Mamlakatimizning Tehrondagi elchixonasi Turizmni rivojlantirish davlat qo'mitasi bilan birgalikda O'zbekiston va Eron sayyohlik kompaniyalari vakillari o'rtasida onlayn videokonferentsiya tashkil etdi, xabar bermoqda «Dunyo» AA.
Tadbir davomida ikki mamlakat sayyohlik industriyasi vakillari o'rtasida O'zbekistonning qadimiy shaharlariga sayyohlik oqimini ko'paytirish borasidagi hamkorlik istiqbollari ham muhokama qilindi.
Videokonferentsiyada Eron sayyohlik operatorlari assotsiatsiyasi (ESOA) raisi Ibrohim Purfaraj va uning maslahatchisi Mahmud Bonakdarnia, Eronning "Zagros Airlines" aviakompaniyasi vakillari va Eronning 20 dan ortiq etakchi ixtisoslashgan kompaniyalari hamda 15 nafar O'zbekiston sayyohlik agentligi rahbarlari ishtirok etdi.
Uchrashuvda ishtirokchilar "Uzbekistan – Safe Travel Guaranteed" shiori ostida sayyohlar uchun xavfsiz sayohat maskani sifatida mamlakat imijini faol targ'ib etib, pandemiya sharoitida O'zbekiston sayyohlik sohasini tiklash va rivojlantirish borasida amalga oshirilayotgan keng ko'lamli chora-tadbirlar bilan tanishdi.
Bundan tashqari, O'zbekistonning pandemiya paytida xorijiy aviatashuvchilar va sayyohlik agentliklarini rag'batlantirish niyati alohida ta'kidlandi. Jumladan, O'zbekistonga charter reyslarini tashkil etish uchun xorijiy aviatashuvchilarni tovon puli bilan ta'minlash, aeroportlar xizmat ko'rsatish servisi (Ground handling)ni kamaytirish, shuningdek, SWIFT xalqaro to'lov tizimining bu mamlakatda yo'qligi tufayli Eron fuqarolarining elektron vizaga to'lash bilan bog'liq masalalarni hal qilish rejalari ta'kidlandi. Oxirgi masala 2021 yildan boshlab O'zbekistondagi xalqaro aeroportlarga to'g'ridan-to'g'ri kelishda kirish vizalari uchun to'lovning yangi tizimini joriy etish orqali amalga oshiriladi.
Eron tomoni, o'z navbatida, ikki xalqning mushtarak tarixi, urf-odatlari va madaniyatini hisobga olgan holda, O'zbekiston va Eron turizm sohasidagi aloqalarini oshirishi lozimligini ta'kidladi. Samarqand, Buxoro va Hiva kabi qadimiy o'zbek shaharlari eronliklar orasida juda mashhur bo'lib, mamlakatlarimiz me'morchiligi va madaniyati hamisha ruhi bo'yicha juda yaqin bo'lgan.
ESOA raisi Ibrohim Pourfaraj 2019 yilda elektron vizani joriy etish orqali Eron fuqarolari uchun viza tizimining soddalashtirishini qo'llab-quvvatladi, bu ikki mamlakat o'rtasida turizm sohasidagi hamkorlikni rivojlantirish uchun muhim qadam bo'ldi. ESOA rahbari O'zbekiston hukumati tomonidan qabul qilingan yuqorida qayd etilgan qarorlar O'zbekiston tomonining Eron bilan sayyohlik sohasidagi hamkorlikni mustahkamlash borasidagi qat'iy niyatini namoyish etayotganini alohida ta'kidladi. Ibrohim Purfaraj O'zbekiston tarixiy shaharlarining chiroyi, betakror me'morchiligi, bularning barchasi o'zbek xalqining boy tarixi, madaniyati va mehmondo'stligi bilan birgalikda turizm industriyasining rivojlanishi uchun ulkan salohiyat yaratayotganini ham qayd etdi.
ESOA raisi maslahatchisi Mahmud Bonakdarniya o'z navbatida ikki do'st mamlakat xalqlarining madaniy yaqinligi O'zbekiston va Eron o'rtasida sayyohlik hamkorligini rivojlantirishda asosiy omillardan biri ekanini ta'kidladi. Uning fikricha, "Navro'z" xalqaro bayrami doirasida O'zbekistonda har yili o'tkaziladigan ommaviy va turli madaniy-ko'ngilochar tadbirlar eronlik sayyohlar orasida yangilik bo'lib, juda katta qiziqish uyg'otishi mumkin. Shu munosabat bilan Mahmud Bonakdarniya turoperatorlar va Eron ommaviy axborot vositalari uchun O'zbekistonning noyob sayyohlik yo'nalishlari bo'yicha maxsus info-turlar tashkil etishni taklif etdi.
Tadbir davomida ikki mamlakat sayyohlik kompaniyalari o'rtasida aloqalar almashildi va tomonlar turli sayyohlik yo'nalishlari uchun qo'shma sayohat paketlarini ishlab chiqishga ham kelishib oldilar.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Ramazon oyida xufton namozidan so‘ng ado qilinadigan taroveh namozi sunnati muakkadadir. Erkaklar masjidda jamoat bilan o‘qisa, ayollar uyida ado qiladi. Ba’zi fuqaholar: «Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam hadisda aytgan Ramazondagi tungi ibodatdan maqsad taroveh namozidir», deyishgan.
Taroveh namozi yigirma rakatdir. Ushbu yigirma rakatni o‘nta salom va beshta tarviha (dam olish)da ado qilinadi. Har ikki salomdan so‘ng dam olinadi.
To‘rt mazhab ulamolari tarovehning yigirma rakat ekanligiga bu hadislarni dalil qilishgan: Soib ibn Yazid roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Umar roziyallohu anhuning davrlarida Ramazon oyida sahobalar tarovehni yigirma rakat o‘qishardi» (Imom Bayhaqiy rivoyati).
Abdulaziz ibn Rofe’ roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Madinada Ubay ibn Ka’b Ramazon oyida odamlarga yigirma rakat (taroveh) namozini o‘qib berardi va vitrni uch rakat o‘qirdi».
Ibn Qudoma rahmatullohi alayh «Mug‘niy» nomli kitoblarida taroveh namozini yigirma rakatligiga ijmo qilinganini keltiradi va Imom Molikning «Taroveh o‘ttiz olti rakatdir», degan so‘zlariga raddiya sifatida bunday yozadi: «Ramazon oyida qoim bo‘lib o‘qiladigan taroveh namozi yigirma rakatdir. Ushbu namozni birinchi o‘qigan odam Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamdirlar. Ushbu namozni Umar roziyallohu anhu joriy qilgan, deyilishining sababi esa, u kishi Ubay ibn Ka’bni imom qilib, bu namozni jamoat bo‘lib o‘qishni joriy qilgan birinchi shaxs hisoblanadilar.
Ali roziyallohu anhu xalifalik davrlarida Ramazon oyida masjidlar oldidan o‘tib ketayotganlarida ularning shamchiroqlar ila yoritilganini ko‘rib: «Bizning masjidlarimizni yoritgan Umarning qabrini Alloh yoritsin», deb duo qilganlar. (Ya’ni Umar (roziyallohu anhu)ning qilgan ishlarini ma’qullaganlar.)»1
Misr, Mag‘rib, Liviya, Quvayt, Qatar, Suriya, Pokiston, Hindiston kabi o‘lkalardagi deyarli barcha masjidlarda taroveh namozini yigirma rakat o‘qishadi.
Yuqorida aytib o‘tilgan ma’lumotlardan yer yuzidagi barcha musulmonlar tarovehni yigirma rakat o‘qishlari ayon bo‘ladi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam o‘zlarining muborak hadislarida: «Mening ummatim zalolatda jamlanmaydi», deganlar. Demak, tarovehni yigirma rakat o‘qish sunnat hisoblanadi.
Odilxon qori YUNUSXON o‘g‘li
1 Ibn Qudoma. “Mug‘niy fi fiqhil Hanbaliy”. 2-juz. 167-bet.