Шифокорлар хулосаси: аксарият инсонлардаги сурункали касалликлар асосан руҳий бузилиш ёки зўриқишдан келиб чиқади ва айнан шунинг учун ҳам дарддан тузалиши қийин бўлади. Кузатувлар натижасида маълум бўлдики кўнглида ва онгида салбий фикрлар (ғараз, ҳасад ва алам) сақлайдиган инсонларда сурункали касалликлар тез шаклланади ва тузалиши ҳам қийин кечади. Бу тоифадаги инсонларнинг энг хавфлиси кишиларга нисбатан кечиримлилик ҳисси паст даражадагилардир. Кечиримлиларга нисбатан кечирмайдиган инсонларда бош мия, асаб ва юрак, шунингдек ошқозон билан боғлиқ сурункали патологик симптомлар кўп учрайди. Мазкур тоифадаги инсонлар аввало ички дунё ва фикрларини ижобий томонга ўзгартиришлари лозим.
Зеро, Аллоҳ таоло кечиримлилик хусусида биз бандаларга шундай марҳамат қилади:
“Агар сизлар (уларни) афв этсангизлар, койимасангизлар ва кечирсангизлар, у ҳолда, албатта, Аллоҳ (ҳам) мағфиратли ва раҳмлидир” (Тағобун, 14).
“Яхшилик билан ёмонлик баробар бўлмас. Сиз (ёмонликни) гўзалроқ (муомала) билан даф қилинг! (Шунда) бирдан сиз билан ўрталарингизда адоват бўлган кимса қайноқ (қалин) дўстдек бўлиб қолур” (Фуссилат, 34).
“... балки уларни афв қилиб, кечирсинлар! Аллоҳ сизларни мағфират қилишини истамайсизми?! Аллоҳ мағфиратли ва раҳмлидир.” (“Нур” сураси, 22-оят)
Cавол: Коллежда ўқиб юрган вақтларимда баъзан автобусдан йўлкирани бермасдан тушиб кетардим. Бу ишнинг оғир гуноҳ эканини англаб етдим. Буни қандай тўғриласам бўлади? Тахминий ҳисоблаб, садақа қилсам бўладими?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Сиз бу ишингиз учун аввало истиғфор айтиб, тавба қиласиз. Тўламаган йўлкираларингизни тахминий ҳисоблайсиз ҳамда ўзингиз фойдаланган автобуслар бошқармасидан йўлкиралар тўланадиган ҳисоб рақамлари бўлса, қарзларингизни шунга ўтказиб қўясиз ва шу билан зиммангиздаги юкдан қутиласиз, иншааллоҳ. Агар уларда бундай имконият бўлмаса, садақа қилиб юборасиз.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.