Ba'zilar dinni faqatgina badaniy ibodatdan iborat deb o'ylashadi. Holbuki, din ilm va ibodatdir. Ilmsiz din falokatdir.
O'ylab ko'ring, bir paytlar shunday kishilar chiqdiki, sahobalar ularning qilgan amallari oldida o'z amallarini oz hisoblab qolishdi. Ammo u kishilarda ibodat bo'lsada anglash yo'q edi, fiqh yo'q edi, ilm yo'q edi. Oqibat shu bo'ldiki, ular Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan so'ng bashariyatning eng gultojlari bo'lgan sahobalar roziyallohu anhumga qarshi qilich ko'tarishdi.
Imom Molik rohimahulloh aytadilar: “Bir qavm ibodatni istashdi, ilmni zoye qilishdi. Oqibatda Muhammad alayhissalomning ummatiga qilich yalang'ochlab qarshi chiqishdi. Agar ular ilm olishganida ilm ularni bundan to'sgan bo'lar edi!”.
Hasan Basriy rohimahulloh aytadilar: “Ilmsiz amal qiladigan kishi islohdan ko'ra ko'proq fasod qiladi. Ilmni shunday talab qilingki, ibodatga zarar etmasin. Ibodatni shunday qilingki, ilmga zarar etmasin!”.
Ibodatning ko'pi ilmdan behojat qilmaydi. Din va dunyoni tushunish albatta ilmdadir!
Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Olimning obiddan afzalligi xuddi to'lin oyning boshqa yulduzlardan afzalligi kabidir”, deydilar.
Bugun ham musulmon ummatini qoni to'kilishida dinsizlar bilan bir qatorda ilmsiz musulmonlarning, aqidasi buzuq obidlarning ham yaxshigina hissasi bor. Zero, bir musulmonning nohaqdan qoni to'kilganidan, Alloh uchun bu dunyoning yo'q bo'lib ketishi engilroqdir!
Abdulqodir Polvonov
Tadbirda Malayziya, Bruney, Maldiv, Somali, Ozarbayjon va O‘zbekistondan soha mutaxassislari, ekspert va ilmiy doira vakillari ishtirok etdi.
Ma’lumki, millatlararo totuvlik insoniyatning oliy maqsadi bo‘lib, millati, tili, irqi va e’tiqodidan qat’i nazar, odamlarga teng va adolatli sharoit yaratilgan jamiyatlarda tinchlik, osoyishtalik va farovon hayot hukmron bo‘lishi tarixiy tajribada ko‘p bora sinovdan o‘tgan.
Bugungi kunda dunyoning turli mintaqalarida milliy va diniy asosdagi nizo va ziddiyatlar, turli qarama-qarshiliklar kuzatilayotgan bir sharoitda millatlararo totuvlik, diniy bag‘rikenglikni ta’minlash masalasi yanada dolzarb ahamiyat kasb etayotir.
Xalqaro vebinarni tashkil etishdan ko‘zlangan asosiy maqsad ham Islom hamkorlik tashkilotiga a’zo davlatlar o‘rtasida milliy-madaniy hamkorlikni kuchaytirish, turli millat va din vakillari o‘rtasida hamjihatlikni ta’minlash, jamiyatlarda tinchlik va barqaror taraqqiyotni mustahkamlashdan iborat bo‘ldi.
Tadbirda Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi direktori o‘rinbosari Shahzod Islomov ma’ruza qilib, Yangi O‘zbekistonda millatlararo munosabatlar va din sohasida amalga oshirilayotgan islohotlar, mamlakatimizda turli millat va konfessiya vakillari uchun yaratilgan imkoniyatlar haqida batafsil ma’lumot berdi.
Ishtirokchilarda jamiyatda millatlararo totuvlik va dinlararo bag‘rikenglik muhitini mustahkamlash bo‘yicha ilgari surilayotgan tashabbuslar katta qiziqish uyg‘otdi.
Ta’kidlanganidek, etnokonfessional birdamlik va hamjihatlikni ta’minlashdagi ilg‘or tajribalar ommalashtiriladi va Islom hamkorlik tashkilotiga a’zo davlatlar uchun namuna sifatida taqdim etiladi.
N.Usmonova,
O‘zA