Миср Вақфлар ва Ислом ишлари вазири доктор Муҳаммад Мухтор Жума Қуръони карим учун ўзларининг ширин ва таъсирли тиловатлари билан Ислом оламини бойитган Мисрнинг буюк қорилари шарафига ўтказилиб келинаётган навбатдаги 30-халқаро Қуръони карим мусобақасини ўтказиш санасини 2023 йил 2 декабрда бўлишини тасдиқлади.
Миср Вақфлар ва Ислом ишлари вазири бўйича ушбу 30- халқаро Қуръони Карим мусобақасига Қуръони каримга бўлган хизматларини эътиборга олган ҳолда Шайх Маҳмуд Aли Aл-Банно раҳимаҳуллоҳ номини беришга қарор қилди.
Мусобақа қуйидаги йўналишларда ўтказилади:
1. Қуръони каримни тажвид қоидаси асосида тафсири билан ёдлаш, унда имом-хатиблар Қуръон илмлари устозлари ва уларнинг ёрдамчилари бўлмаслиги, иштирокчининг ёши 35 дан ошмаслиги;
2. Араб тилида сўзлашмайдиган давлатлар вакиллари учун Қуръони каримни тажвид қоидаси асосида тўлиқ ёддан ўқиб бериш, унда иштирокчини ёши 30 ёшдан ошмаслиги;
3-йўналиш (ёшлар учун): Қуръони каримни тўлиқ ёддан билиш, луғавий маъноларини тушуниш ва Юсуф алайҳиссалом сурасидаги оятлар маъноларини изоҳли таржима қилиш, унда иштирокчини ёши 12 ёшдан ошмаслиги;
4. Қуръони каримни тўлиқ ёддан тиловат қилиб бериш билан бирга Каломуллоҳ маъноларининг таржимаси ва Қуръон илмларини тадбиқ этиш қоидаларини билиши. Бу йўналишда имом-хатиблар, Қуръон илмлари устозлари ва мударрисларига ҳам қатнашишга рухсат этилади. Иштирокчининг ёши 40 ёшдан ошмаслиги шарт қилинади.
5. Имконияти чекланганлар иштирокида Қуръони каримнинг умумий маъно ва мақсадларини тушунган ҳолда ёддан ўқиб бериш. Унда иштирокчини ёши 30 ёшдан ошмаслиги шарт қилинади.
6. Оилавий Қуръони каримни ёд олган ҳофизлар оиласи иштирокида Қуръони каримнинг умумий маъно ва мақсадларини тушунган ҳолда тўлиқ ёддан ўқиб бериш, агар ҳифзни ўзлаштирган оила аъзолари сони уч нафардан кам бўлса, оила илгари биринчи ўринни эгаллаб, ғолиб бўлмаган бўлиши лозим.
Мусобақанинг барча йўналишлари ҳар икки жинс вакиллари учун ҳам очиқ экани таъкидланиб, иштирокчи илгари бирорта ҳам танлов бўлимида ўтган йили биринчи ёки иккинчи ўринни қўлга киритмаган бўлса, мусобақада иштирок этади.
Маълумот учун, Шайх Маҳмуд Aли Aл-Банна 1926 йил 17-декабрда Мануфия вилоятидаги Шибинул-Кум маркази Шабробос қишлоғида туғилган. У Қуръони каримни қишлоқ мактабида ўқиб юрган кезларида 11 ёшида ёд олган. Кейин у Aҳмадий масжидида шариат илмларини ўрганиш учун Танта шаҳрига кўчиб ўтди ва у ерда имом Иброҳим ибн Салом ал-Маликий қўлида таҳсил олди.
Шайх Aл-Банно 1945-йилда Қоҳирага кўчиб ўтиб, таниқли Қуръон ҳофизи сифатида шуҳрат қозонди, мақомот илмларини ўрганди, 1948 йил декабрида радиога таклиф қилиниб, “Ҳуд” сурасини эфирга ўқиб берди. Сўнг бир неча йил у Мисрдаги энг машҳур қорилардан бирига айланди.
Шайх Маҳмуд Aл-Банно ҳаётининг сўнги йилларида 1984 йил “Қуръон қорилари ва устозлари уюшмаси”га асос солинишида ҳам муҳим роль ўйнади. У ўша даврда Миср ҳукуматининг раҳбари бўлиб турган Анвар Садатнинг олдига шу масалани кўтариб кирди. Анвар Садат Шайх Маҳмудни қаттиқ эҳтиром қилар, у билан дўстона суҳбатлашарди. У бу таклифни дарҳол қабул қилди. Шайх Маҳмуд ушбу уюшмага раҳбар этиб тайинланди.
Шайх Маҳмуд Али Ал-Банно 1405/зулқаъда/03 ҳижрий, 20/07/1985 милодий санада шанба куни вафот этди. У кишининг жанозаси “Имом Ҳусайн” масжидида ўқилди. Жанозада васиятга мувофиқ, шайх Мутавалли Шаъровий имом бўлди. Шайх Маҳмуд ўзининг васиятига кўра, киндик қони тўкилган қишлоғи Шабробосдаги ўзи қурдирган масжид ёнидаги мақбарасига дафн қилинди.
Интернет материаллари асосида
Ўзбекистон мусулмонлари идораси ходими
И.Аҳмедов тайёрлади.
Ҳаётда баъзи йўқотишлар бўлади — вақт ўтиб, ўрни тўлиб кетади. Аммо шундай йўқотишлар бор-ки, уларнинг ўрнини ҳеч нарса тўлдира олмайди. Ана шундай бебаҳо неъматлардан бири — уламолардир. Бугун улар бизнинг орамизда бор, аммо эртага бўлмаслиги мумкин. Улар битта-битта кетишмоқда. Биз еса, афсуски, кўп ҳолларда бу ҳақиқатнинг англаб етмаяпмиз.
"موت العالم موت العالم"
— яъни “Олимнинг ўлими – оламнинг ўлимидир” деган машҳур ибора бор.
Яна шу мазмунда Имом Байҳақийнинг ривояти келтирилади:
"موت العالم مصيبة لا تُجبر، وثلمة لا تسد، ونجم طُمِس، موت قبيلة أيسر من موت عالم."
"Олимнинг ўлими — тузатиб бўлмайдиган мусибат, тўлдириб бўлмайдиган бўшлиқ, сўниб қолган юлдуздир. Бир қабиланинг йўқ бўлиши, бир олимнинг ўлимидан енгилроқдир."
Чунки олимларнинг ўлими билан фақат бир инсон эмас, бутун бир жамият руҳий, илмий ва ахлоқий жиҳатдан зарарга учрайди, маънан қулаб боради. Айнан шунинг учун олимнинг ўлими “оламнинг ўлими”га тенглаштирилган.
Зеро олимлар — фақат китоб ўқиб, дарс берадиган одамлар эмас. Улар — йўл кўрсатувчи, ҳаққа чақирувчи, ҳақиқатни мудофаа қилувчилардир.
Улар йиллар давомида илм ўрганишди, сабр билан одамларга етказишди, ўз ҳаётларини умматга бағишлашди. Энди эса, битта-битта ўтиб кетишяпти...
Кеча Абдуқаҳҳор домла Шоший (1969-1987 йиллар – Ўрта Осиё ва Қозоғистон мусулмонлари диний бошқармаси Халқаро бўлими мудири, 1969-1982 йиллар – Бухородаги Мир Араб мадрасаси директори, 1982-1987 йиллар – Тошкент Ислом институти ректори) оламдан ўтган эдилар.
Бугун эса яна катта мусибат - юртимизнинг забардас уламоларидан бири устоз Иброҳимжон домла Қодиров вафот этдилар. Домла умрларининг охиригача масжидларда имомлик қилиб, дин хизматида бўлган пешволардан, юзлаб шогирдларни тарбия қилган устозлардан эдилар. Устозимиз Ёрқинжон домла раҳимаҳуллоҳ ҳам айнан шу кишида таҳсил олган эдилар.
Шундай уламолар бирма-бир ўтиб боришмоқда. Биз ўтган уламоларимиз ҳаққига дуо қилиб, ҳозирда ҳаёт бўлиб турганларини қадрларига етишимиз керак.
Уларнинг сўзларига қулоқ тутиб эҳтиром кўрсатиш, алоқани мустаҳкамлаб, имкон борича кўпроқ фойдаланиб қолишимиз ва фарзандларимизни уларга яқинлаштиришимиз керак.
Лекин биз уламоларимизни тириклик чоғида қадрлаш ўрнига, четга чиқиб олиб, дин, миллат душманлари "тегирмонига сув қуйиб" уламоларни обрўсизлантираётганлар ва бу орқали юртимиз пешволари билан оммани боғлаб турган ипни узиб, мусулмонлар бирлигини парчалаётганлар сўзига учиб қоляпмиз. Уларга ишониб, уламоларимизнинг сўзларига қулоқ тутмай ғийбат, туҳмат қилиб, ранжитамиз. Вафот этганларидан кейин эса тобутларини талашиб, йиғлаб-сихтаб, пушаймон бўлиб қолаверамиз.
Ёрқинжон домла раҳимаҳуллоҳ бир суҳбатларида айтган эдилар:
“Кўрсангиз кўзингиз қувнайдиган, жаннатнинг ҳиди келиб турадиган забардас олимлар, аҳли илмлар бор. Тириклигида биров иккита нон олиб хабар олмайди. Олимларни қадрламайди.... Вафотидан кейин эса азиз бўлади. Тириклигида текинга қилган суҳбатига бир километр юриб бормаган одамлар, ўлганидан кейин юзлаб километр масофалардан йўл босиб келади. Кўтар-кўтар қилади. Қадрламабмиз, кўришмабмиз, шу ерда шундай олим киши бор экан билмабмиз, деб юраверади”.
Хуллас, уламоларни ғанимат билайлик. Улар халқимизга катта неъмат, неъматни қадрламасак ундан ажралиш билан синаламиз. Кейинги пушаймон эса асло фойда бермайди.
Муҳаммад Зариф Муҳаммад Олим