27 Декабр, 2024, 26 Жумадул сони, 1446
27 Декабр, 2024, 26 Жумадул сони, 1446
Маълумки, Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев ташаббуси ва ғояси билан мамлакатимизда Ислом цивилизацияси маркази мега-лойиҳаси амалга оширилмоқда. Марказ томонидан халқаро тажрибани ўрганиш мақсадида бир қатор хорижий мамлакатлар илмий марказлари, музей ва кутубхоналари ва соҳага оид идоралари билан алоқалар ўрнатилмоқда.
Ана шундай мулоқотлар доирасида Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази делегацияси Саудия Арабистони Хаж ва Умра вазирлигининг Жидда шаҳридаги қароргоҳида масъуллар билан учрашди. Делегацияни Хаж ва Умра вазирлигининг Халқаро алоқалар департаменти раҳбари ҳамда вазирнинг Жидда шаҳридаги вакили Ҳасан ибн Яҳё кутиб олди.
Самимий руҳда кечган учрашувда Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази директори Фирдавс Абдухолиқов ва Хаж ва Умра вазирининг Жидда шаҳридаги вакили Ҳасан ибн Яҳё ўртасида музокаралар бўлиб ўтди. Унда, бугунги кунда диний ислоҳотлар натижасида илмий тадқиқот, диний муассасалар ташкил этилгани ва бундан мақсад эса, диёримиздаги улуғ аждодларимизнинг маданий меросини тиклаш, асос солинган илмий таълим муассасаларини қайта ривожлантириш, фаолиятини ўрганиш, шу билан биргаликда халқаро ҳамкорликни йўлга қўйиш мақсад қилингани айтилди.
Ўзбекистон Президенти ташаббуси билан Саудия Арабистонидаги бой илмий, тарихий аҳамиятга эга бўлган музейлар, тарихий обидалар ва ислом цивилизациясини ўзида мужассам этган масканларни ўрганиш кўзда тутилгани ҳам эътироф этилди.
Учрашувда Саудия Арабистони ва Ўзбекистоннинг дўстона муносабатлари, дипломатик алоқалари юксак даражада эканлиги тилга олинди. Хусусан, роппа-роса бир йил аввал, Ўзбекистон Республикаси президенти Шавкат Мирзиёевнинг Саудия Арабистонига қилган ташрифи ҳамкорликни янги босқичга кўтаришга ёрдам бергани ҳам таъкидланди. Шунингдек, ўтган йили сентябрь ойида Хаж ва Умра вазири Ўзбекистонда бўлиб, кўплаб янги битимлар тузилишига эришилганини эслаб ўтди.
— Президентимиз Шавкат Мирзиёев ушбу марказ музейини янги мазмун билан бойитиш бўйича бир қатор топшириқлар берган. Шу асосида, илмий жамоатчилик фикрлари ҳам ўрганиляпти, қатор қарорлар қабул қилиняпти. Халқаро тажрибани ўрганиш бўйича Президент томонидан берилган топшириқлар асосида, мана бугун Саудия Арабистонидамиз. Бир неча кун давомида делегациямизга яқиндан ёрдам бергани учун Саудия Арабистони ҳукумати, Вазир жаноблари ва барча масъулларга ўзимизнинг самимий миннатдорлигимизни билдирамиз. Музейлар фаолиятини ўрганиш, тажрибалар билан ўртоқлашиш фойдадан ҳоли бўлмади, - деди Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази директори.
Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази директори ушбу вазирлик масъулларини Тошкент ва Самарқанд шаҳарларида ўтадиган халқаро конгрессга таклиф қилди. Ўз навбатида, Хаж ва Умра вазирлигининг Халқаро алоқалар департаменти раҳбари Ҳасан ибн Яҳё бу таклифни самимият билан кутиб олгани ва албатта, иштирок этишга рози эканини билдирди.
Ҳасан ибн Яҳё Ўзбекистон ва Саудия Арабистони ўртасидаги ҳамкорлик мустаҳкам экани ва ўзи ҳам Ўзбекистонда бўлган вақти Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси марказига ташриф буюргани, унинг очилишини интиқлик билан кутаётгани, диний-маърифий соҳада марказ музейи экспозициясини янги мазмун билан бойитишда ҳар қандай кўмакка, фикр алмашишга тайёр эканини билдирди. Айниқса, Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази очилишига, музей учун Саудия Арабистони Подшоҳлиги муқаддас Каъба ёпинчиғи (кисва) бўлагини туҳфа қилиш истагини алоҳида таъкидлади. У давлатларимиз ўртасидаги уч босқичли ҳамкорликка алоҳида тўхталиб ўтди.
— Авваламбор, Саудия Арабистони ва Ўзбекистон давлатлари раҳбарлари ўртасидаги дипломатик алоқалар мавжуд. Қолаверса, иккинчи босқичда – Дин ишлари бўйича қўмита ва Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳамда Хаж ва Умра вазирлиги ўртасида илмий алоқалар, дўстона муносабатлар яхши йўлга қўйилган. Мана энди эса, Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази раҳбари бошчилигидаги делегацияни Саудия Арабистонига ташрифи эса, икки давлат раҳбарлари ўртасидаги бўлиб ўтган мулоқотларнинг амалий натижаси деса бўлади. Таъкидлаш жоиз, Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси марказини қурилиши таҳсинга сазовор. Негаки, айнан ислом маданияти, цивилизацияси билан боғлиқ масалаларни бир марказда жам қилиш оқилона сиёсат, - деди Ҳасан ибн Яҳё.
Учрашув асносида, келгусидаги ҳамкорликнинг муҳим жиҳатлари ўзаро келишиб олинди. Ҳар икки томон ҳам ҳамкорликка очиқ эканини билдирди. Ўзбекистон маданий меросини ўрганиш ва оммалаштириш бўйича бутунжаҳон жамияти томонидан нашр этилган китоб-альбоми туҳфа этилди. Самимий руҳда кечган учрашув ҳамкорликни янада янги босқичларга олиб чиқиши эътироф этилди.
cisc.uz
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Имом Байҳақий, Абу Убайд ва Ибн Асокирлар Сувайд ибн Ғафла розияллоҳу анҳудан ривоят қиладилар:
«Умар розияллоҳу анҳу Шомга келганида аҳли китоблардан бири: «Эй мўминларнинг амири! Мўминлардан бири мени ўзинг кўриб турган ҳолга солди», деди. У калтакланган, боши ёрилган ҳолда эди. Умар розияллоҳу анҳу қаттиқ ғазабланди ва Суҳайб розияллоҳу анҳуга:
«Бор, қара-чи, бунинг соҳиби ким экан?» деди.
Суҳайб розияллоҳу анҳу бориб қараса, у Авф ибн Молик розияллоҳу анҳу экан.
Суҳайб унга: «Мўминларнинг амири сендан қаттиқ ғазабланди. Муоз ибн Жабал розияллоҳу анҳунинг олдига бор, у зот билан гаплашсин. Умар шошилиб, сени бир нарса қилиб қўядими, деган хавфдаман», деди.
Умар розияллоҳу анҳу намозни ўқиб бўлиб:
«Суҳайб қани?! У одамни келтирдингми?!» деди.
«Ҳа», деди Суҳайб.
Авф Муознинг олдига бориб, бўлган воқеани айтиб берган эди, бас, Муоз ўрнидан туриб:
«Эй мўминларнинг амири! У Авф ибн Молик экан. Унинг гапини эшитиб кўринг. Шошилиб, уни бир нарса қилиб қўйманг», деди. Умар унга:
«Сенинг бу билан нима ишинг бор?!» деди.
«Эй мўминларнинг амири, қарасам, бу бир муслима аёлнинг эшагини етаклаб кетаётган экан. Эшак сакраб, аёлни йиқитиб юборай дебди. Лекин аёл йиқилмабди. Манави бўлса, уни туртиб йиқитиб, ўзини аёлнинг устига отди», деди Авф.
Умар унга: «Менга аёлни олиб кел, айтганингни тасдиқласин», деди.
Авф аёлнинг олдига борди. Аёлнинг отаси билан эри: «Нима қилиб қўйдинг?! Бизнинг соҳибамизни шарманда қилдинг-ку!» дедилар.
Бироқ аёл: «Аллоҳга қасамки, у билан бораман!» деди.
Отаси билан эри: «Биз бориб, сенинг номингдан гапирамиз», дедилар ва Умар розияллоҳу анҳунинг ҳузурига келиб, Авф айтган гапларга ўхшаш гап айтдилар.
Бас, Умар амр қилди. Яҳудий осилди.
Сўнгра Умар: «Биз сизлар билан бунга сулҳ қилганимиз йўқ. Эй одамлар! Муҳаммаднинг зиммаси ҳақида Аллоҳдан қўрқинглар! Улардан ким бу ишни қилса, унга зимма йўқ!» деди.
Сувайд: «Ўша мен кўрган яҳудий Исломда биринчи осилган одам эди», деди».
Бу ҳодисада Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳунинг сиёсат ёки ташвиқот учун эмас, балки адолат учун иш олиб боришлари яққол намоён бўлмоқда. Мазкур яҳудий қилар ишни қилиб қўйиб, маккорлигини ишга солган эди. У: «Мусулмонларнинг халифаси келиб турибди, ҳозир сиёсат нозик пайтда унга арз қилсам, сиёсат учун менинг тарафимни олади», деб ўйлаган эди.
Дарҳақиқат, иш аввалига, сиртдан қараганда яҳудий ўйлаганича бошланди. Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу катта саҳобий Авф ибн Молик розияллоҳу анҳунинг обрўсига эътибор қилмай, ишнинг ҳақиқатини суриштира бошладилар. У кишидан бошқа одам бўлганида бир яҳудийни деб, ўзимизнинг обрўли одамни хижолат қилмайлик, деган мулоҳазага бориши мумкин эди. Аммо ҳазрати Умар розияллоҳу анҳунинг табиатларида ва у киши кўрган тарбияда бундай мулоҳаза бўлиши мумкин эмас эди.
У кишидан бошқа одам бўлганида сиёсат учун, ноҳақдан бўлса ҳам уларнинг ёнини олиши мумкин эди. Аммо ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу бундай қилишлари мумкин эмас эди. У киши айбдор ким бўлишидан қатъи назар, унинг айбига яраша жазосини бериш тарбиясини олганлар. Ва шундай қилдилар ҳам.
«Ҳадис ва ҳаёт» китобининг 23-жузидан олинди
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 