Бугун, 18 февраль куни пойтахтимиздаги Симпозиумлар саройида Саудия Арабистони Подшоҳлиги Ҳаж ва умра ишлари вазири Тавфиқ бин Фавзон ар-Рабиа бошчилигидаги делегация билан Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар, Ўзбекистон Республикаси Дин ишлари бўйича қўмита раиси Содиқ Тошбоев ва бошқа тегишли мутассаддилар иштирокида мулоқот бўлиб ўтди.
Таъкидлаш жоиз, мустаҳкам тарихий, маданий ва диний ришталарга асосланган Ўзбекистон – Саудия Арабистони алоқаларининг юқори даражаси икки давлат етакчилари раҳбарлигида олиб борилаётган ўзаро дўстона муносабатлар натижасидир.
Ҳаж ва умра ишлари вазири Тавфиқ бин Фавзон ар-Рабиа самимий қабул учун миннатдорлик билдириб, мазкур ташрифдан мақсад Ўзбекистон ва Саудия Арабистони Подшоҳлиги ўртасидаги ҳамкорлик муносабатларини янада такомиллаштириш, айниқса, ҳаж ва умра тадбирларини ташкил этиш сифатини ошириш, диний-маърифий, илмий-тадқиқот, туризм, транспорт соҳасидаги алоқаларни мустаҳкамлашга қаратилганини билдирди.
Вазир жаноблари Имом Бухорий, Имом Термизий, Форобий, Беруний, Ибн Сино каби уламоларнинг ислом маърифатига, жаҳон тамаддунига қўшган беқиёс ҳиссасини таъкидлаб, қадим маданият ва бебаҳо асори-атиқалар юрти бўлган Ўзбекистонга саудияликларни ҳам зиёратга тарғиб этишда фаол бўлишини айтиб ўтди.
Мулоқотда Дин ишлари бўйича қўмита раиси Содиқ Тошбоев мамлакатимизда ҳаж ва умра тадбирларини амалга оширишнинг ташкилий-ҳуқуқий асослари таъминлангани, фуқароларимизга қулайликлар, янада яхши имкониятлар яратиш бўйича тизимли ишлар қилиб келинаётгани, хусусан, умра тадбирларини намунали ташкил этиш, зиёратчиларга амалларни тўлиқ, хавфсиз бажариши учун муносиб шароитлар яратиш, уларнинг кафолатланган хизматлардан фойдаланишини таъминлаш мақсадида Республикамиз қонунчилигига мувофиқ Ўзбекистонда умра тадбирини ташкил этиш ваколати Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳамда 12 та ширкатга берилганини айтди. Ҳаж ва Умра ишлари билан боғлиқ ноқонуний хатти-ҳаракатларнинг олдини олиш бўйича тушунтириш ва тарғибот ишлари олиб борилаётганини таъкидлади.
Учрашувда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари, аввало, бундай ҳамкорликларга замин яратиб берилаётгани учун Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев ва Икки Муқаддас Масжид ходими Саудия Арабистони Подшоҳи Салмон бин Абдулазиз Ол Сауд ва Валиаҳд шаҳзода Муҳаммад бин Салмонларга миннатдорлик билдириш асносида юртдошларимиз учун ҳаж квотаси сўнгги йилларда 3 баробарга оширилиб, ҳар йили 15 минг нафар ҳамюртимиз ҳожилик бахтига мушарраф бўлаётгани, умра зиёратчилари сони бир неча юз мингни ташкил этаётгани, уларга бўлган ҳурмат-эътибор, шарт-шароитлар борган сари яхшиланиб бораётганини эътироф этдилар.
Шунингдек мулоқотда Президентимиз томонидан очиқлик сиёсати олиб борилаётгани, айниқса, мамлакатларимиз ҳукуматлари ва вазирликлари ўртасида энергетика, божхона, фуқаро авиатсияси, туризм, қишлоқ хўжалиги, соғлиқни сақлаш, меҳнат муносабатлари каби соҳаларда ҳамкорликка доир кўплаб ҳужжатлар қабул қилингани тилга олинди. Икки давлат ўртасида илмий-тадқиқот ишларида кенг кўламли ҳамкорлик қилиш, дин уламолари иштирокида анжуманлар ўтказиш, Саудия Арабистони фуқаролари Ўзбекистоннинг Самарқанд, Бухоро, Термиз каби қадимий шаҳарларига зиёратга келишларини ташкил этиш каби ишларни ривожлантириш борасида таклиф ва мулоҳазалар айтиб ўтилди.
Тавфиқ бин Фавзон ар-Рабиа Ўзбекистон томонидан билдирилган таклифларни атрофлича кўриб чиқиб, ижобий ҳал этишда бор имкониятни ишга солишини билдирди.
Мулоқот самимий ва кўтаринки руҳда бўлиб ўтди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Бир оқшом Умар ибн Абдулазиз раҳимаҳуллоҳ масжидга кирдилар. У киши билан бирга аскарлари ҳам бор эди. Йўлда ўтирган кишига туртилиб қоқилиб кетдилар. У зот Умар ибн Абдулазизга карата: “Нима бало, кўрмисан?!” – дедилар. Умар ибн Абдулазиз: “Йўқ”, деди. Қўриқчилар уни уришга шайланишди. Умар ибн Абдулазиз уларни қайтарганича: “Мендан савол сўради, мен жавоб бердим”, деди ва бунга аччиқланмади ҳам, уни жазолагани ҳам йўқ, аксинча, уни кечириб, ишни босди-босди қилиб юборди.
Бир куни Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳуни биров ҳақорат қилди. У зот бўлса ходимини чақиртириб: “Бу кишидан сўранг-чи, бирорта иши бўлса битириб берайлик”, дедилар. Шунда ҳалиги одам бошини қуйи солиб, уялиб қолди.
Абу Ҳанифа розияллоҳу анҳунинг дарс ҳалқаларида ўтирган бир одам у зотни сўкди. Имом унга қарамади ҳам, гапини ҳам бўлгани йўқ. Атрофидагиларни ҳам уни қувиб-солишларига рухсат бермадилар. Аксинча, Абу Ҳанифа раҳимаҳуллоҳ мажлисни якунлаб ҳовлига чиқдилар ва бояги кишига: “Бу менинг ҳовлим, агар чаласи қолган бўлса, бемалол давом этинг, яна ичингизда қолиб кетмасин”, дедилар. Киши уялганича узр сўраб кетди.
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Биров сизда маълум бўлган айб билан айблаб, сизни сўкса, сиз уни ўзингиз биладиган унинг айби билан изза қилманг. Айтган гапининг балоси ўзига уради[1]”, дедилар.
Имом Жунайд намозга келаётганларида бир тентак у кишининг устидан ювинди тўкиб юборди. У киши бошдан оёқ шалаббо бўлди. Кейин эса: “Ҳар бир йўл қўйган камчиликларим ва қилган гуноҳларим учун Аллоҳга истиғфор айтаман, Аллоҳнинг лутфу иноятига ҳамдлар айтаман. Мен бирорта гуноҳ қилгандурманки, Аллоҳ таоло мени дунёда жазолаяпти, шунинг учун аччиқланмаслигим керак”, дея уйларига қайтиб бориб кийимларини алмаштириб, намоз ўқиш учун масжидга қайтган эканлар.
Иброҳим ибн Адҳамнинг олдидан ит етаклаб олган бир яҳудий ўтиб кетаётиб: “Эй Иброҳим, сенинг соқолинг тозами ё мана бу итнинг думими?” деб сўради.
Иброҳим ибн Адҳам раҳимаҳуллоҳ эса: “Соқолим жаннатга кирадиган бўлса, итингнинг думидан покроқ ва афзалроқ бўлади. Соқолим жаҳаннамга кирадиган бўлса, итингнинг думи соқолимдан пок ва афзал бўлади”, деб жавоб берди.
Яҳудий шаҳодат калимасини айтишдан ўзини тутиб тура олмай: “Худо ҳаққи, бу пайғамбарларнинг хулқи”, дебди. Иброҳим ибн Адҳам камтарлик қилган эди, у кишининг ҳузурида бир яҳудий мусулмон бўлди. Иброҳим Адҳамни такаббурлик қилмагани, қизишиб кетмагани учун Аллоҳ таоло у кишига (қимматбаҳо) қизил туялардан-да яхшироқ инъом ато этди. Зеро, Набий алайҳиссалом бу борада: “Сиз сабабли Аллоҳ таоло бир кишини ҳидоят йўлига солиши сизда бўладиган қизил туялардан-да[2] яхшироқдир”, деганлар.
Ҳассон Шамсий Пошонинг “Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.
[1] Имом Абу Довуд ва Имом Термизий ривояти.
[2] Қизил туя ўша замоннинг энг яхши ва қимматбаҳо улови бўлган. Унга ҳар ким ҳам эга бўла олмаган.