذَهَبْتُ أُتِيَ أَصْحَابِي مَا يُوعَدُونَ، وَأَصْحَابِي أَمَنَةٌ لِأُمَّتِي فَإِذَا ذَهَبَتْ أَصْحَابِي أُتِيَ أُمَّتِي مَا يُوعَدُونَ. رَوَاهُ مُسْلِمٌ.
Абу Мусо розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам билан Шом намозини ўқидик. Сўнгра «Хуфтонни ўқигунимизча ўтириб турайлик», дедик. Бас, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам олдимизга чиқдилар ва:
«Ҳали ҳам шу ердамисизлар?» дедилар.
«Ҳа, ё Аллоҳнинг Расули. Хуфтонни ўқигунимизча ўтириб турайлик, дедик», деб жавоб бердик.
«Яхши қилибсизлар» ёки «Тўғри қилибсизлар», дедилар у зот. Сўнгра бошларини осмонга кўтардилар. Кўпинча шундай қилар эдилар. Кейин у зот:
«Юлдузлар осмон учун омонликдир. Қачон юлдузлар кетса, осмонга унга таҳдид қилинган нарса келади. Мен саҳобаларим учун омонликдирман. Қачон мен кетсам, саҳобаларимга уларга таҳдид қилинган нарса келади. Саҳобаларим умматим учун омонликдирлар. Қачон саҳобаларим кетсалар, умматимга уларга таҳдид қилинган нарса келадир», дедилар».
Муслим ривоят қилган.
Ушбу ҳадиси шарифда Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг масжидларида бўладиган суҳбатлардан бирининг мазмуни ҳақида сўз кетмоқда. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг масжидлари ўша пайтдаги Ислом жамиятининг қалби – юраги эканлиги ҳаммага маълум. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг шахслари мусулмонларга ўрнак бўлганидек, у зотнинг масжидлари ҳам ўзга масжидларга ўрнакдир. Ислом жамиятида ҳар бир масжид ўз қавмидан ташкил топган кичик жамиятнинг тинимсиз уриб турган юраги бўлиши керак.
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам мазкур суҳбатда саҳобаи киромларга ажойиб ўхшатиш ила ўзларининг фазлларини баён қилиб бермоқдалар:
«Юлдузлар осмон учун омонликдир».
Юлдузлар осмонда турсалар, осмон омон бўлади. Улар осмоннинг омонлик ишончларидир.
«Қачон юлдузлар кетса, осмонга унга таҳдид қилинган нарса келади».
Осмонга таҳдид қилинган нарса унинг низомининг бузилиши ва қиёмат қоим бўлишидир.
«Мен саҳобаларим учун омонликдирман».
Осмон юлдузлар билан омон турганидек, саҳобаи киромлар ҳам Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам билан тинч-омон яшар эканлар.
«Қачон мен кетсам, саҳобаларимга уларга таҳдид қилинган нарса келади».
Саҳобаи киромларга таҳдид қилинган нарса уларнинг ораларида хилоф ва келишмовчиликлар келиб чиқишидир.
«Саҳобаларим умматим учун омонликдирлар».
Осмон юдузлар билан, саҳобаи киромлар Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам билан тинч-омон яшаганларидек, Ислом уммати ҳам саҳобаи киромлар билан тинч яшар эканлар.
«Қачон саҳобаларим кетсалар, умматимга уларга таҳдид қилинган нарса келадир».
Ислом умматига таҳдид қилинган нарса ҳавои нафсга эргашиш ва молу дунёга ўч бўлиш каби нуқсонларга мубтало бўлишдир.
Ушбу ҳадиси шарифдан саҳобаи киромларнинг фазллари қанчалик улуғ эканлигини билиб олишимиз керак. Ана шундай улуғ фазл эгалари бўлган зотларни ҳурматлаш ва улардан ўрнак олиш мусулмон умматининг бурчидир.
«Ҳадис ва ҳаёт» китобининг 21-жузидан олинди
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа