Sayt test holatida ishlamoqda!
01 Yanvar, 2025   |   2 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:24
Quyosh
07:49
Peshin
12:32
Asr
15:23
Shom
17:08
Xufton
18:27
Bismillah
01 Yanvar, 2025, 2 Rajab, 1446

2. BAQARA SURASI, 249–252 OYaTLAR

31.01.2021   3177   11 min.
2. BAQARA SURASI, 249–252 OYaTLAR

فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِٱلۡجُنُودِ قَالَ إِنَّ ٱللَّهَ مُبۡتَلِيكُم بِنَهَرٖ فَمَن شَرِبَ مِنۡهُ فَلَيۡسَ مِنِّي وَمَن لَّمۡ يَطۡعَمۡهُ فَإِنَّهُۥ مِنِّيٓ إِلَّا مَنِ ٱغۡتَرَفَ غُرۡفَةَۢ بِيَدِهِۦۚ فَشَرِبُواْ مِنۡهُ إِلَّا قَلِيلٗا مِّنۡهُمۡۚ فَلَمَّا جَاوَزَهُۥ هُوَ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُۥ قَالُواْ لَا طَاقَةَ لَنَا ٱلۡيَوۡمَ بِجَالُوتَ وَجُنُودِهِۦۚ قَالَ ٱلَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلَٰقُواْ ٱللَّهِ كَم مِّن فِئَةٖ قَلِيلَةٍ غَلَبَتۡ فِئَةٗ كَثِيرَةَۢ بِإِذۡنِ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ مَعَ ٱلصَّٰبِرِينَ٢٤٩

249. Tolutaskarlaribilanchiqqach: "Allohalbattasizlarnibirdaryobilanimtihonqiladi, kimundansuvichsa, umendanemas, qo'libilanhovuchlabolganlardantashqarikimundantotinmasa, umendandir", dedi. Ozchilikdanboshqahammalariichishdi. Uhamdaubilanimonkeltirganlardaryodano'tibolishganidankeyin: "Jolutvauningaskarlaribilanjangqilishgaqudratimizetmaydi", deyishdi. Allohgaro'parabo'lishlarigaishonganlar: "Allohningirodasibilanqancha-qanchaozchilikguruhlarko'psonliguruhlarniengishgan, Allohalbattasabrlilarbilandir", deyishdi.

Bani Isroilning urushdan qochmay qolgan bir guruhlari Tolutning Alloh taolo tomonidan tayinlangan podshoh ekaniga ishonishdi. Tolut esa ulardan bir qo'shin tuzdi. So'ngra qo'shinni dushmanga qarshi jang qilish uchun boshlab ketdi. Ana shu urushda Tolutning kuchli sarkarda ekani namoyon bo'ldi. Hozirgacha Bani Isroilning askarlari ketma-ket mag'lubiyatga uchrayverib, o'zlariga ishonchi qolmagan, irodasi susayib ketgan edi. Ular qarshisida turgan dushman esa kuchli, irodali, g'alabaga ishonchi zo'r edi. Tolut askarlarini sinab ko'rish uchun shahardan chiqilgach, ularga bunday maslahat berdi: "Kimning irodasi kuchli bo'lsa, sabr-bardoshli ham bo'ladi, yo'lda daryo uchraganida chanqoqni bosish uchun uning suvidan ichmasa, o'sha odam imtihondan o'tgan bo'ladi va mening haqiqiy askarimga aylanadi. Kim irodasizlik ko'rsatib, daryo suvidan hovuchlab icha boshlasa, demak, u askarlikka yaramaydi". Tolut askarlaridan juda ozchilikkina bu sinovdan sharaf bilan o'ta oldi. Ko'plari mashaqqatli safarda tashnalikka sabr qila olmay, ko'p suv ichib qo'yishdi va jangga yaray olmadi.

Bundan insonlar boshlariga mashaqqat va qiyinchiliklar kelganida sabr-matonat bilan uni engishlari, sabr ko'rsatishlari kerak, degan xulosa chiqadi. Baro ibn Ozib roziyallohu anhudan shunday rivoyat qilinadi: "Muhammad sollallohu alayhi vasallamning sahobalaridan Badr urushida qatnashganlar soni uch yuz o'n necha kishidir bo'lgani, bu Tolut bilan daryodan o'tgan sheriklarining sonicha kelgani haqida gaplashar edik, u bilan daryodan faqat mo'minlar o'tishgan, xolos" (Buxoriy rivoyati).

وَلَمَّا بَرَزُواْ لِجَالُوتَ وَجُنُودِهِۦ قَالُواْ رَبَّنَآ أَفۡرِغۡ عَلَيۡنَا صَبۡرٗا وَثَبِّتۡ أَقۡدَامَنَا وَٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ٢٥٠

250. Jolutvauningaskarlarigaro'parabo'lishganida: "Parvardigorimiz, bizlargasabratoet, qadamlarimiznisobitqilvakofirlargaqarshizafarber", deyishdi.

Bani Isroil Jolutga qarshi urushga tayyor bo'ldi. Lekin Tolut: "Urushga boruvchilar navjuvon, pahlavon yigitlar bo'lishsin" deb shart qo'ydi. Bu shartga ham bir necha yuz odam muvofiq chiqib tayyorlandi. Tolut ularni ham imtihon qilmoqchi bo'ldi. Yo'l yurishgan edi, avvalgi manzilda suv topilmadi. Ikkinchi manzilda bir daryo (mufassirlar buni O'rdun daryosi, deyishgan) uchradi. Tolut: "Bir hovuchdan ortiq suv ichganlar men bilan birga yurmasin", deb buyurdi. Bu so'zni eshitsa ham askarlardan bir qancha besabrlari suvdan qonib ichdi va oxiri o'lib qoldi. Faqat 313 nafar navkar bir hovuchdan suv ichib, Tolut bilan birga ketishga musharraf bo'ldi. Ko'p ichganlar sabrsizliklari tufayli yo'lga yaramay halok bo'lishdi. Qolgan 313 askar Jolut qo'shinlariga ro'para bo'ldi. Ular orasida Dovud alayhissalom, u zotning otalari va olti aka-ukalari ham bor edi. Yo'lda ketishayotganda uch dona tosh hazrati Dovudga ovoz berib, bizni ham olib keting, biz Jolutni halok qilurmiz, dedi. Qo'shinlar to'qnashgan paytda Jolutning o'zi maydonga tushib: "Hammangizni bitta o'zim enga olaman", dedi. Keyin Yusha' alayhissalom hazrati Dovudni toptirib, Jolutni engishni buyurdi. Dovud alayhissalom jang maydoniga tushib, boyagi uch tosh bilan Jolutni o'ldirdi, askarlari qochib qoldi. Mo'minlarga fath va zafar yor bo'ldi. Ular ozchilik bo'lishsa ham payg'ambarlari va podshohlari hukmlariga itoatda turishgani, Parvardigorlariga iltijo va duoda bo'lishgani, Uning va'dasiga imon keltirib, madadidan umid qilishgani uchun ko'psonli dushmanni mag'lub qilishdi. Sodiq musulmonlar uchun bu qissada etarli ibratlar bor, xususan Badr urushida ham deyarli shuncha musulmon bir necha barobar ko'p mushriklar ustidan g'alaba qozonishgan. Bu xildagi voqealar Alloh va'dasining rostligi nishonalaridir. Parvardigor bu siyosatlarini va tanbehlarini jahon ahliga gohida ko'rsatib turmasa, butun olam tinchligi va omonligi xatarda qolardi.

فَهَزَمُوهُم بِإِذۡنِ ٱللَّهِ وَقَتَلَ دَاوُۥدُ جَالُوتَ وَءَاتَىٰهُ ٱللَّهُ ٱلۡمُلۡكَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَعَلَّمَهُۥ مِمَّا يَشَآءُۗ وَلَوۡلَا دَفۡعُ ٱللَّهِ ٱلنَّاسَ بَعۡضَهُم بِبَعۡضٖ لَّفَسَدَتِ ٱلۡأَرۡضُ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ ذُو فَضۡلٍ عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ٢٥١

251. Allohning izni ila ularni engishdi va Dovud Jolutni o'ldirdi. Alloh Dovudga saltanat va hikmat berdi, O'zi xohlagan narsalarni o'rgatdi. Agar Alloh ba'zilar bilan ba'zilarni daf qilib turmasa, Yer yuzi buzg'unchilikka to'lardi. Lekin Allohning fazli butun olamlar ustidadir.

Alloh taoloning izni, irodasi bilan Tolut askarlari Jolut qo'shinini engib, g'alabaga erishishdi. Eng e'tiborlisi, katta kuchga ega bo'lgan, qahri qattiq podshoh sanalmish Jolutni Tolut askarlari ichidagi eng yoshi Dovud o'ldirdi. Alloh xohlasa, ulkan qo'shinga ega bo'lgan tajribali sarkardalarni hali urush tajribasi yo'q yoshgina yigit qo'li bilan ham mag'lubiyatga uchrataveradi. Allohning inoyati bilan Dovud keyinchalik Jolut vafotidan so'ng Bani Isroilga podshoh bo'ldi. Alloh azza va jalla unga podshohlikdan tashqari yana hikmatni, ya'ni payg'ambarlikni ham berdi, behisob mol-dunyo ato etdi. Dovudning podshohlik davri Bani Isroil tarixida eng adolatli, farovon va osoyishta zamon, ya'ni "oltin davr" bo'ldi. Alloh taolo Yer yuzida buzg'unchilik kuchayib ketmasligi uchun ba'zi zolimlarni boshqa bir kuch egalari yordamida daf qilib turadi va insonlar o'rtasida ilohiy adolatini o'rnatadi.

تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ نَتۡلُوهَا عَلَيۡكَ بِٱلۡحَقِّۚ وَإِنَّكَ لَمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ٢٥٢

252. (Ey Muhammad), bular Alloh oyatlaridir, ularning haqiqatini sizga tilovat qilurmiz va siz albatta payg'ambarlardansiz.

Ya'ni, ey suyukli Payg'ambarim, sizga bayon etib berilayotgan Tolut va Jolut qissalari, minglarcha odamlarni bir so'z bilan o'ldirish va qayta tiriltirish, tobutni farishtalar ko'tarib kelishi, oz sonli mo'minlarning ko'p sonli kufr egalari ustidan g'olib chiqishlari kabi xabarlar Parvardigoringiz Alloh taoloning oyatlaridir. Bular shunchaki kishilar tarixidan so'zlovchi qissalar emas, balki zamon va voqe'likda kechgan hodisalarning bayonidir. Ushbu oyati karima Payg'ambarimiz Muhammad alayhissalomning oxirgi haq payg'ambar ekanlariga kuchli dalil va yorqin isbotdir. Alloh taolo bunday degan: "(Ey Muhammad), Biz sizni olamlarga ayni rahmat qilib yuborganmiz" (Anbiyo, 107); "U O'z Payg'ambarini hidoyat va haq din bilan, uni barcha dinlardan ustun qilish uchun yuborgan Zotdir" (Fath, 28); "Muhammad Allohning Rasulidir" (Fath, 29).

Tafsiri irfon
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

O‘zbekiston musulmonlari idorasi Ulamolar kengashi murojaati

29.12.2024   22499   6 min.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Ulamolar kengashi murojaati

Bismillahir Rohmanir Rohiym.

Alloh taologa cheksiz hamdu sanolarimiz, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamga mukammal salavotu salomlarimiz bo‘lsin.

 

Muhtaram yurtdoshlar!

 

Allohga shukrki, go‘zal diyorimizda har tongni tinchlik, xotirjamlik bilan qarshi olmoqdamiz. Ushbu ulug‘ ne’mat sababli, har sohada yutuqlar, yuksalishlar bo‘lmoqda, ne’matlar kundan-kun ziyoda bo‘lib bormoqda. Bu yurtda inson aziz, uning qadri yuksak ekani, o‘zining hayotiy ifodasini topib bormoqda. Ayniqsa, ijtimoiy himoyaga muhtojlar, nogironligi bo‘lgan insonlar, kambag‘al oilalarga doimiy g‘amxo‘rlik ko‘rsatib kelinmoqda.

Shubhasiz, oxirgi yillarda kam ta’minlangan, boquvchisini yo‘qotgan, yordamga muhtoj fuqarolar bilan manzilli ishlash bo‘yicha qonuniy asoslar va xalqparvar tizim yaratildi.

Siz aziz yurtdoshlarimizga murojaat qilar ekanmiz, shuni alohida ta’kidlashni xohlardikki, ijtimoiy himoya masalasida Prezidentimizga kamarbasta bo‘lish barchamiz intilayotgan farovon kelajak, farzandlarimiz baxtu saodatini ta’minlashning eng muhim shartidir.

Islom dinida muhtojlarga yordam berish, jismoniy imkoniyati cheklangan insonlarga mehr-muruvvat ko‘rsatish, miskin va bechoralar holidan xabar olish eng savobli amallardan hisoblanadi. Muborak dinimiz xayr-saxovatga buyurar ekan, uni o‘z o‘rniga sarflashga amr etadi. Muhtoj insonlar haqqiga xiyonat qilish esa og‘ir gunoh sanaladi.

Yurtimizda Ijtimoiy himoya milliy agentligi tashkil etilishi xalqimiz qalbidagi ezgu ish bo‘ldi. Agentlik og‘ir ijtimoiy holatga tushgan va tushish xavfi bo‘lgan aholi bilan manzilli ishlayotgani, xayru ehsonlarni o‘z egalariga yetkazayotgani xalqimizni mamnun etmoqda, qalbiga xursandchilik ulashmoqda. Albatta, mana shunday mehrga muhtoj insonlarning duosi bilan yurtimiz yanada obod bo‘ladi.

 

Hurmatli yurtdoshlarimiz!

 

Yaratganga shukr, tarbiyaning asosiy poydevori bo‘lgan maktabga, yoshlarni ilm-ma’rifatli qilishga davlatimiz tomonidan doimiy e’tibor qaratilmoqda. Yangidan yangi maktablar, bog‘chalar qurilmoqda. Yurtimizda o‘rta hisobda yiliga bir million bola tug‘ilmoqda. Bu degani, yetti yildan keyin bir necha ming maktabga ehtiyoj paydo bo‘ladi. Shunday ekan, saxovatpesha kishilarimiz maktab qurish yoki ta’mirlash ishlariga ham katta e’tibor qaratishlarini tavsiya etamiz. Zotan, ma’rifat, ziyo maskani bo‘lgan ta’lim dargohlarini qurish, obod qilish ajri ulug‘ amallardan hisoblanadi. Shuningdek, ta’lim muassasalari talaba va o‘quvchilarni moddiy tarafdan ta’minlash, ularni kontrakt-shartnomalarini to‘lab berish, o‘quv qurol va darsliklarini olib berish savobi doimiy yozilib turadigan sadaqai joriya bo‘ladi.

 

Aziz vatandoshlar!

Taassufki, to‘ylar, oilaviy tantanalar, marhumlar xotirasi, haj va umraga borib-keluvchilarni kutib olishga bag‘ishlangan yig‘inlar, ulardagi bir-biridan o‘tib tushadigan, kimo‘zarga, riyoga, isrofga to‘la ishlar xalqimizning jiddiy muammolaridan biri bo‘lib kelmoqda. 

Shu o‘rinda, ziyolilar, yoshi keksa otaxonu onaxonlar, nuroniylarga aytar so‘zimiz, keling, birgalikda yurtimiz aholisiga, ayniqsa, yuqoridagi kabi isrofgarchilik va dabdaba qilayotganlarga tushuntirish ishlarini ko‘paytiraylik, bu kabi illatlarga birgalikda barham beraylik. Alloh taolo ato etgan mol-dunyoni isrof qilish – katta gunoh, ekanini uqtiraylik! Buning o‘rniga topganlarimizni savobli ishlarga sarflab, beva-bechora, nochor, muhtojlarga yordam beraylik, ana shunda ulkan savobga ega bo‘lamiz, inshoaalloh! 

 

Qadrli ulamolar va imom-domlalar!

 

Ijtimoiy himoya bo‘yicha Yurtboshimizning tashabbuslarini qo‘llab-quvvatlagan holda, biz – din peshvolari quyidagi 7 ta vazifani amalga oshirishni belgilab olmoqdamiz:

Birinchi, ulamolar va imom-xatiblar “Xayru saxovat – qalblarga quvonch ulashadi” shiori ostida targ‘ibot-tashviqot ishlarini keng ko‘lamda amalga oshirish.

Ikkinchi, har bir markaziy masjid 5 tadan ehtiyojmand oilani otaliqqa olib, ularning farzandlarini o‘quv kurslarida o‘qitishi, kasb-hunarga o‘rgatishi va doimiy daromadga ega bo‘lishiga ko‘maklashish.

Uchinchi, har bir tuman-shahar bosh imom-xatiblari hududidagi kamida 1 ta maktabni homiylarni jalb etgan holda ta’mirlash ishlariga yordam ko‘rsatish.

To‘rtinchi, “Vaqf” xayriya jamoat fondi Ijtimoiy himoya milliy agentligi bilan hamkorlikda mamlakatimiz bo‘yicha kam ta’minlangan oilalar farzandlari bo‘lgan 200 nafar yoshni kasbga o‘rgatish va ish bilan band qilish.

Beshinchi, “Vaqf” xayriya jamoat fondi “Inson” ijtimoiy xizmatlar markazi bilan hamkorlikda jismoniy imkoniyati cheklangan bolalarga 50 dona sport aravachasi va boshqa reabilitatsiya vositalari olib berib, ularning davolanishlariga ko‘maklashish.

Oltinchi, masjid imom-xatiblari homiylarni jalb etgan holda “Mehribonlik”, “Saxovat”, “Muruvvat” uylariga va mehnat faxriylariga moddiy yordamlar ko‘rsatish ishlarini tashkil etish.

Yettinchi, imom-xatiblar tomonidan to‘y-ma’raka marosimlardagi isrofgarchilik, umra ziyoratidan qaytgandan keyin har xil xo‘jako‘rsin marosimlari uyushtirishdek illatlarning oldini olish yuzasidan targ‘ibot ishlarini amalga oshirish. 

 

Aziz yurtdoshlar!

 

Xayrli va savobli ishga hissa qo‘shgan, yetim-yesir, beva-bechoraning boshini silagan odamning amal daftariga qiyomatgacha sadaqai joriya savobi to‘xtamasdan yozilib turishini, bunday odam xalq ichida, el orasida doimo hurmat va e’zozda bo‘lishini unutmaylik!

Alloh taolo ezgu ishlarimizni O‘zi mukofotlasin, omin!

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi Ulamolar Kengashi raisi, 

muftiy Shayx Nuriddin XOLIQNAZAR

Toshkent shahri 

2024 yil 26 dekabr

O'zbekiston yangiliklari