Учрашув аввалида юқори мартабали меҳмон давлатимиз раҳбарига Саудия Арабистони Подшоҳи Салмон Ол Сауд ҳамда Валиаҳд, мамлакат Бош вазири Муҳаммад бин Салмон Ол Сауднинг саломи ва самимий тилакларини етказди. Шунингдек, вазир Президентимизга Подшоҳнинг кўп миллатли Ўзбекистон халқига ҳадяси – муқаддас Каъба ёпинчиғи –Кисванинг бир парчасини топширди.
Давлатимиз раҳбари топшириғига кўра, Кисва парчасининг остида Саудия Арабистони Подшоҳи Салмон бин Абдулазиз бин Абдурраҳмон Ол Сауднинг кўп миллатли Ўзбекистон халқига совғаси деган маънодаги изоҳ бўлади.
– Каъба ёпинчиғи – Кисва парчасини Ислом цивилизацияси марказига жойлаштириш ҳақидаги Президентимизнинг топшириғи биз учун том маънода тарихий ва шарафли воқеа бўлди, – дейди Марказ директори Фирдавс Абдухолиқов. – Бу ҳадя Ислом динининг улуғ алломалари етишиб чиққан юртимиз, халқимиз ва Президентимизга бўлган юксак ҳурмат ва эътиборнинг ёрқин намунасидир. Биз шу куннинг ўзидаёқ Марказ жамоаси иштирокида ўтказилган йиғилишда бу хушхабарни эълон қилдик. Марказ олимлари ва ижодий ходимлар бундай шукуҳли хабарни мамнуният билан қабул қилиб, давлатимиз раҳбарининг бизга кўрсатаётган юксак эътибори учун ташаккур билдирди. Ҳамкорларимиз ҳурматли Президентимиз орқали бизга етиб келган бундай табаррук совға билан бизни табрикламоқда. Албатта, муқаддас Каъба ёпинчиғи – кисва парчаси Марказдаги энг қадрли экспонатлардан бири бўлиб қолади. Бундай бебаҳо ҳадя учун ҳурматли Президентимизга яна бир бор самимий миннатдорлик билдирамиз.
Саудия Арабистони Подшоҳлиги ҳаж ва умра вазири Ўзбекистон Президенти ташаббуси билан бунёд этилаётган мегалойиҳа – Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси марказига ҳам ташриф буюрди ва Марказ томонидан амалга оширилаётган лойиҳалар билан танишди.
Меҳмонлар Ўзбекистон Президентининг ташаббуси ва ғояси асосида бунёд этилаётган ушбу Марказ нафақат юртимиз, балки Марказий Осиё ҳамда бутун Ислом оламининг энг жозибали ва ибратли маънавий масканларидан бирига айланишини алоҳида таъкидлашди.
– Таассуротларим ажойиб! Президент Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан амалга оширилаётган Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази чин маънода ўхшаши йўқ лойиҳа. Бино ва унинг маҳобати таҳсинга сазовор. Уни янада ривожлантириш учун оз бўлса-да, кўмагимиз тегса, мамнун бўламиз. Ислом цивилизацияси маркази айнан шундай кўринишда бўлишини тасаввур қилар эдим. Уни ўз кўзим билан кўргач, қойил қолдим. Улкан иш қилингани ва бунинг ортида катта меҳнат ётгани кўриниб турибди, – деди Тавфиқ бин Фавзон ар-Рабиа.
Подшоҳликнинг Ҳаж ва умра вазирлиги ҳамда ЎзИЦМ ўртасидаги ҳамкорликка бағишланган музокараларда Ўзбекистонда Ҳаж ва умранинг тарихи, бугунига бағишланган ҳужжатли фильм яратишга келишиб олинди. Фильмда Ислом дини диёримизга ёйилишининг илк давридан бошлаб яқин ўтмишгача ўзбекистонлик мусулмонларнинг Ҳаж ва Умра зиёратини амалга оширишида дуч келинган тўсиқлар, қийинчиликлар ва Янги Ўзбекистонда бу борадаги кенг имкониятлар кўрсатиб берилади. Бундан ташқари, фильмда ўзбекистонлик зиёратчилар учун яратилаётган қулай шароитлар, Ўзбекистон ва Саудия Арабистони ўртасидаги дўстона муносабатлар ҳам акс эттирилади.
Учрашув сўнгида Ўзбекистон Президенти ташаббуси билан Марказ томонидан нашр этилган Катта Лангар Қуръонининг факсимилеси ва хаттот Ҳабибулло Солиҳ кўчирган Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссаломнинг мактубларидан бирининг нусхаси меҳмонларга ҳадя қилинди.
Рустам ЖАББОРОВ,
Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази илмий котиби.
ЎзА
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Бир оқшом Умар ибн Абдулазиз раҳимаҳуллоҳ масжидга кирдилар. У киши билан бирга аскарлари ҳам бор эди. Йўлда ўтирган кишига туртилиб қоқилиб кетдилар. У зот Умар ибн Абдулазизга карата: “Нима бало, кўрмисан?!” – дедилар. Умар ибн Абдулазиз: “Йўқ”, деди. Қўриқчилар уни уришга шайланишди. Умар ибн Абдулазиз уларни қайтарганича: “Мендан савол сўради, мен жавоб бердим”, деди ва бунга аччиқланмади ҳам, уни жазолагани ҳам йўқ, аксинча, уни кечириб, ишни босди-босди қилиб юборди.
Бир куни Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳуни биров ҳақорат қилди. У зот бўлса ходимини чақиртириб: “Бу кишидан сўранг-чи, бирорта иши бўлса битириб берайлик”, дедилар. Шунда ҳалиги одам бошини қуйи солиб, уялиб қолди.
Абу Ҳанифа розияллоҳу анҳунинг дарс ҳалқаларида ўтирган бир одам у зотни сўкди. Имом унга қарамади ҳам, гапини ҳам бўлгани йўқ. Атрофидагиларни ҳам уни қувиб-солишларига рухсат бермадилар. Аксинча, Абу Ҳанифа раҳимаҳуллоҳ мажлисни якунлаб ҳовлига чиқдилар ва бояги кишига: “Бу менинг ҳовлим, агар чаласи қолган бўлса, бемалол давом этинг, яна ичингизда қолиб кетмасин”, дедилар. Киши уялганича узр сўраб кетди.
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Биров сизда маълум бўлган айб билан айблаб, сизни сўкса, сиз уни ўзингиз биладиган унинг айби билан изза қилманг. Айтган гапининг балоси ўзига уради[1]”, дедилар.
Имом Жунайд намозга келаётганларида бир тентак у кишининг устидан ювинди тўкиб юборди. У киши бошдан оёқ шалаббо бўлди. Кейин эса: “Ҳар бир йўл қўйган камчиликларим ва қилган гуноҳларим учун Аллоҳга истиғфор айтаман, Аллоҳнинг лутфу иноятига ҳамдлар айтаман. Мен бирорта гуноҳ қилгандурманки, Аллоҳ таоло мени дунёда жазолаяпти, шунинг учун аччиқланмаслигим керак”, дея уйларига қайтиб бориб кийимларини алмаштириб, намоз ўқиш учун масжидга қайтган эканлар.
Иброҳим ибн Адҳамнинг олдидан ит етаклаб олган бир яҳудий ўтиб кетаётиб: “Эй Иброҳим, сенинг соқолинг тозами ё мана бу итнинг думими?” деб сўради.
Иброҳим ибн Адҳам раҳимаҳуллоҳ эса: “Соқолим жаннатга кирадиган бўлса, итингнинг думидан покроқ ва афзалроқ бўлади. Соқолим жаҳаннамга кирадиган бўлса, итингнинг думи соқолимдан пок ва афзал бўлади”, деб жавоб берди.
Яҳудий шаҳодат калимасини айтишдан ўзини тутиб тура олмай: “Худо ҳаққи, бу пайғамбарларнинг хулқи”, дебди. Иброҳим ибн Адҳам камтарлик қилган эди, у кишининг ҳузурида бир яҳудий мусулмон бўлди. Иброҳим Адҳамни такаббурлик қилмагани, қизишиб кетмагани учун Аллоҳ таоло у кишига (қимматбаҳо) қизил туялардан-да яхшироқ инъом ато этди. Зеро, Набий алайҳиссалом бу борада: “Сиз сабабли Аллоҳ таоло бир кишини ҳидоят йўлига солиши сизда бўладиган қизил туялардан-да[2] яхшироқдир”, деганлар.
Ҳассон Шамсий Пошонинг “Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.
[1] Имом Абу Довуд ва Имом Термизий ривояти.
[2] Қизил туя ўша замоннинг энг яхши ва қимматбаҳо улови бўлган. Унга ҳар ким ҳам эга бўла олмаган.