Sayt test holatida ishlamoqda!
23 Oktabr, 2025   |   1 Jumadul avval, 1447

Toshkent shahri
Tong
05:25
Quyosh
06:44
Peshin
12:12
Asr
15:48
Shom
17:34
Xufton
18:47
Bismillah
23 Oktabr, 2025, 1 Jumadul avval, 1447

Haq sohibi albatta g'olib bo'ladi

18.11.2020   2469   3 min.
Haq sohibi albatta g'olib bo'ladi

Salim ibn Jobir (Jobir ibn Salim ham deyiladi) Hajimiy roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga kelib dedi:

- Ey Allohning Rasuli! Menga nasihat qiling!

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar: «Allohdan qo'rq! Garchi idishingdagi suvni birodaringga bo'shatib berish yoki unga gapirganingda ochiq yuzli bo'lish bo'lsada yaxshi ishlarni hech qachon kichik dema! Izoringni osiltirib yurishdan saqlan! U kibrdandir. Alloh uni sevmaydi. Agar bir kishi seni senda biladigan aybi bilan ayblasa sen uni undagi ayb bilan ayblama. Uni tek qo'y. Gunohi o'ziga, ajri senga bo'ladi. Hech kimni so'kma!"

Ibn Jobir roziyallohu anhu aytadi:

«Shundan so'ng insonni ham, boshqa narsani ham so'kmadim».

Yaxshilikni hech qachon kichik dema. Qaysi ish bizni jannatga olib kirishini bilmaymiz.

Mushuk o'tib ketishi uchun mashinangni to'xtatishing ham yaxshilik.

Bir qariyani yo'ldan o'tkazib qo'yishing ham yaxshilik.

Nogiron kishining aravachasini sudrashing ham yaxshilik.

Ishlab turgan kishiga bir piyola suv berishing ham yaxshilik.

Yoshi katta insonning yukini engillatishing ham yaxshilik.

Er-xotin orasini isloh qilishing yaxshilik.

Ayolingni erkalatishing ham yaxshilik.

Farzandlaringni kechirishing ham yaxshilik.

Qo'shningga biror narsa hadya qilishing ham yaxshilik.

Bemorning dori-darmoniga yordam berib yuborishing ham yaxshilik.

Yaxshilikning intihosi yo'q. Allohga olib boradigan yo'llar insoniyatning nafasi miqdorida ko'pdir. Oldida shuncha yo'l bo'la turib to'xtab qolgan kishi qanchalar baxtsiz!

O'zingizga «yaxshilik qilganga yaxshilik qil, yomonlik qilganga yomonlik qil» degan tarozu yasab olmang. Agar biz yomonlikka yomonlik qilaversak yomonlik qachon tugaydi?!

Dunyoda bir xulq bor uning nomi «o'zni baland tutmoq (bu kibr emas)». Hech kimga seni o'zining axloqi darajasiga tushirishiga yo'l qo'yma. Har bir janjalga qo'shilma. Oldingda sodir bo'lgan har qanday urushga aralashaverma. Bugungi urush-janjallarning ko'pchiligi arzimasdir. Unda garchi g'olib bo'lsangda g'alaba nashidasini his qila olmaysan. Ammo mag'lub bo'lsang mag'lubiyat alamini tortasan. Axloqidan voz kechgan kishiga teng kelish uchun axloqimizdan voz kechsak undan nima farqimiz qoladi?!

Oqil inson faqatgina jannatni o'z bahosi deb biladi. Yo'li jannatga olib bormaydigan masalani u nima bo'lsa ham tark qil. Natija qanaqa bo'lmasin sen sen g'olib bo'lasan. Avf qilish bilan Alloh insonning faqat izzatini ziyoda qiladi.

Kunlar aylanib haq sohibi albatta g'olib bo'ladi. Botil egasi esa mag'lub bo'ladi. Bu Allohning insonlar ichidagi joriy qonunidir. Yusuf alayhissalomni arzimas pulga sotib yuborgan qo'llar vaqt o'tib u zotdan sadaqa so'rab u zot alayhiscalomga uzatildi.

Nabiy sollallohu alayhi vasallamni «sehrgar», «shoir», «yolg'onchi», «majnun» deb haqorat qilganlar oxirida Makka fathi kuni u zotga: «Sen oliyjanob insonsan, oliyjanob insonning o'g'lisan!», deyishgan edi.

Abdulqodir Polvonov

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Ixcham to‘y saodat va barqarorlik poydevori

22.10.2025   3570   2 min.
Ixcham to‘y saodat va barqarorlik poydevori

Dinimiz inson hayotining barcha jabhalarida muvozanatni ta’minlab, yuksak madaniyat va ezgu qadriyatlar asosida yashashni ustuvor vazifa sifatida targ‘ib qiladi. To‘y va boshqa marosimlar ham shunday me’yorlar doirasida bo‘lishi lozim. Ayniqsa, hozirgi kunda ortiqcha dabdababozlik va isrofgarchilik keng tarqalganligi sababli, insonlarning burch va axloqiy talablariga zid holatlar ko‘payayotgani kuzatilmoqda.

Islom dinida to‘y ma’naviy va ijtimoiy ahamiyatga ega bo‘lgan birlashtiruvchi tadbir sanaladi. Undagi eng asosiy maqsad ayol va erkakni nikoh orqali oila qurishi va jamoat oldida bu rishtaning tasdiqlanishidir. Shunday ekan, to‘y ziyofatlari ortiqcha xarajatlar va dabdababozlikka aylanib ketsa, asosiy maqsaddan chetlanish vujudga keladi.

Isrof va dabdababozlik nafaqat moliyaviy zarar keltiradi, balki diniy-axloqiy nuqtayi nazardan ham qoralanadi. Qur’oni Karimda bu haqda shunday deyilgan:

“U zot isrof qiluvchilarni sevmas” (A’rof, 31).

To‘ylarda ixchamlik va oddiylikni saqlash, isrofga yo‘l qo‘ymaslik kerak. Ortiqcha isrof va dabdababozlikning zararlari quyidagilar:

  1. Moliyaviy qiyinchiliklar paydo bo‘ladi. Ortiqcha xarajatlar oilaning kelajagi uchun mashaqqat tug‘diradi.
  2. Jamiyatda noo‘rin raqobat yuzaga keladi. To‘y-hashamlar orqali kim o‘zarga harakat qilishga urinish, nafsning yo‘rig‘iga yurish holatlari ko‘payadi.
  3. Gunohkor bo‘lishi mumkin. Chunki, isrof qilish Alloh taolo yoqtirmaydigan ishdir.
  4. To‘yning ma’naviy jihatdan qadri tushadi. Asosiy maqsad nikoh va yaqinlarning diydorlashuvi ekan, dabdababozlik uning ahamiyatini kamaytiradi.

Yaqin qarindoshlar, do‘stu qadrdonlar va qo‘shnilarni taklif qilish, kamtarona dasturxon tuzatish, bir necha turli taomlarni o‘rniga oddiy taomlarni tayyorlash, qo‘sha-qo‘sha mashinalar va qator-qator san’atkorlarsiz marosimlarni o‘tkazish, to‘yxona, uylarni ortiqcha bezamaslik, sarpo qilishda keraksiz va qimmat buyumlardan voz kechish, to‘y uchun sarf-xarajatlarni oldindan rejalashtirish, boshqa xarajatlarga yo‘l qo‘ymaslik, dinimiz ko‘rsatmalariga amal qilish to‘ylarda dabdaba va isrofni oldini oladi.

Isrof va dabdababozlikdan chetlashish, oddiylik va ixchamlikka e’tibor berish har bir musulmonning burchi va mas’uliyatidir. To‘y hamjihatlik va oila qurish uchun muhim marosim ekanligini e’tiborga olsak, uning mazmunini yo‘qotib, ortiqcha sarf-xarajatlarga aylantirishdan saqlanish lozim.

To‘ylarni ixcham qilishga harakat qilsak, nafaqat o‘zimiz, balki jamiyatimiz ham barqaror va isloh bo‘ladi.

Shermuhammad Boltayev,

Xorazm viloyati Shayx Qosim bobo jome

masjidi imom-xatibi

Maqolalar