Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Ўн икки ойнинг султони, муборак моҳи Рамазонга ҳам оз фурсат қолди. Ушбу ой қадимдан юртимизда халқимизга хос меҳр-мурувват, бағрикенглик ва саховат ифодаси бўлиб келган. Ўтган солиҳлардан: «Рамазон ойини қандай кутиб олардинглар?» деб сўралганида, улар: «Биз янги ойни бошқа мусулмонларга нисбатан заррача ҳам гина адоват, кек сақламаган ҳолда, қалбимизни поклаган тарзда қаршилар эдик», дея жавоб берган эканлар.
Рамазон ойларнинг султонидир.
Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ойларнинг энг афзали Рамазон ойидир», деганлар (Имом Табароний ривот қилган).
Бу ҳақиқатни қуйида келадиган сатрлар ҳам тасдиқлайди.
Рамазон Қуръон ойидир. Рамазоннинг энг буюк фазилатларидан бири – бу унинг Қуръон ойи эканидадир. Аллоҳ таоло Ўзининг сўнги китоби, Қиёматга боқий қоладиган, барчани ожиз қолдирган мўъжиз каломи Қуръони Каримни нозил қилиш учун айнан Рамазон ойини танлаган. Шунинг ўзи бу ойнинг қанчалар улуғ эканини англаш учун етарлидир.
Аллоҳ таоло Қуръони Каримда бундай марҳамат қилади: «Рамазон ойи – унда одамларга ҳидоят ҳамда ҳидояту фурқондан иборат очиқ-ойдин ҳужжатлар бўлиб Қуръон туширилгандир» (Бақара сураси, 185-оят).
«Албатта, Биз У (Қуръон)ни Қадр кечасида туширдик» (Қадр сураси, 1-оят).
Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинишича, Аллоҳ таоло Қуръонни аввал Лавҳул-маҳфуздан дунё осмонига бутунича нозил қилган ва бу Рамазон кечаларидан бирида – Қадр кечасида бўлган. Вақти-соати келиб, Қуръоннинг Ер юзига, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга нозил қилиниши ҳам айнан Қадр кечасида бошланган. Кейинчалик ҳар Рамазонда ваҳий фариштаси Жаброил алайҳиссалом Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига келиб, у зотга шу Рамазонгача нозил бўлган оятларни такрорлатадиган бўлди. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам вафот этадиган йиллари Қуръонни Жаброил алайҳиссаломга икки бора ўқиб берганлар. Зайд ибн Собит, Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳумо бу муборак хатмга гувоҳ бўлганлар. Бу хатм манбаларда «арзаи охир» - «сўнги ўқиб ўтказиш» деган ном билан машҳурдир.
Аллоҳим, яқинлашиб келаётган Рамазон ойини бизларга муборак қил!
Анча йиллар олдин байрам арафасида кечқурун бир синфдошимизникига йиғилдик. Нимадир олиб келиш керак бўлиб, икки қурдош мотоциклга миниб жўнаб кетди. Ўн дақиқалик йўлга кетган йигитлар ярим соат ўтса ҳам, қайтиб келмади. Феъли торроқ айрим синфдошларим тажанг бўла бошлади. Ниҳоят, чамаси бир соатлар ўтиб, иккиси кириб келди. Чанг-тупроққа беланган, қўл-оёқлари шилинган эди.
– Нима бўлди? – деб сўрасак, улардан бири жавоб берди:
– Яхшигина келаётувдик, йўлда олдимиздан қора мушук ўтиб қолса бўладими, манови довдир, – дея боши билан шеригига ишора қилиб гапида давом этди, – “Вой, қора пишак”, деб мотоциклни буриб юборди-да, тўғри ўқариққа бориб қадалиб қолдик.
Кейин муҳокама авж олди. Бири қора мушук йўлни кесиб ўтса, фалокат бўлишини айтса, иккинчиси инкор қилиб: “У бир мушук бўлса, ўтади-кетади-да, шунга ота гўри қозихонами?!” дерди.
Яна кўп давраларда, ҳатто ғайридинлар орасида ҳам йўлни қора мушук кесиб ўтиши фалокат белгиси, деган иримни эшитиб ҳайрон бўламан.
Энг қизиғи, баъзи одамлар бу ишни мушукнинг ўзи қилади, деб тушунса-да, уни Аллоҳ бахтсизлик белгиси қилиб йўлга чиқариб қўяди, деб ҳисоблайди. Улар шу хато тушунчаси боис йўлини қора мушук кесиб ўтиб қолгудек бўлса, ҳовлиқиб, довдираб қолганидан уловини ўзи бир жойга буриб юбориб, бир нарсага уриб олади. Кейин ўша ҳодисани қора мушукнинг йўлини кесиб ўтганига боғлайди.
Ўзининг тақдирини аллақандай махлуқнинг ҳаракатига боғлиқ, деб тушуниш иймонининг заифлигидан. Бундай одамлар барча воқеа-ҳодисалар фақат Аллоҳ таолонинг изну иродаси ила юз беришини охиригача тушуниб етмайди.
Шундай экан, қора мушукдан қўрқиб, уни қийинчиликларнинг хабарчиси эканига ишониш – жаҳолат белгиси. Биз аслида бу дунёда ҳам, у дунёда ҳам бахтсизликка сабаб бўладиган гуноҳ ишларни қилиб қўйишдан қўрқмоғимиз керак.
Дамин ЖУМАҚУЛ,
"Мўминалар" журнали 2-сонидан