So'nggi yillarda haj va umra tadbirlarini tashkil etish, ziyoratchilarga qulay shart-sharoit va engilliklar yaratish borasidagi ishlar, shubhasiz yangi bosqichga ko'tarildi. Buni tashkiliy ishlar hamda Makka va Madina shaharlarida yurtdoshlarimiz uchun yaratilgan yangilik va qulayliklar misolida yaqqol ko'rish mumkin.
Mazkur safarlarni tashkil etish dunyoda kechayotgan murakkab epidemiologik vaziyat, qolaversa Saudiya Arabistonidagi koronavirus kasalligi bilan bog'liq jiddiy holatdan kelib chiqib, vaqtinchalik to'xtatilgan edi. Shundan buyon “Haj” va “Umra” tadbirlarini tashkil etish va o'tkazish masalalari bo'yicha Jamoatchilik kengashi Saudiya tomoni bilan mazkur tadbirlar bilan bog'liq yangilik va jarayonlar borasida muntazam muloqot qilib kelmoqda.
Avval xabar berib o'tganimizdek, Saudiya Arabistoni Podshohligi Haj va umra vazirligi o'zining rasmiy internet nashrlari orqali taqdim etgan ma'lumotlarga ko'ra, Umra ziyorati to'rt bosqichda, Saudiya Arabistoni Podshohligi Sog'liqni saqlash vazirligi taklif va tavsiyalari asosida qayta tashkil etishi bayon etilgan. Bugunga qadar umra tadbirlari 2 ta bosqichda qayta yo'lga qo'yildi. Shu yilning
4 oktyabrdan birinchi va 18 oktyabrdan ikkinchi bosqichlar boshlandi. Hozirga kelib kunlik ziyoratchilar soni 15 mingtani tashkil etmoqda.
Shuni alohida ta'kidlash kerakki, ushbu ikki bosqichda Umra ibodatini ado etuvchilar soni cheklangan bo'lib, maxsus onlayn navbat dasturi orqali ro'yxatga olinmoqda va ziyoratchilarning Masjidul Haram hududiga kirishlari tashkiliy ravishda amalga oshirilmoqda.
Shuningdek, Haj va umra vazirligining bayonotida joriy yil 1 noyabridan e'tiboran, Umra ibodatini ado etish uchun xorijlik ziyoratchilarni qabul qilish nazarda tutilgan edi. Ruxsat etilgan davlatlar ro'yxati mamlakatlarning epidemiologik holatidan kelib chiqib, Saudiya Arabistoni Podshohligi Sog'liqni saqlash vazirligi tomonidan shakllantirilishi alohida ta'kidlangan.
Shu o'rinda, internet saytlari va ijtimoiy tarmoq sahifalarida joriy yilning 1 noyabr' kunidan e'tiboran, xorijiy ziyoratchilarga umra qilishi uchun ruxsat berilmoqda, mazmunida tarqalgan xabarga oydinlik kiritib o'tish lozim. 1 noyabr' kunidan xorijiy fuqarolarga ruxsat berish yuzasidan bildirilgan Haj va umra vazirligi bayonotida Umra ibodatiga keluvchilar uchun bir qancha shart va talablar belgilab qo'yilgan.
Jumladan, unda umra ziyoratchisining yoshi 18 dan 50 yoshgacha bo'lishi (Saudiya Arabistoni Podshohligi Sog'liqni saqlash vazirligi taklifiga ko'ra), koronavirusdan holi ekanini isbotlovchi manfiy natijali PTsR analizni taqdim etishi, ushbu analiz 72 soat ichida olingan bo'lishi va ishonchli laboratoriyada amalga oshirilishi zarurligi, "Umra qildik" programmasi orqali (Ikki Haramga kirish uchun onlayn navbat) ro'yxatdan o'tib, o'z onlayn tartibiga ko'ra umra ibodatini ado etish, Masjidul Haromda namoz o'qish, Masjidun Nabaviyni ziyorat qilish va Ravzai sharifda namoz o'qish bilan bog'liq rejali ishlar uchun oldindan buyurtma berish, Saudiya Arabistoniga etib kelgandan so'ng belgilangan mehmonxonada 3 kun karantinda bo'lishi va boshqa shu kabi talablar belgilangan.
Shuningdek, Saudiya mutasaddi idoralari tomonidan epidemiologik holat bo'yicha Umra ziyoratini tashkil etish uchun ruxsat etilgan davlatlar ro'yxati alohida e'lon qilinishi qayd qilingan.
O'z navbatida, «Haj» va «Umra» tadbirlarini tashkil etish va o'tkazish masalalari bo'yicha jamoatchilik kengashi Saudiya Arabistoni rasmiylari bilan mazkur masalalar bo'yicha belgilangan karantin talablari asosida Umra ziyoratini tashkil etish yuzasidan muzokaralar o'tkazmoqda.
Shuningdek, ushbu tadbirlarni tashkil etishga vakolatli tashkilot – O'zbekiston musulmonlari idorasi yurtdoshlarimizning to'liq tibbiy xavfsizligini ta'minlagan holda, rasmiy, ishonchli, xavfsiz va qulay Umra xizmatlarini taqdim etish ustida hamkorlar bilan jadal ish olib bormoqda.Eslatib o'tamiz, Umra safari bilan bog'liq yakuniy qarorlar yuzasidan tez kunlarda rasmiy bayonot beriladi.
Din ishlari bo'yicha qo'mita va
O'zbekiston musulmonlari idorasi
1. Uch marta “Astag‘firulloh” deb, so‘ngra ushbu duoni o‘qish:
اللَّهُمَّ أَنْتَ السَّلامُ وَمِنْكَ السَّلامُ تَبَارَكْتَ ذَا الْجَلالِ وَالإِكْرَام
“Allohumma antas salaam va minkas salaam. Tabaarokta yaa zal Jalaali val Ikrom”
“Yo Alloh! Sen Salomsan. Omonlik Sendandir. Ey, buyuklik va ikrom Sohibi bo‘lgan Zot, Sen ulug‘san”.
2. Oyatal – kursiyni o‘qish. Har farz namozidan so‘ng Oyatal-kursiyni o‘qib yurgan kishini jannatdan faqatgina o‘lim to‘sib turadi.
3. “Subhanalloh”, “Alhamdulillah” va “Allohu akbar”ni o‘ttiz uch martadan aytib, bir marotaba “Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu. Lahul mulku va lahul hamdu va huva a’la kulli shayin qodiyr”ni o‘qish.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Kim har namozdan keyin o‘ttiz uch marta (Subhanalloh) Allohga tasbeh aytsa, o‘ttiz uch marta (Alhamdulillah) Allohga hamd aytsa, o‘ttiz uch marta “Allohu akbar” desa, jami to‘qson to‘qqiz bo‘ladi. Yuzta bo‘lishi uchun – “Laa ilaaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu, lahul mulku va lahul hamdu va huva ’ala kulli shayin qodiyr” deb aytsa, gunohlari dengiz ko‘pigi kabi ko‘p bo‘lsa ham mag‘firat qilinadi» (Imom Muslim rivoyati) dedilar.
4. Quyidagi zikrni o‘qish:
لا إله إلا الله وحده لا شريك له، له الملك وله الحمد وهو على كل شيء قدير. اللهم لا مانع لما أعطيت ولا معطي لما منعت ولا ينفع ذا الجد منك الجد
“Laa ilaaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu, lahul mulku va lahul hamdu va huva ’alaa kulli shayin qodiyr. Allohumma laa maania’ lima a’toyta va laa muti’a lima mana’ta va laa”.
“Allohdan o‘zga iloh yo‘q. U Yolg‘izdir. Uning sherigi yo‘q. Mulk va maqtov Unga xosdir. U barcha narsaga qodirdir.”
Abu Ayyub Ansoriy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim «Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu, lahul mulku va lahul hamdu va huva ’alaa kulli shayin qodiyr», deb o‘n marta aytsa, Ismoil zurriyotidan to‘rt kishini ozod qilgandek bo‘ladi”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim: «Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu, lahul mulku va lahul hamdu va huva ’alaa kulli shayin qodiyr», deb bir kunda yuz marta aytsa, o‘nta qul ozod qilgan barobarida bo‘libdi. Unga yuzta hasanot yozilib, yuzta yomonligi o‘chiriladi, kech kirgunicha shaytondan omonda bo‘ladi. Uning bu amalidan afzalroq ishni hech kim qila olmaydi. Faqat shu kalimalarni ko‘proq aytgan kishi o‘zib ketishi mumkin”, dedilar.
5. Quyidagi zikrni o‘qish:
لا إله إلا الله وحده لا شريك له، له الملك وله الحمد وهو على كل شيء قدير لا حول ولا قوة إلا بالله، لا إله إلا الله ولا نعبد إلا إياه له النعمة وله الفضل وله الثناء الحسن ولا إله إلا الله مخلصين له الدين ولو كره الكافرون
“Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu lahul mulku va lahul hamdu va huva a’la kulli shayin qodiyr. Laa havla va laa quvvata illa billah. Laa ilaha illallohu va laa na’budu illa iyyahu lahun nimatu va lahul fazlu va lahus sanaul husna. Va laa ilaha illallohu muxlisiyna lahud diyn va lav karihal kaafiriyn”
6. Ushbu duoni o‘qish:
اللهم أعني على ذكرك وشكرك وحسن عبادتك
“Allohumma a’inniy ’alaa zikrika va shukrika va husni ’ibaadatik”
“Allohim! O‘zingni zikr qilish, shukr qilish va Senga chiroyli ibodat qilishimda madad ber”.
Muoz ibn Jabal roziyallohu anhu aytadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qo‘limdan tutib, “Ey Muoz, Allohga qasamki, men seni yaxshi ko‘raman”, dedilar. “Ota-onam sizga fido bo‘lsin! Allohga qasamki, men ham sizni yaxshi ko‘raman”, dedim. U zot alayhissalom: “Ey Muoz, har (farz) namozdan so‘ng: “Allohumma, a’inniy ’alaa zikrika va shukrika va husni ’ibaadatik” deb aytgin”, dedilar (Imom Abu Dovud rivoyati).
Sa’d ibn Abu Vaqqos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam namozdan keyin bunday duo qilar edilar:
“Allohumma, inniy a’uuzu bika minal jubni val buxl va a’uuzu bika min fitnatid dunya va a’uzu bika min fitnatil qobr”
“Allohim, qo‘rqoqlikdan, baxillikdan panoh so‘rayman. Dunyo fitnasidan panoh so‘rayman. Qabr fitnasi (qabrda ikki farishtaning savollariga javob bera olmay qiynalish)dan panoh so‘rayman” (Imom Buxoriy rivoyati).
7. Ixlos, Falaq va Nas suralarini o‘qish: Bomdod va Shom namozlaridan so‘ng uch martadan o‘qiladi.
8. Quyidagi zikrni Bomdod va Shom namozlaridan so‘ng o‘n martadan o‘qish:
لا إله إلا الله وحده لا شريك له له الملك وله الحمد يحيي ويميت وهو على كل شيء قدير
“Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu, lahul mulku va lahul hamdu yuhyii va yumiytu va huva a’laa kulli shayin qodiyr”.
“Allohdan o‘zga iloh yo‘q. U Yolg‘izdir. Uning sherigi yo‘q. Mulk va maqtov Unga xosdir. U barcha narsaga qodirdir”.
9. Tasbehlarni o‘ng qo‘l bilan sanash. O‘ng qo‘l bilan sanash afzaldir.
10. Mazkur zikrlarni namoz o‘qigan joyda qilish.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Har bir tasbeh (Subhanalloh) sadaqadir[1]. Har bir takbir (Allohu akbar) sadaqadir. Har bir tahmid (Alhamdulillah) sadaqadir. Har bir tahlil (Laa ilaha illalloh) sadaqadir”, deganlar (Imom Muslim rivoyati).
Abu Hurayra roziyallohu anhu ko‘chat o‘tkazayotganlarida yonlaridan Rasululloh sollallohu alayhi vasallam o‘tib qoldilar va aytdilar: “Ey Abu Hurayra, seni sening uchun bundan-da yaxshi narsaga dalolat qilaymi?”.
U kishi: “Ha, ayting, yo Rasululloh”, dedilar. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Subhanalloh, Allohu akbar, Alhamdulillah, Laa ilaha illalloh degin, har biriga sening uchun jannatda bir daraxt o‘tkaziladi”, dedilar (Imom Ibn Moja rivoyati).
Ushbu zikrlar namozda bo‘lgan nuqson, kamchiliklarning o‘rnini to‘ldiradi.