— Do'kondan biror narsani qo'lga olib ko'rayotganda tushib ketib, sinsa yoki buzilsa, shariatda buning javobi qanday?
— Agar xaridor biror narsani sotib olishga kelishmasdan oldin beparvolik, ehtiyotsizlik qilib, biror narsani sindirib qo'ysa yoki ochib ko'rishda qo'pollik qilib, buzib qo'ysa, to'laydi. Buning nomini fiqhda “taaddiy” deyiladi. Agar ehtiyotkorlik bilan ushlasa, ko'rsa, ochib ko'rishda qo'pollik qilmasa, shunda ham sinsa yoki buzilsa, to'lamaydi.
Agar sotuvchi narxni aytgandan so'ng oluvchi rozi bo'lsa, keyin xaridor qo'liga olib ko'rayotgan vaqtda tushib ketib, sinsa yoki biror nuqson etsa bunday holatda xaridor to'laydi.
Shuningdek, xaridor sotib olmoqchi bo'lib, narxini kelishmasidan oldin ko'rishga ijozat so'rab, qo'liga oldi yoki sotuvchi narxni aytdi-yu, lekin xaridor rozi bo'lgani yo'q. Haridor ko'rayotgan vaqtida uning beparvoligisiz yoki qo'polligisiz u narsa tushib ketsa yoki buzilib qolsa, xaridor to'lamaydi. Chunki bu vaqtda u narsa uning qo'lida omonat bo'ladi. Omonatlar taaddiysiz (beparvolik, ehtiyotsizlik, noto'g'ri iste'mol qilish, tajovuz) to'latilmaydi.
Muhammad Ayyub HOMIDOV
#xabar #hamkorlik #muftiy
Bishkek safari davomida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari va Qirg‘iziston musulmonlari diniy idorasi raisi, muftiy Abdulaziz qori Zakirov o‘rtasida ikki tomonlama uchrashuv o‘tkazildi.
Muloqotda Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari mezbonni Turkiy davlatlar muftiylarining yig‘ilishi muvaffaqiyatli o‘tgani bilan muborakbod etib, ikki mamlakat rahbarlarining sa’y-harakatlari bilan hamkorlik munosabatlari kengayayotgani, ayniqsa, ulamolar o‘rtasidagi o‘zaro aloqalar yangi bosqichga ko‘tarilganini ta’kidladilar.
Muftiy hazratlari musulmon ummati oldidagi muhim masalalar yuzasidan zamonaviy fatvolar, dolzarb bayonotlar va muhim murojaatlar qabul qilingani barcha xalqlar uchun foydali bo‘lishini ta’kidladilar. Shuningdek, ilmiy anjumanda Sirojiddin O‘shiy Samarqandda Hanafiy mazhabi va Imom Moturidiy aqiydasi bo‘yicha ustozlardan ta’lim olgani, Farg‘ona vodiysida din yo‘lida xizmat qilgani va turkiy xalqlar uchun mushtarak ulamo sanalishini ta’kidlanganini alohida qayd etdilar.
O‘z navbatida Abdulaziz qori Zokirov O‘zbekiston muftiysini “Oliy Darajali Imom Buxoriy” ordeni bilan mukofotlagani munosabati ila samimiy qutlash barobarida Turkiy davlatlar muftiylari yig‘ilishidagi faol ishtiroki uchun minnatdorlik izhor etdi. Shuningdek, u Ramazon oyi boshlanishi, ikki hayit kunini belgilash va muhim fatvolar e’lon qilishda qardosh muftiylar doimo O‘zbekiston muftiysining xulosalariga tayanishlarini e’tirof etdi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati