Бу йил муборак Ҳаж сафарига бориш бахтига муяссар бўлиб, сафар арафасида турганлар учун муҳим маълумотларни тақдим қилишда давом этамиз.
Ҳаж зиёрати ҳар бир мусулмон киши ҳаётида жуда муҳим аҳамиятга эга. Зеро, бунда Пайғамбаримиз алайҳиссалом яшаган, Қуръони карим нозил бўлган жойларни ўз кўзимиз билан кўриб, ана шу ерларда зиммамиздаги фарзни адо этамиз. Шу сабаб ҳам, Мадинаю Мунаввара ва Маккаю Мукаррамада ўтадиган ҳар лаҳза жуда қимматли ҳисобланади. Шунинг учун, Ҳаж сафарига йўл олишдан аввал барча ишларни ҳал қилиб олиш лозим, токи сизни у ерда ҳеч нима чалғитмасин. Бу оёқ кийимларга ҳам дахлдор. Ушбу мақоламизда Ҳаж сафари учун қандай поябзал олиш яхшироқ эканлиги, уларни танлашда нималарга аҳамият бериш даркорлиги ҳақидаги тавсиялар билан ўртоқлашамиз:
1. Шуни таъкидлаб ўтиш керакки, аёллар учун ҳажда, эҳром вақтида оёқ кийимлар учун ҳеч қандай шаръий талаблар йўқ. Эркакларда эса, эҳромда тўпиқ, товон ва бармоқлар очиқ бўлиши керак. Эҳромда қоидаларни бузмаслик учун олдиндан тайёргарлик кўриш мақсадга мувофиқ бўлиб, ана шунга мос оёқ кийимни ўша ердан сотиб олмаслик ёинки, оёқ кийимни шундай қилиб кесмаслик учун бу ҳақида олдиндан ўйлаш лозим.
2. Сафарга йўлга чиқишдан икки-уч кун аввал сотиб олиб, ҳали кийишга ҳам улгурмаган оёқ кийимни ўзингиз билан олманг, чунки бу сизга кўплаб ноқулайликлар туғдиради. Масалан, оёқда қадоқ ҳосил қилиши мумкин. Бу эса ибодат вақтида қийинчиликларга сабаб бўлади. Агар ҳозир мос оёқ кийимингиз бўлмаса, уни аввалроқ сотиб олиб, кийиб улгурганингиз маъқул.
3. Шуни ёдда тутингки, кўп юришингизга тўғри келади. Жамарот (шайтонга тош отиш жойи)да бир ва бир неча км юришга тўғри келади. Шу сабабдан, ўзингиз билан қулай ва юмшоқ, синалган оёқ кийимларингизни олинг.
4. Балетка, мокасина цингари текис таглик оёқ кийимларда бироз қийналишингиз мумкин, чунки уларда тез чарчаб қоласиз. Унча баланд бўлмаган тагликли оёқ кийим танлашга ҳаракат қилинг. Масалан, очиқ турдаги спорт оёқ кийимлари ёки матоли кедалар бўлиши мумкин, уларда бир мунча қулайроқ.
5. Ўзингиз билан бир неча турдаги оёқ кийимлар олинг. Масжидгача боришда ҳамда Мино ва Арофатда ибодатларни бажаришда киядиган оёқ кийимдан ташқари, ўзингиз билан меҳмонхона ва Мино водийси учун шиппак олганингиз маъқул, унда таҳорат олиш, душ қабул қилиш қулайроқдир.
6. Оёқ кийимингизни масжидда қолдирманг, кейин уни топиш учун кўп вақт йўқотасиз. Олдиндан оёқ кийим учун мўлжалланган қопчалардан олинг.
Ушбу маълумотлар сизга фойдали бўлади ҳамда муборак сафарингиз мобайнида асқотади деб умид қиламиз.
Нигина Ботирова тайёрлади
Заифлигимизни тан олсак, шундан кейин Аллоҳ таоло куч-қудрати билан бизни қўллаб-қувватлайди, муҳтож ва қашшоқлигимизни англаб етсак, У ўз бойликлари билан бизга янада кўпроқ ёрдам беради. Ким Аллоҳга ўзининг доимий эҳтиёжи борлигини, фақирлигини, шикасталигини, ожизлигини мужассамлаштириб намоён эта олса, Аллоҳ уни улуғ давлатга, яъни ўзидан бошқа ҳеч кимдан ҳеч нарса сўрамаслик шарафига муяссар этади. Ахир чиндан ҳам қулнинг Аллоҳдан бошқа паноҳи ва нажоти бўлиши мумкин эмас-ку...
Кимда-ким Аллоҳ наздида ўзининг бандалик (убудийя) сифатини намоён этиб, давомли тарзда Унинг зикри билан машғул бўлса, Аллоҳ уни ўз рубубияти (ҳокимияти) билан қўллайди, зеро, зикр — бу бандаликнинг ҳақиқий сифатларини оҳанрабодай ўзига тортадиган бир амалдир.
Қачонки инсон чин дилдан ўзига Аллоҳнинг ҳақиқий бандаси бўлишликни тилаб қолса, Аллоҳ ҳам ўз навбатида уни яна-да қувватлаб, рағбатини зиёда эта бошлайди. Бандага етган ва у гувоҳ бўлган бундай қўллаб-қувватлашлик эса Аллоҳ таоло меҳрибончилигининг майдагина бир қисми, холос.
Агар банда мана шу тарзда ўзининг бандалик сифатларини, қашшоқлигини ва Аллоҳга бўлган муҳтожлигини кўпайтириб борса, Яратган ҳам ўзининг лутфу эҳсонларини тезда кўпайтира бошлайди. Модомики, шундай экан, Яратганнинг лутф-карамига талпинган ва зудлик билан унга эришмоқчи бўлган киши Унга муҳтож эканлигини самимий иқрор этсин.
Яратган Қуръони Мажидда марҳамат қилади: “Дарҳақиқат, садақалар муҳтожлар учундир” (Тавба сураси, 60-оят).
Аллоҳ маънавий даражаларга эришганларга ўзининг эҳсонларини кўпайтиргани сари уларнинг бандалик сифатлари ҳам қувватланиб, иймонлари кучайиб боради. Бу эса, ўз навбатида, уларни Яратганга тақарруб ва яқинлик манзили томон элтади.
Шу билан бирга, бундай одамларнинг жамиятдаги обрў-эътиборлари кўтарилиб, уларнинг ҳилму камтарликлари камолга етади. Бу нарса уларни мўминлар олдида ўта бир камтарин суратда намоён этса, динсизлар олдида уларнинг виқору ҳайбатларини оширади.
Баъзан солиҳлар ҳам нафснинг истакларини вақти-вақти билан қондириб турадилар ва кези келганда бунинг учун чин кўнгилдан миннатдор ҳам бўладилар. Чунки бундай кишилар олдида нафс меҳрибончилик ва марҳамат кўрсатишликка муҳтож бир махлуққа айланиб қолган. Шу боис уни худди ёш бола каби гоҳи-гоҳида совға-саломлар билан юпатиб турмаса бўлмайди. Одатий ҳолатда эса бу зотлар пайғамбарлар даъватининг ижобати учун дунё лаззатларидан тамомила чекиниб, нафсларининг хоҳишларини ўта қаттиқ даражада чегаралайдилар.
“Ахлоқус солиҳийн” (Яхшилар ахлоқи) китобидан
Йўлдош Эшбек, Даврон Нурмуҳаммад
таржимаси.