Shifokorlar xulosasi: aksariyat insonlardagi surunkali kasalliklar asosan ruhiy buzilish yoki zo‘riqishdan kelib chiqadi va aynan shuning uchun ham darddan tuzalishi qiyin bo‘ladi. Kuzatuvlar natijasida ma’lum bo‘ldiki ko‘nglida va ongida salbiy fikrlar (g‘araz, hasad va alam) saqlaydigan insonlarda surunkali kasalliklar tez shakllanadi va tuzalishi ham qiyin kechadi. Bu toifadagi insonlarning eng xavflisi kishilarga nisbatan kechirimlilik hissi past darajadagilardir. Kechirimlilarga nisbatan kechirmaydigan insonlarda bosh miya, asab va yurak, shuningdek oshqozon bilan bog‘liq surunkali patologik simptomlar ko‘p uchraydi. Mazkur toifadagi insonlar avvalo ichki dunyo va fikrlarini ijobiy tomonga o‘zgartirishlari lozim.
Zero, Alloh taolo kechirimlilik xususida biz bandalarga shunday marhamat qiladi:
“Agar sizlar (ularni) afv etsangizlar, koyimasangizlar va kechirsangizlar, u holda, albatta, Alloh (ham) mag‘firatli va rahmlidir” (Tag‘obun, 14).
“Yaxshilik bilan yomonlik barobar bo‘lmas. Siz (yomonlikni) go‘zalroq (muomala) bilan daf qiling! (Shunda) birdan siz bilan o‘rtalaringizda adovat bo‘lgan kimsa qaynoq (qalin) do‘stdek bo‘lib qolur” (Fussilat, 34).
“... balki ularni afv qilib, kechirsinlar! Alloh sizlarni mag‘firat qilishini istamaysizmi?! Alloh mag‘firatli va rahmlidir.” (“Nur” surasi, 22-oyat)
Cavol: Kollejda o‘qib yurgan vaqtlarimda ba’zan avtobusdan yo‘lkirani bermasdan tushib ketardim. Bu ishning og‘ir gunoh ekanini anglab yetdim. Buni qanday to‘g‘rilasam bo‘ladi? Taxminiy hisoblab, sadaqa qilsam bo‘ladimi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Siz bu ishingiz uchun avvalo istig‘for aytib, tavba qilasiz. To‘lamagan yo‘lkiralaringizni taxminiy hisoblaysiz hamda o‘zingiz foydalangan avtobuslar boshqarmasidan yo‘lkiralar to‘lanadigan hisob raqamlari bo‘lsa, qarzlaringizni shunga o‘tkazib qo‘yasiz va shu bilan zimmangizdagi yukdan qutilasiz, inshaalloh. Agar ularda bunday imkoniyat bo‘lmasa, sadaqa qilib yuborasiz.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.