Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning axloqlari bizga buyurganlari, o'rgatgan narsalari, tavsiyalarini xulosa qilmoqchi bo'lsak, u kishi masalalarni lo'nda, ixcham va maqbul shaklda buyurganlar va bir butun narsaning hamma tomonini hisob-kitob qilib muvozanatli, qoniqtiradigan tarzda hukm chiqarganlar. Birovga imkoniyatidan ortiq yuk yuklamaganlar va birovga aziyat etkazmaydigan tadbirlarni qo'llaganlar.
Insoniy munosabatlarning barchasini g'oyat mutanosib tarzda tartibga keltirganlar.
Buning namunasini o'z hayotlari, yashash tarzlari orqali ko'rsatib ham berganlar...
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam go'zal axloq, savobli har qanday xizmat – xolis Alloh rizosi uchun bo'lishi kerakligini uqtirganlar...
Bir hadisi sharifda “Go'zal axloq nima, yo Rasululloh?”, – deya so'rashganda, shunday deb javob beradilar:
تغفر عمن ظلمک، تعطی من حرمک، تصل من قطعک (راموز الاحاديث 2/152)
Tag'firu amman zalamaka tu'ti man haramaka tasilu man qataaka.
“Senga zulm qilganni kechir, senga bermaganga sen ber, sendan aloqasini uzgan bilan aloqa o'rnat, bordi-keldi qil”, deganlar.
Yuqorida biror savobli ish, yaxshilik – xolis Alloh rizosi uchun bo'lishi kerak dedik. Ya'ni “Hasbatan lillah”, faqat xolis Alloh rizosi uchun qilinadi. Birovga yaxshilik qilsak, undan biror manfaat, biror yaxshilik kutmaymiz. Yomonlik qilganga ham yaxshilik qilishga buyurilganmiz.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bir hadisi shariflarida: “Musibatning yoki etgan biror xastalik yoki ranjituvchi voqeani ham Allohning bir ikromi ekanini anglamagan kishi – haqiqiy mo''min kishi emasdir”, deb buyurganlar.
Ya'ni, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning hodisalarga munosabatlari, qarashlari biznikiga o'xshamaydi... Biror kasallik etsa ham Allohning bir qadari, taqdiri, bunga sabr qilinsa, savob beriladi.. Biror musibat ham Allohning taqdiri, sabr qilsak savob topamiz va hakozo...
Allohu taolo bizlarga ham Payg'ambar sollallohu alayhi vasallamning axloqlari bilan xulqlanishni nasib aylasin... Ahli ayolimiz, qarindosh urug'larimiz, qo'ni-qo'shnilarimiz, barcha musulmon birodarlarimiz bilan munosabatlarimizda, tijorat ishlarimizda, ijtimoiy hayotimizda, ish faoliyatimizda shar'iy-axloqiy qoidalarga amal qilib yashashimizni Janob Haq jumlamizga nasib etsin!..
O'zining rizosini qozonishni bu dunyoda baxtiyorlikni, baxtli bir hayotda yashashni, saodatli jamiyat tuzishni hamda oxiratda savob qozongan holda Ollohning rizoligiga muyassar bo'lib, jannati, jamoli bilan siylanishni, sharaflanishni barchamizga nasib aylasin...
"Islom va axloq" kitobidan olindi
O‘zbekiston Din ishlari qo‘mitasi, Musulmonlar idorasi, Imom Buxoriy, Imom Moturudiy, Imom Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari hamda O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasi mas’ul xodimlaridan iborat ilmiy guruhning Indoneziyaga tashrifi ushbu mamlakatning yetakchi bosma va elektron nashrlari tomonidan keng yoritildi, deb xabar qilmoqda "Dunyo" AA muxbiri.
Jumladan, Indoneziyaning "CNN Indonesia" axborot agentligi "O‘zbekiston delegatsiyasi Indoneziyaga tashrif buyurdi" sarlavhali maqolani e’lon qildi. Unda Sharif Hidoyatulla nomidagi Jakarta davlat islom universitetida "Movarounnahrdan Janubi-Sharqiy Osiyoga: hadis ilmlari va intellektual aloqalar" mavzusida ilmiy-amaliy konferensiya bo‘lib o‘tgani va mazkur anjumanda O‘zbekistondan yetakchi olimlar ishtirok etgani ma’lum qilingan.
"Tadbir ilmiy muloqot shaklida tashkil etilgan bo‘lib, uning doirasida Imom Buxoriy merosini o‘rganish, Mavarounnahr ulamolarining Indoneziya orollarida islom dinini tarqatishda tutgan o‘rni, hadisshunoslik yo‘nalishida hamkorlikni rivojlantirish kabi masalalar muhokama qilindi", – deb yozgan axborot agentligi.
O‘zbekiston delegatsiyasining tashrifi doirasida bo‘lib o‘tgan qator tadbirlar ikki mamlakat o‘rtasida islomiy ma’rifat, ta’lim, diniy bag‘rikenglik va tarixiy merosni asrab-avaylash sohalarida aloqalarni yanada mustahkamlashi ta’kidlangan.
Maqolada xabar qilinishicha O‘zbekiston ilmiy-ma’rifiy doiralari vakillari Indoneziya xalq manfaatlari va huquqlarini himoya qilish vaziri Muxaymin Iskandar, ekologiya vaziri o‘rinbosari Dias Xendrapriono, Ulamolar Kengashi va "Nahdatul ulamo" tashkiloti rahbariyati bilan uchrashuvlar o‘tkazdi.
"Businessreview" veb-sayti "Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi va Sharif Hidoyatulla nomidagi Jakarta davlat islom universiteti hamkorligi diniy mo‘tadillik va islom ta’limi tizimini mustahkamlaydi" sarlavhali maqolani e’lon qildi.
Nashrda Imom Buxoriy xalqaro ilmiy tadqiqot markazi va Sharif Hidoyatulla nomidagi Jakarta davlat islom universiteti hamkorligida Indoneziya poytaxtida ilmiy-amaliy konferensiya tashkil etilgani qayd etilgan.
Materialda yozilishicha, anjumanda Mavorounnahr tarixi, Imom Buxoriy merosi, Markaziy Osiyo ulamolarining Indoneziyada islom ta’limotini tarqatishda tutgan o‘rni kabi mavzular muhokama qilindi.
Ushbu mamlakatdagi "Aspirasi Nusantara" elektron nashri Imom Moturidiy xalqaro ilmiy tadqiqot markazi direktori o‘rinbosari "Nahdlatul ulamo" tashkiloti faoliyati bilan tanishgani haqida yozdi. Ma’lum qilinishicha, shu yil 2 iyul kuni O‘zbekiston Din ishlari qo‘mitasi raisining birinchi o‘rinbosari Davron Maxsudov hamda Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi direktori o‘rinbosari Shahzod Islomov Indoneziyadagi eng yirik tashkilot "Nahdlatul ulamo" rahbariyati bilan uchrashdi.
"Nahdlatul ulamo" tashkiloti qoshidagi Ilmiy markaz rahbari Abshor Abdullo Imom Moturidiy ta’limoti sunniy kalom ilmida mo‘tadil, aql va mantiqqa tayanadigan yo‘nalish ekanini qayd etdi" – deb yozgan elektron nashr.
Tomonlar ta’lim sohasida aloqalarni kengaytirish, talabalar almashuvini amalga oshirish va ziyorat turizmi yo‘nalishida dasturlar ishlab chiqish kabi mavzularda fikr almashdilar.
Indoneziyaning "Jakarta Merdeka" onlayn portali esa "Bogor Botanika bog‘ida do‘stlik daraxti ekildi" sarlavhali maqolani e’lon qilindi. Unda O‘zbekiston delegatsiyasi a’zolari Bogor shahridagi Indoneziya Milliy Botanika bog‘ida daraxt ekish marosimida ishtirok etgani va Indoneziya ekologiya vaziri o‘rinbosari bilan uchrashuv o‘tkazgani ma’lum qilingan.
"Vazir o‘rinbosari Dias Xendrapriono Imom Buxoriy to‘plagan hadislar orasida tabiatni asrashga oid nasihat va tavsiyalar ko‘p ekanini ta’kidladi. Bu esa islom ta’limotida ekologik bilim va ong asosiy o‘rin tutishining yaqqol dalilidir", – deb yozilgan "Jakarta Merdeka" maqolasida.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati