Ислом динининг энг олий мақсади инсониятни ҳидоят йўлига бошлаш, одамлар ўртасида меҳр-оқибат, бағрикенглик ва бирдамликни мустаҳкамлашдир. Аллоҳ таоло Қуръони каримда:
“Албатта, мўминлар биродардирлар, бас, икки биродарингиз ўртасини ислоҳ қилинг, Аллоҳга тақво қилинг, шоядки, раҳм қилинсангиз.” (Ҳужурот сураси, 10-оят).
Мазкур оят мусулмонларнинг ўзаро биродар ва дўст эканлигига урғу беради. Бироқ тарих давомида айрим тоифалар ислом таълимотини нотўғри талқин қилиб, мусулмонларнинг ўзига қарши турли фитналар чиқаришга ҳаракат қилдилар. Шулардан энг хатарлиси такфирчилик, яъни мусулмонни куфрда айблаш масаласидир.
Такфирчилик бир мусулмонни бошқа бир мусулмонга нисбатан “диндан чиққан”, “кофир” деб ҳукм чиқаришидир. Қаршисидаги одамни кофир дейишнинг оқибатини Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссалом қуйидагича тушунтирганлар:
“Бир киши биродарига “эй кофир!” деса, бу гап аниқ иккисидан бирига тегишли бўлади. Агар у киши ростан ҳам кофир бўлса, унга қайтади. Аммо ундай бўлмаса гапирувчининг ўзига қайтади” (Имом Бухорий ва Муслим ривояти)
Ушбу ҳадисдан англашилганидек, “такфир қилиш” жиддий масала бўлиб, унинг ҳукми айтовчининг ўзига қайтиши мумкин.
Инсонларни куфрда айблашнинг бир нечта асосий сабаблари бор:
Мусулмон уламолари такфирчиликка қарши қатъий фикр билдиришган. Имом Нававий раҳматуллоҳи алайҳ шундай деган: “Ҳеч бир киши ягона гуноҳ сабабли куфрга тушган деб ҳисобланмайди. Модомики, у Ислом динининг асосий ва зарурий қоидаларини қасддан инкор қилмаётган бўлса, у такфир қилинмайди. Бир инсон Ислом асосларини инкор қилганида, аввал унинг буни билиб-билмасдан қилгани аниқланиши керак. Агар у жаҳолат сабабли ёки маълумотсизлик туфайли хатога йўл қўйган бўлса, такфир қилинмайди.
Шунингдек, Имом Тоҳавий раҳматуллоҳи алайҳ ўз машҳур ақида рисоласида: “Қибла аҳлидан бўлган бирор-бир мусулмонни гуноҳи кабира туфайли кофир санамаймиз”, деб таъкидлайдилар.
Бу сўзлардан маълумки, бир инсон шаҳодат калимасини айтган ва исломнинг асосларига ишонган бўлса, уни куфрда айблашга йўл йўқ.
Такфирчилик фақат диний жиҳатдан эмас, балки ижтимоий барқарорлик учун ҳам хавфлидир:
Такфирчилик ислом таълимотига зид бўлган хатарли ғоядир. У инсонларни Аллоҳнинг раҳматидан узоқлаштиради, мусулмонлар ўртасида биродарлик ришталарини узади ва фитна-фасодга сабаб бўлади. Ҳар бир мусулмоннинг вазифаси — биродарини куфрда айблаш эмас, балки уни ҳидоят ва хайрли амалларга чорлашдир.
Шу боисдан, барча ҳолатларда бўлгани каби бу масалада ҳам уламоларнинг йўлига эргашиш лозим. Мусулмонлар орасида бирлик, бағрикенглик ва иноқликни мустаҳкамлаш бугунги кун мусулмонларининг энг муҳим вазифаси бўлиб қолмоқда.
Хоразм вилояти Шайх Қосим бобо жоме масжиди
имом-хатиби Шермуҳаммад Болтаев
Хозирги кунда энг саодатли киши турли фитна-фасод ишларга аралашмай яшаётган инсон десак муболаға бўлмайди. Одамларни тафриқага солувчи инсонларга ёки фасод чиқарувчи даъватларга эътибор бермай, ёт ғояларга қарши чиқа оладиган маънавий иммунитет ҳосил қилиш давр талабидир.
“Яқин орада фитналар бўлади. Ўша чоғда ўтириб олган одам тик тургандан яхшироқдир. Ўрнида жим тик турган эса юраётган одамдан яхшироқдир. Яёв юрган эса тез-тез юраётган одамдан яхшироқдир. Ким ўша фитналарга эътибор берса уни фитна ўзига тортиб кетади. Кимки қутулишга жой топа олса, ўша жойда фитнадан ҳимоялансин!” (Бухорий ва Муслим ривояти). Модомики, инсон берилган умрни ғанимат билиб, савобли ишлар билан машғул бўлса, яхши инсонлар йўлидан юрса, икки дунёда саодатга эришади.
Биз инсонлик табиатимиз билан, билган-билмаган нарсаларга эргашиб кетишимиз мумкин, лекин бу тўғри йўлдан адашиб кетишимизга баҳона бўла олмайди,чунки Аллоҳ ақл ва фаросат берган. Фаросатли киши фитнадан эхтёт бўлади ва узоқда юради.
Аллоҳ таоло Бақара сурсини 191-оятида “Фитна қатлдан ёмонроқдир” деб марҳамат этади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Сизларга менинг суннатимни ва рошид халифаларнинг суннатини тутмоқлик лозимдир. Бас, уни маҳкам тутинглар” деб марҳамат қилганлар.
Наманган тумани "Бешкапа" жоме масжиди
имом-хатиби Камолдин Исақов
Манба: @SOFTALIMOTLAR