Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
31 Январ, 2025   |   1 Шаъбон, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:14
Қуёш
07:35
Пешин
12:41
Аср
15:56
Шом
17:41
Хуфтон
18:57
Bismillah
31 Январ, 2025, 1 Шаъбон, 1446

ЭЗГУЛИККА ЧОРЛОВ

28.08.2024   15687   4 min.
ЭЗГУЛИККА ЧОРЛОВ

Ҳидоят сари

Ҳожилар маънавий-маърифий тарғибот ишларида фаол қатнашмоқда

 

Бугунги кунда мамлакатимиз ривожланишининг маънавий асосларини мустаҳкамлаш, миллий қадриятларимиз, анъана ва урф-одатларимизни асраб-авайлаш долзарб масалалардан бири. Ҳозирги мураккаб даврда адашганни тўғри йўлга бошлаш, йиқилганни суяш, меҳр-оқибат кўрсатиш, ёш авлод қалби ва онгига она юртга муҳаббат ва садоқат, тинч-осойишта ҳаётимизнинг қадрига етиш, шукроналик туйғуларини чуқур сингдириш муҳим аҳамият касб этмоқда. Мана шундай савобли ишларда нуронийлар, маҳалла фаоллари, имом-хатиблар, муборак ҳаж зиёратидан қайтган отахону онахонларнинг ўрни бениҳоя каттадир. 

Исломнинг барча — беш рукнини бажарган одам чинакам саодатлидир. Айниқса, ҳожилик — алоҳида масъулият талаб этадиган мақом. У ҳам жисмо­нан, ҳам руҳан бажариладиган улуғ ибодат­. Бу ҳақда Қуръони каримда: “Йўлга қодир бўлган киши зиммасида Аллоҳ учун Байтни ҳаж қилиш (фарзи) бордир” (Оли Имрон сураси, 97-оят), дея марҳамат қилинади.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким Аллоҳ учун ҳаж қилса, фаҳш сўз айтмаса ва фисқу фасод қилмаса, худди онаси туққан кунидек (бегуноҳ) қайтади” (Бухорий ривояти), деганлар.

Бу йил юртимиздан ўн беш минг юртдошимиз ана шундай бахтга муяссар бўлди. Макка ва Мадина шаҳарларидаги меҳмонхоналарда, шунингдек, Мино, Арафот, Муздалифа манзилларида ҳамюртларимиз учун барча шароит ҳозирлангани, 300 нафар гуруҳ раҳбари, 50 нафар олий тоифали шифокор, ошпазлар ва бошқа кўмакчилар улар хизматида бўлгани ҳожиларимизнинг ҳаж ибодатини бекаму кўст адо этишига замин яратди. 

Эътиборлиси, бу йилги ҳаж мавсумида тарихий воқеа содир бўлди. Президент Шавкат Мирзиёев Макка шаҳрида бўлиб турган Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар билан телефон орқали мулоқот қилди. Президент ҳаж мавсуми жараёнлари, ватандошларимиз учун яратилган шароитлар, уларнинг саломатлиги ва кайфияти ҳақида сўрагани барчани чексиз мамнун этди.

Давлат раҳбари суҳбат асносида юртдошларимизнинг муқаддас ҳаж ибодатини мукаммал адо этиб, соғ-омон келишларини тилади. Ўзбекистонга қайтгач, ҳожилар жамиятдаги меҳр-оқибат муҳитини мустаҳкамлаш, жаҳолатга қарши маърифат билан курашиш, ёшлар тарбияси ва оилалар тотувлигида ибрат бўлишларига умид билдирди.

Ўз навбатида, юртимиздан борган ҳожилар муфтий бошчилигида Арафот водийсида туриб, Ватанга қайтгач, ўз маҳаллаларида ёш авлод тарбияси ва маънавий камолотига муносиб ҳисса қўшишга тайёр эканликларини билдириб, мурожаат қабул қилган эди.

Бугунги кунда бу сўзлар амалда ўз исботини топмоқда. Ҳадиси шарифда таъкидланган: “Инсонларнинг Аллоҳ таолога энг севиклиси одамларга кўп манфаати етказадиганидир” (Имом Табароний ривояти), сўзига амал қилиб, ҳожилар халқимиз манфаати йўлида астойдил меҳнат қилмоқда.

Айни кунларда юртимиз бўйлаб 11 минг нафардан ошиқ ҳожилар ўз ҳудудидаги имом-хатиб, маҳалла фаолларига кўмакчи бўлиб, маҳаллама-маҳалла юриб, маънавий-маърифий тадбирларда фаол иштирок этмоқда. Жараёнда ижтимоий ҳимояга муҳтож, боқувчисини йўқотган, нотинч, ажрим ёқасида турган ҳамда моддий ва маънавий кўмак зарур бўлган оилалар ҳолидан хабар олиниб, уларга ҳар томонлама ёрдам берилмоқда. Шу вақтга қадар 17 566 та маърифий тадбир ўтказилиб, минглаб фуқаролар қамраб олинди.

Натижада оилавий низоларни бартараф этиш, ажрим ёқасидаги оилаларни яраштириш, ёшларга тўғри йўл кўрсатиш каби турли масалаларни ижобий ҳал этишга эришилди. Ўнлаб фуқаролар ишга жойланди. Мазкур давр мобайнида 155 дан ошиқ уй-жойлар таъмирдан чиқарилди. Эҳтиёжманд оилаларга 946 миллион сўмдан зиёд моддий ёрдам кўрсатилиб, бир миллиард сўмдан ортиқ озиқ-овқат маҳсулотлари улашилди.

Эътиборлиси, катта ҳаёт тажрибасига эга ҳожи ота, ҳожи оналарнинг фидойиликлари ўз самарасини бермоқда. Уларнинг бундай саъй-ҳаракатлари билан халқимизнинг маънавияти, маърифати янада ошмоқда. Бундай эътибордан юртдошларимиз ҳам миннатдор бўлиб, ўз ташаккурларини изҳор этаётганидан билиш мумкинки, юртимизда инсон қадри тобора юксалмоқда.

Мана, қарийб бир ой мобайнида, ёшлар тарбияси, оилалар тотувлиги, адашган ёшларга тўғри йўл кўрсатиш, қўйингки, инсон манфаатларига хизмат қиладиган, жамият равнақига ҳисса қўшадиган ҳар қандай иш борки, албатта, бу жараёнда ҳожиларнинг саъй-ҳаракатлари, йўл-йўриқ ва тавсиялари барчага манзур бўлмоқда.

Бундай эзгу ташаббус ва хайрли амаллар ортар экан, уларнинг файзу барокатидан элу юрт янада фаровон, тинч-осойишта бўлади, инша Аллоҳ.

 

Зайниддин ЭШОНҚУЛОВ,

Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари.

                                                         

 

Бошқа мақолалар

Ҳақиқатни қачон яшириш керак?

31.01.2025   869   2 min.
Ҳақиқатни қачон яшириш керак?

Аллоҳ таолонинг гўзал исмларидан бири “Ас-Саттор”дир. Марҳаматли роббимиз ушбу сифати билан бандаларнинг айбларини бу дунёда яшириб, камчиликларини ёпувчидир. Охиратда эса ўзининг фазли ва раҳмати билан кечириб юборади. Чин, ҳақиқий мусулмон ҳам роббимизнинг ушбу гўзал сифати билан хулқланиб, биродарларининг айбларини қидирмасдан, балки билган айбларини ҳам яширади. Зеро, Аллоҳ таоло бу дунёда мусулмонларнинг айбларини яширган бандасини қиёмат куни одамлар олдида шармандаликдан асрайди.

Бу ҳақда суюкли, меҳрибон пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай марҳамат қилганлар:

وَعَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «لَا يَسْتُرُ عَبْدٌ عَبْدًا فِي الدُّنْيَا إِلَّا سَتَرَهُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ». رَوَاهُ مُسْلِمٌ.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Банда бошқа бир банданинг айбини шу дунёда беркитар экан, Аллоҳ қиёмат куни унинг айбини беркитади”, дедилар (Имом Муслим ривояти).

Бандаларнинг айбларини яшириш деганда, банда билан Роббининг ўртасида содир бўлган айблар тушунилади. Аллоҳга нисбатан банда томонидан гуноҳ, бирор айб содир этилганда, уларни фош этиб, шарманда қилинмайди, балки Аллоҳ таолонинг марҳамати, кечиримли эканига суяниб, фазлидан умид қилинади. Шу ниятда мусулмон биродарининг айбини яшириш ижобий хислат саналади.

Аммо, ҳақиқат беркитилиб, одамларнинг ҳуқуқлари зое қилинганини кўрганда, буни яшишириш, ошкор қилмаслик фазилат саналмайди, аксинча разолат саналади. Аммо бандаларнинг ҳақ-ҳуқуқлари поймол бўлганда айбу камчиликлар яширилмасдан, рўйирост гапирилади. Гарчи ўзининг яқинлари томонидан содир этилган бўлса ҳам. Бу ҳам ўз навбатида гўзал фазилатдир. 

Ҳадисдан биз ўрганган фойдали ўгитлар:

1. Мусулмон кимса биродарининг айбларини яшириб, одамлар олдида шарманда қилмайди.
2. Бу дунёда биродарининг айбини яширса, бунинг мукофоти қиёмат кунида Аллоҳ унинг ҳам айбини яширишини билган банда албатта бу амалини охиратига захира қилиб қўяди.
3. Мусулмон киши одамларнинг айбини яширади, чунки бу амални Аллоҳ яхши кўради.
4. Одамларнинг айбини яширар экан, уларнинг уят нарсаларини ҳам фош қилмаслиги ундан ҳам муҳим. Инсон бу билан ўзи яшаб турган жамиятда парокандалик, қўшнилар, қариндошлар орасида хусумат, жанжалнинг олдини олган бўлади.
5. Одамларнинг ҳуқуқлари зое қилинганини кўриб, ҳақиқатни яшириш, ҳақиқатни ошкор қилмаслик фазилат эмас, аксинча разолат саналади.
6. Инсонларнинг ҳақ-ҳуқуқларини поймол қилаётган киши гарчи ўзининг яқинлари, ака-ука, қариндошлари бўлса ҳам унинг айбу-камчиликлари яширилмасдан, ўзига рўйирост гапирилади.

 

Бекназар Муҳаммад Шакур,
Ҳадис илми мактаби катта ўқитувчиси.