18 Декабр, 2025, ,
18 Декабр, 2025, ,
Cавол: Савол беришдан мақсад суннатни инкор қилиш эмас. Фақат ҳозирги кунда кимлардир ҳижома, яна кимлардир донорлик қилдирадилар. Автоҳалокат ва бошқа турли касалликлар туфайли беморларга қон зарур бўлиб қолади. Шундан келиб чиқиб, ҳозирги даврда ҳижома қилдирган яхшими ёки донорликми?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Сиз сўраган нарса қон олдирувчи беморнинг ҳолати ва шифокорнинг унга берган тавсиясига қараб белгиланади. Ўзи соғлом, лекин қон олдирмоқчи бўлган инсонга сиз айтган мулоҳазалар туфайли донорлик афзал ҳисобланади. Чунки бунда инсонларга ёрдам бериш, ҳаётини қутқариш каби яхшиликлар бор. Аммо мазкур донорлик беғараз бўлиши, яъни маблағ эвазига бўлмаслиги керак. Аллоҳ таоло инсонни азиз ва мукаррам этиб яратгани учун, ҳур одамни ва унинг тана аъзоларини сотиш асло мумкин эмас. “Фатҳи бобил иноя” китобида бу ҳақда бундай дейилган:
وَلاَ بيع أَجْزَاءِ آدَمِيِ لكرامته
“Инсон мукаррам бўлганлиги учун унинг аъзоларини сотиш мумкин эмас”.
Лекин қон қуйиш зарурати туғилганда холис ёрдам берувчи топилмай қолса, бемор ҳаётини сақлаб қолиш учун қон сотиб олишга рухсат берилади.
Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази
Бу сана алоҳида белгилангани бежиз эмас. Бу кун жамият, иқтисодиёт ва давлат бошқарувига жиддий хавф солувчи иллат саналмиш коррупцияни ёдга солиш, унинг оқибатларини яна бир бор англаш, энг муҳими эса унга қарши қатъий курашишда ҳар бир киши масъул эканини эслатиб туриш учун нишонланади.
Тарихга назар солсак, 2003 йил 9 декабрда Мексиканинг Мерида шаҳрида БМТ ташаббуси билан ўтказилган халқаро конференцияда 100 дан ортиқ давлат “Коррупцияга қарши халқаро конвенция”ни имзолаб, глобал миқёсда бирлашган ҳолда ҳаракат қилишга келишиб олган. Коррупция тақдири бир давлат муаммоси эмас, балки бутун дунё хавфсизлиги ва барқарор ривожланиши билан боғлиқ масала.
Шу конференциянинг биринчи куни Халқаро коррупцияга қарши кураш куни сифатида эълон қилинди. 2004 йилдан буён дунё мамлакатлари ушбу санани жамоатчиликни хабардор қилиш, муҳокама маданиятини кучайтириш ва соҳага доир чора-тадбирларни тизимлилаштириш мақсадида нишонлаб келмоқда.
Резолюцияда таъкидланишича, бу куннинг асосий мақсади коррупциянинг туб моҳиятини чуқур англаш, уни олдини олиш чораларини мустаҳкамлаш ва барча даражада қатъий курашишдир.
Ўзбекистонда ҳам коррупцияга қарши курашиш давлат сиёсатининг энг устувор йўналишларидан бири сифатида белгиланган. Сўнгги йилларда барча соҳаларда очиқлик, шаффофлик, ҳисобдорлик тамойилларини кучайтириш, бюрократик тўсиқларни қисқартириш, “яширин иқтисодиёт”га чек қўйиш бўйича кенг кўламли ислоҳотлар амалга оширилмоқда.
Давлат ва жамият ҳаётида рақамлаштириш жараёнлари тезлашиб, хизматларни электрон шаклга ўтказиш коррупциявий омилларни камайтиришда муҳим воситага айланди. Энг муҳими, коррупция билан кураш фақат давлат муассасалари ёки алоҳида идоралар вазифаси эмас. Бу ҳар бир фуқаронинг фуқаролик бурчидир.
Агар ҳар биримиз қонунларга риоя қилсак, шаффофликни талаб қилсак ва ҳуқуқий маданиятимизни оширсак, жамиятни ривожлантиришга улкан ҳисса қўшган бўламиз.
Баҳодир Киргизов,
“Микрокредитбанк” акциядорлик тижорат банки
Коррупцияга қарши назорат департаменти директори,
UzA.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 