Ойлар ичида шундайлари борки, унда қилинган илтижо, тоат-ибодат ва яхши амалларнинг даражаси бошқа пайтдагига қараганда юқорироқ бўлади. Шундай фазилатли ойлардан бири Шаъбон ойи, унинг бошқа ойлар ичида ўзига хос ўрни бор. Бу ойда кечган энг муҳим тарихий ҳодисалардан бири қибланинг ўзгартирилиши воқеасидир. Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.) Маккада турганларида қибла Байтул Мақдис томонда эди. Мадинага ҳижрат қилганларидан кейин қибла яна боболари Иброҳим (а.с.)нинг қибласи – Каъба томонга ўзгаришини иштиёқ ила кутган эдилар. Ҳижратнинг биринчи йили, Шаъбон ойининг 15-кунида қибла Қуддуси шарифдан Каъбага ўзгартирилган. Бу тўғрида Аллоҳ таоло марҳамат қилади: “Гоҳо юзингизни (ваҳий кутиб) осмон бўйлаб ўгириб туришингизни кўраяпмиз. (Хотиржам бўлинг) Сизни ўзингиз рози бўладиган қиблага (Каъбага) юзингизни ўгиртирамиз. Юзингизни Масжиди Ҳаром (Каъба) томонга буринг! (Эй мўминлар, сизлар ҳам) қаерда бўлсангиз, юзларингизни ўша тарафга буринг!..” (Бақара, 144).
Шаъбон ойи улуғ ва фазилатли эканига далиллар кўп. Расулуллоҳ (с.а.в.) марҳамат қиладилар: «Аллоҳ таоло ўн икки ой ичидан Ражаб ойини ўзи учун танлаб олган. Шунинг учун “Аллоҳнинг ойи” дейилади. Ким бу ойни улуғлаб, ҳурматини жойига келтирса, Аллоҳ таоло уни жаннати наимга киритиб, яна Ўз розилигини ато этади. Шаъбон ойи “Расулуллоҳ ойи” ҳам дейилади. Ким бу ойни улуғлаб, ҳурматини бажо келтирса, Қиёмат куни унга жаннатдан жойни ўзим тайёрлаб тураман. Рамазон ойи эса умматларим ойидир. Ким бу ойни улуғлаб, ҳурматини жойига қўйса, гуноҳлардан ўзини тийса, кундуз рўзадор, кечалари бедор, бировларга беозор ҳолда рўза ойини тамомласа, барча гуноҳлари мағфират қилинади» (Имом Байҳақий ривояти).
Шаъбон ойида Пайғамбаримиз (с.а.в) ҳақларига кўпдан – кўп саловот ва саломлар юборишсак бу муқаддас шаъбон ойини жонлантирган бўламиз. Бундай инсонлар учун Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади: “Қаранг, менинг бандаларим Расулимнинг ойига қандай ҳурмат кўрсатаяптилар. Иззатим ҳаққи, мен ҳам уларни афв этдим”.
Пайғамбаримиз (с.а.в)га кўплаб саловот ва саломлар юборишликнинг фазилати хусусида Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилади: “Ҳақиқатки, Аллоҳ ва унинг фаришталари у Пайғамбарга саловоту саломлар айтдилар. Эй иймон келтирганлар, сиз ҳам Унга саловот ва салом айтинг” (Ахзоб, 56).
Шаъбон ойи 14-кунининг қуёш ботган вақтидан 15-кунининг қуёш ботган вақтигача энг улуғ айёмлардан ҳисобланади. Бу кеча “Бароат кечаси” дейилади. Бу кечада бир йил ичида бўлажак ишлар ҳақида қазою ҳукм берилиши, ажал ва умрлар белгиланиши, амал саҳифалари Аллоҳ таоло ҳузурига кўтарилиб намойиш этилиши каби ҳодисалар бўлиши китобларимизда баён қилинган. Шу куни Аллоҳ таолонинг раҳмат ва мағфирати ер юзига муттасил ёғилиб туради. Бу кечада Ҳақ таоло то субҳ вақтигача ушбу тарзда нидо қилар экан: “Истиғфор айтувчилар борми, гуноҳларини кечсам; бирор бало ёки мусибатга мубтало бўлганлар борми, нажот сўрасалар, офият бахш этсам; ризқу рўз сўраганлар борми, ризқини зиёда қилсам”.
Бошқа ҳадисда эса Усома ибн Зайд (р.а.)дан ривоят қилинади: «Бир куни Расулуллоҳ (с.а.в.)га: “Ё Расулуллоҳ, мен биронта ойда Шаъбондагидек рўза тутганингизни кўрмадим”, дедим. У зот (а.с.): “Бу шундай ойки, одамлар Ражаб билан Рамазон ўртасида ундан ғафлатда қолишади. Бу ойда амаллар оламлар Хожасига кўтарилади. Шундай экан, мен амалимни ўзимни рўзадор ҳолимда кўтарилишини яхши кўраман”, деб айтдилар» (Имом Насоий).
Аллоҳ таоло барчаларимизга Шаъбон ойи кечасини ғанимат билиб, уни рўза ва тоат-ибодат билан ўтказишни насиб қилсин!
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
عَنْ أَبِي عُبَيْدَةَ رَضِي اللهُ عَنْهُ قَالَ: وَصَفَ لَنَا رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الدَّجَّالَ ثُمَّ قَالَ: «لَعَلَّهُ سَيُدْرِكُهُ مَنْ قَدْ رَآنِي أَوْ سَمِعَ كَلَامِي»، قَالُوا: يَا رَسُولَ اللهِ، كَيْفَ قُلُوبُنَا يَوْمَئِذٍ أَمِثْلَهَا الْيَوْمَ؟ قَالَ: «أَوْ خَيْرٌ». رَوَاهُ أَبُو دَاوُدَ وَالتِّرْمِذِيُّ.
Абу Убайда розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
Абу Довуд ва Термизий ривоят қилганлар.
Шарҳ: Чунки улар иймони комил зотлардир.
وَلِلتِّرْمِذِيِّ وَمُسْلِمٍ: «تَعْلَمُونَ أَنَّهُ لَنْ يَرَى أَحَدٌ مِنْكُمْ رَبَّهُ حَتَّى يَمُوتَ وَإِنَّ الدَّجَّالَ مَكْتُوبٌ بَيْنَ عَيْنَيْهِ كَافِرٌ يَقْرَؤُهُ مَنْ كَرِهَ عَمَلَهُ».
Термизий ва Муслимнинг ривоятида:
وَلِأَبِي دَاوُدَ: «مَنْ سَمِعَ بِالدَّجَّالِ فَلْيَنْأَ عَنْهُ فَوَاللهِ إِنَّ الرَّجُلَ لَيَأْتِيهِ وَهُوَ يَحْسِبُ أَنَّهُ مُؤْمِنٌ فَيَتَّبِعُهُ مِمَّا يُبْعَثُ بِهِ مِنَ الشُّبُهَاتِ أَوْ لِمَا يَبْعَثُ بِهِ مِنَ الشُّبُهَاتِ».
Абу Довуднинг ривоятида:
Шарҳ: Дажжолга берилган сеҳр мўъжизаси, баъзи одамларни ўлдириб, бошқаларини тирилтириш каби мўъжизалар одамларни алдаб қўйиши мумкин. Шунинг учун унинг чиққанини эшитган ҳар бир мўмин унга йўлиқмасликка ҳаракат қилмоғи керак.
عَنْ أَبِي الدَّهْمَاءِ وَأَبِي قَتَادَةَ رَضِي اللهُ عَنْهُ قَالُوا: كُنَّا نَمُرُّ عَلَى هِشَامِ بْنِ عَامِرٍ فَنَأْتِي عِمْرَانَ بْنَ حُصَيْنٍ فَقَالَ ذَاتَ يَوْمٍ: إِنَّكُمْ لَتُجَاوِزُونِي إِلَى رِجَالٍ مَا كَانُوا بِأَحْضَرَ لِرَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مِنِّي وَلَا أَعْلَمَ بِحَدِيثِهِ مِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: «مَا بَيْنَ خَلْقِ آدَمَ إِلَى قِيَامِ السَّاعَةِ أَمْرٌ أَكْبَرُ مِنَ الدَّجَّالِ». رَوَاهُ مُسْلِمٌ.
Абу Даҳмо ва Қатода розияллоҳу анҳумолардан ривоят қилинади:
«Ҳишом ибн Омирнинг олдидан ўтиб, сўнг Имрон ибн Ҳусойннинг олдига борардик. Бир куни у шундай деди: «Сизлар менинг олдимдан ўтиб, шундай кишилар олдига борасизларки, улар Расулуллоҳ алайҳиссаломнинг ҳузурларида мендан кўп бўлишмаган, у зотнинг ҳадисларини мендан яхши билишмайди. Мен Расулуллоҳ алайҳиссаломнинг «Одамнинг яратилишидан тортиб то Қиёмат қойим бўлгунча Дажжолдан каттароқ фитна йўқ» деганларини эшитганман».
Муслим ривоят қилган.
عَنْ أَبِي بَكْرَةَ رَضِي اللهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «يَمْكُثُ أَبُو الدَّجَّالِ وَأُمُّهُ ثَلَاثِينَ عَامًا لَا يُولَدُ لَهُمَا وَلَدٌ، ثُمَّ يُولَدُ لَهُمَا غُلَامٌ أَعْوَرُ، أَضَرُّ شَيْءٍ، وَأَقَلُّهُ مَنْفَعَةً، تَنَامُ عَيْنَاهُ، وَلَا يَنَامُ قَلْبُهُ»، ثُمَّ نَعَتَ لَنَا رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَبَوَيْهِ، فَقَالَ: «أَبُوهُ طِوَالٌ ضَرْبُ اللَّحْمِ كَأَنَّ أَنْفَهُ مِنْقَارٌ، وَأُمُّهُ فِرْضَاحِيَّةٌ طَوِيلَةُ الْيَدَيْنِ»، فَقَالَ أَبُو بَكْرَةَ: فَسَمِعْنَا بِمَوْلُودٍ فِي الْيَهُودِ بِالْمَدِينَةِ، فَذَهَبْتُ أَنَا وَالزُّبَيْرُ بْنُ الْعَوَّامِ حَتَّى دَخَلْنَا عَلَى أَبَوَيْهِ، فَإِذَا نَعْتُ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِيهِمَا فَقُلْنَا: هَلْ لَكُمَا وَلَدٌ فَقَالَا: مَكَثْنَا ثَلَاثِينَ عَامًا لَا يُولَدُ لَنَا وَلَدٌ، ثُمَّ وُلِدَ لَنَا غُلَامٌ، أَضَرُّ شَيْءٍ، وَأَقَلُّهُ مَنْفَعَةً، تَنَامُ عَيْنَاهُ، وَلَا يَنَامُ قَلْبُهُ، قَالَ: فَخَرَجْنَا مِنْ عِنْدِهِمَا، فَإِذَا هُوَ مُنْجَدِلٌ فِي الشَّمْسِ فِي قَطِيفَةٍ لَهُ وَلَهُ هَمْهَمَةٌ، فَكَشَفَ عَنْ رَأْسِهِ، فَقَالَ: مَا قُلْتُمَا؟ قُلْنَا: وَهَلْ سَمِعْتَ مَا قُلْنَا؟ قَالَ: نَعَمْ، تَنَامُ عَيْنَايَ، وَلَا يَنَامُ قَلْبِي. رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ.
Абу Бакра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
Кейин Мадинада яҳудийлардан бир бола туғилганини эшитдик. Зубайр ибн Аввом билан у ерга бориб, ота-онасининг олдига кирдик. Қарасак, икковида ҳам Расулуллоҳ алайҳиссалом айтган сифатлар бор. «Болангиз борми?» дедик. «Ўттиз йил фарзанд кўрмай ўтдик, ниҳоят, бир ўғил туғилди. Унинг зарари кўп, манфаати йўқ. Кўзи ухлайдию, қалби ухламайди», дейишди. Уларнинг олдидан чиқсак, уни бир қатийфага ўраб, офтобга ташлаб қўйишган экан. Ундан тушуниб бўлмайдиган овоз чиқмоқда эди. У бошини очди-да, «Нима дедиларинг?» деди. «Биз айтган гапни эшитдингми?» дедик. «Ҳа. Менинг кўзим ухлайди, қалбим ухламайди», деди».
Термизий ривоят қилган.
«Фитналар ва Қиёмат аломатлари» китобидан