Ислом фиқҳига кўра мусулмон бўлмаганларнинг ҳақ-ҳуқуқларини муҳофаза қилиш – мамлакатнинг энг асосий вазифаларидан бири ҳисобланади. Агарда бирор шаҳс унинг қайси миллатга, динга мансублигидан қатъи назар мусулмон бўлмаган фуқарога тажовуз, жабр-зулм қилса бундай жиноятлардан мусулмон бўлмаганларни ҳимоя қилиш ўша давлатнинг мажбуриятларидан саналади.

Аллоҳ таоло Қуръони каримда: “Ва зулм қилганларни эса, фисқу фужурлари сабабли ёмон азобга тутдик”[1], деб марҳамат қилган.

Қуръон каримда ўзгаларга озор берувчи ҳамда зулм қилувчилар улкан азобга дучор бўлишлари зикр этилмоқда. Шунга кўра Ислом дини мусулмон бўлмаганларни ички жабр-зулмдан ва зўравонликлардан ҳимоя қилишга алоҳида эътибор қаратади ва мусулмон бўлмаганларни муҳофаза қилишни Ислом давлатининг бурчи ҳамда мажбуриятларидан қилиб қўйган.

Ислом дини ҳеч бир мусулмонга қўли ва тили билан ҳам мусулмон бўлмаганларнинг ҳуқуқларига тажовуз қилишларига, уларга қарши куч ишлатиб озор беришларига руҳсат бермайди.

Шафқатсизлик, бераҳмлик ва ўзгаларга зулм қилиш бу дунёда ҳам охиратда ҳам мушкул (оғир), изтиробли ва аламли оқибатларга олиб бориши ҳақида жуда кўп оят ва ҳадисларда айтиб ўтилган. Айниқса мусулмон бўлмаганларга нисбатан зулм қилиш алоҳида ман этилган.

Абу Довуднинг “Сунан” асарида Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг: “Қиёматда жабр чеккан, зулм кўрган одамларнинг ҳимоячиси мен бўламан” деб айтган ҳадислари аввалги мавзуда келтириб ўтилганди.

Бугунги кунда ҳам ҳар бир миллат, давлат ўзининг хоҳ мусулмон хоҳ мусулмон бўлмаган фуқароларининг ҳаётларини ташқи ҳужум ва тажовузлардан ҳамда турли ҳил урушлардан муҳофаза қилишга жавобгар саналади.

Ҳазрати Али ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳу айтадилар: “Мусулмон бўлмаган аҳоли солиқни тўлар экан энди уларнинг моли ҳам ва жони ҳам бизнинг молимиз ва жонимиз каби бўлиши лозим”[2].

Ҳанбалий мазҳабига оид манбалардан бири “Маталиб ули ал-нуҳа”да қуйидагилар баён этилади: “Ислом давлати ўзининг мусулмон бўлмаган аҳолисини азоб-уқубатларнинг ҳар қандай кўринишларидан тўла муҳофаза этишга мажбур, чунки улар шу давлатнинг фуқаролари ҳисобланади”[3].

Қуръони карим оятлари, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатлари ҳамда Ислом олами уламоларининг билдирган фикрларига кўра мусулмон мусулмон бўлмаганни унинг мусулмон бўлмаганлиги сабабли жонига қасд қилишга, ор-номусини ҳақорат қилишга ҳамда мол-мулкини талон-тарож қилишга ҳеч қандай ҳаққи йўқ.

Шу билан бирга Ислом дини мусулмон бўлмаганларнинг нафақат жони ёки молининг ҳавфсизлигини таъминлайди, балки мусулмон бўлмаганларнинг ибодатгоҳларини ҳам муҳофаза этади.