21 Декабр, 2025, 1 Ражаб, 1447
21 Декабр, 2025, 1 Ражаб, 1447
Аллоҳ таоло инсонни азизу мукаррам этиб, уни жуфт ҳолида, яъни эркак ва аёл жинсида яратди. Аёл зоти эркакларга нафақат умр йўлдош, ором-сакинат бахш этувчи, оиланинг чироғи ва посбони, балки фарзандларни тарбия этувчи мураббияси қилиб яратилган. Аллоҳ таоло инсониятнинг насл риштасини давом эттириш учун аёлга оналик бахти ва масъулиятини ато этди. Шунинг учун аёлни ҳам жуфти ҳалол, ҳам она деб улуғланади.
Исломда туғилган фарзанд қиз бўлса, қувончни бўрттириброқ қилиши тавсия этилган. Одатда эса, ўғил туғилганда хурсандчилик каттароқ бўлади. Аммо шариатда айнан қиз туғилганда хурсандчиликни каттароқ қилишнинг тавсия этилиши жоҳилият амалига қарши иш юритиш учундир.
Аёл ўзи аслида башарият насли кўпайишининг сабабчиси, одамзод боласининг боқий давом этиши воситаси, илм, камолот, фазилат аҳли, қаҳрамонлар ва буюк кишиларнинг онасидир.
Ислом таълимоти аёлни улуғлабгина қолмай, балки эркакка берган барча ҳуқуқ ва вожиботлардан бенасиб этмади. Илм олишни эркагу хотинларга баравар фарз қилинган. Ҳатто молиявий муомалаларда аёл ўз моли ва бойликларини тасарруф қилиш ихтиёрига эга. Эри ёки отасининг аралашувисиз тижорий шартномаларни ихтиёрий равишда аёлнинг ўзи тузишга мутлақо ҳақлидир. Эркаклар молиявий муомалаларда қандай ҳақ-ҳуқуқларга эга бўлишса, аёллар ҳам худди шундай ҳуқуқларга эгадир. Динимиз таълимотларига риоя қилган ҳолда аёлнинг жони, соғлиғи, ақлини ақлий ва жисмоний камол топтириш билан боғлиқ барча ишда эркакдан асло паст кўрилмайди.
Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Фарғона вилоятидаги вакили, вилоят бош имом-хатиби Салимжон қори Қодировнинг янги нашрдан чиққан “Аёлни эъзозлаган дин” номли китоби – айни шу мавзуга бағишланди.
Муаллиф рисолада мусулмон аёлларининг оила ва жамиятдаги ўрни, Ислом динида нозик хилқат вакилаларига бўлган эътибор ва эътирофни илмий далиллар, ҳаётий воқеъликлар орқали ўқувчига тушунарли тарзда ёритиб берган.
Афсуски, ўтаётган асримизда ҳам айрим кишилар тарафидан аёлга нисбатан жоҳилият қарашлари билан ўйлайдиганлар ҳам топилмоқда. Ана шундай иллатларга барҳам бериш, аёллар ҳақ-ҳуқуқларини ҳимоя қилиш мақсадида ҳар йили бутун дунё бўйлаб “Хотин-қизларга нисбатан зўравонликка қарши 16 кун” номи остида кампания ўтказилади. Ушбу кампания аёлларга нисбатан зўравонлик инсон ҳуқуқларига зид ҳаракат эканини ифодаловчи фикр билан рамзий боғланган икки воқеа “25 ноябрь – Халқаро хотин-қизларга нисбатан зўравонликни бартараф этиш куни”да бошланиб, “10 декабрь – Халқаро инсон ҳуқуқлари куни”да якунига етади. Ўзбекистонда ҳам ушбу кампания 2011 йилдан буён “Уйдаги осойишталикдан дунёдаги тинчлик сари”шиори остида муваффақиятли ўтказиб келинмоқда.
Бу йил ҳам мазкур тадбир 26 ноябрь куни Тошкент шаҳрида ўз ишини бошлади. Унда Дин ишлари бўйича қўмита раиси ўринбосари Нуриймон Абулҳасан ҳам иштирок этди. Дин ишлари бўйича қўмита раиси ўринбосари аёлларнинг ҳақ-ҳуқуқлари мавзусига диний томондан изоҳ бериб, Фарғона вилояти бош имом-хатиби Салимжон қори Қодировнинг янги нашрдан чиққан “Аёлни эъзозлаган дин” китобини ушбу тадбир иштирокчиларига тақдим этди.
Шунингдек, Дин ишлари бўйича қўмита раиси ўринбосарига кўра, мазкур китоб асосида Халқаро Ислом академиясида ҳам алоҳида давра суҳбатлари ташкил этилади ҳамда келаётган жума куни барча жомеъ масжидларда тезисларда аёллар мавзусига алоҳида урғу берган ҳолда, мусулмон кишининг аёлларга муносабати қандай бўлиши кераклиги ҳақида сўз юритилади.
Қолаверса, Ўзбекистон кўп миллатли мамлакат эканини ҳисобга олган ҳолда, Салим қори Қодировнинг “Аёлни эъзозлаган дин” китоби яқин орада қорақалпоқ ва рус тилларида ҳам чоп этилиши режалаштирилган.
Раҳматуллоҳ ЖАЛИЛОВ,
Фарғона вилояти вакиллиги матбуот хизмати
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Аллоҳ таоло бандаларнинг тавба-тазарру қилиши учун турли имтиҳонлар билан синовлар беради. Мана шу синовлардан шукр ва сабр ила ўтганларга Аллоҳ улкан савоблар бериб, гуноҳларини кечиради, мусибатларини аритади.
Юнус алайҳиссалом балиқнинг қорнида туриб Аллоҳга зорланмадиларми?! У зотнинг нолаларига берилган жавоб қуйидагича бўлди: «Бас, Биз унинг (дуосини) ижобат қилдик...»[1].
Аллоҳ таоло марҳамат қиладики: «Зуннун (Юнус)нинг (ўз қавмидан) ғазабланган ҳолда (ўз қишлоғидан чиқиб) кетиб, Бизни унга қарши чиқа олмайди, деб ўйлаган пайтини, сўнг (Биз уни балиқ қорнига ташлаганимиздан кейин) қоронғу зулматлар ичра: “Сендан ўзга илоҳ йўқдир, Сен (барча) нуқсонлардан покдирсан! Дарҳақиқат, мен (ўзимга) зулм қилгувчилардан бўлдим”, деб нидо қилган (пайтини эсланг!). Бас, Биз унинг (дуосини) ижобат қилдик ва уни ғамдан қутқардик. Биз мўминларга мана шундай нажот берурмиз»[2].
Айюб алайҳиссалом одоб ва ҳаё ила нидо қилмадиларми?! Аллоҳ таоло у зотга ҳам қуйидагича жавоб қилди: «Айюб эса Парвардигорига нидо қилиб: “(Эй Раббим!) Менга мусибат етди. Ўзинг раҳмлиларнинг раҳмлироғидирсан”, деб илтижо қилган пайтини (эсланг!). Бас, Биз унинг (дуосини) ижобат қилиб, ундаги заҳматни кетказдик ҳамда Ўз ҳузуримиздан меҳрибонлик кўрсатиб, барча ибодат қилгувчиларга эслатма бўлсин, деб (Айюбга) оиласини ва улар билан қўшиб яна ўшаларнинг баробарида аҳли авлод ато этдик»[3].
Шунингдек, Аллоҳ таоло Нуҳ алайҳиссаломнинг дуоларини ҳам ижобат қилиб: «Нуҳни (эсланг!) У илгари нидо қилганида Биз унинг (нидосини) мустажоб қилиб, ўзини ва аҳлини буюк ғамдан қутқардик»[4], деди.
Яъқуб алайҳиссалом ҳам бошига тушган синовни аритишини сўраб Аллоҳ таолога нидо қилди: «...Мен ғам ва ташвишларимдан ёлғиз Аллоҳгагина шикоят қиламан...»[5].
Пайғамбарларнинг энг афзали бўлмиш Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам Тоифдан қувғин бўлиб, ҳатто ёш болалар тошбўрон қилишганида кавушлари қонга тўлиб оламлар Роббига дуою илтижолар ила юзланганлар: “Қувватсизлигим, чорасизликдан ва одамлар олдида хорлигимдан Сенга шикоят қиламан, эй Раббим! Сен Раҳмли Зотсан! Заифҳолларнинг Парвардигорисан ва менинг ҳам Роббимсан! Мени кимга ташлаб қўйдинг? Менга қовоғини соладиган бегонага ташлаб қўйдингми? Ишимни душманга топшириб қўйдингми? Муҳими, ғазабингга дучор бўлмаган бўлсам, бундан бошқа барчаси бекор! Шундай бўлса-да, офиятинг мен учун кенгдир. Зулматларни ёритган, дунё ва охират ишлари у билан юриб турадиган Важҳинг нури ила паноҳ сўрайман. Ғазабингга дучор бўлиб қолишимдан паноҳ тилайман. Ўзинг рози бўлгунингга қадар розилик Сеникидир[6]. Сендан ўзгада қувват ҳам, куч ҳам йўқ!”.
Бу дуонинг, нидонинг жавоби нима бўлди?!
Жаброил алайҳиссалом у зотнинг олдиларига келиб: “Қавмингизнинг сизга айтган гапларини ва қандай қилиб сизни қувғин қилганларини Аллоҳ кўриб турибди. Аллоҳ таоло тоғларга масъул бўлган фариштани юборди, улар борасида нимани ихтиёр қилсангиз, буюришингиз мумкин”, деди.
Шунда Пайғамбар алайҳиссаломга тоғларга масъул фаришта нидо қилиб: “Маккадаги мана бу икки тоғни уларнинг устига қопқоқ қилиб ёпиб қўйишимни хоҳласангиз, шундай қиламан”, деди. Набий алайҳиссалом: “Аксинча, мен Аллоҳ таоло уларнинг пушти камарларидан Ягона Аллоҳга ибодат қиладиган, У Зотга бирор нарсани шерик қилмайдиганларни чиқариб қўйишини умид қиламан”, дедилар.
Абдуллоҳ Абдулмуътий, Ҳуда Саъид Баҳлулнинг
“Қулоғим сенда қизим” китобидан Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Абдулҳамид Умаралиев таржимаси.
[1] Анбиё сураси, 88-оят.
[2] Анбиё сураси, 87–88-оятлар.
[3] Анбиё сураси, 83–84-оятлар.
[4] Анбиё сураси, 76-оят.
[5] Юсуф сураси, 86-оят.
[6] Бу мажозий маъноси. Ҳақиқий маъноси: “Сен рози бўлганингча Сендан дакки эшитавераман”.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 