NAZM
Ilm sifatig'a ishoratdur
Yana biri ilmdur sifatlaridin,
Olimul-g'ayb bo'ldi otlaridin.
Fikru andishadin emas bu ilm,
Kasb ila peshadin emas bu ilm.
Tog'da tosh, tuzda qum adadlarini,
Anga zohir durur, bilur barini.
NASRIY BAYoN
Allohning sifatlaridan yana biri ilm sifatidir. Uning nomlaridan biri Olimul-g'ayb – g'aybni, olam ahliga noma'lum va pinhon bo'lgan narsalarni mukammal biluvchidir. (Ya'ni, Alloh ta'olo zamon va makondan xoli holda, mavjud va nomavjud – bo'lgan va bo'ladigan narsalarni, katta-kichik – kull va juz' (butun va bo'lak, mumkin va nomumkin), yashirin va oshkor hamma narsani va har bir hodisani eng yaxshi tarzda biluvchi va butun bilimlarning manba'i bo'lgan Zotdir.)
Bu ilm fikr va andishadan – xayol, mulohaza va tasavvurdan emas, shuningdek, kasb bilan peshadan – mehnat qilib birovdan olinadigan, urinish, tirishish bilan egallanadigan ilm ham emas.
Tog'dagi (kattayu kichik) toshlar, cho'ldagi qumlarning sanoqlari ham Allohga ma'lumdir, U zot barchasini mukammal biladi.
Nasriy bayon va sharh muallifi:
Mirzo KYeNJABYeK
O‘rta Osiyo va Qozog‘iston musulmonlari diniy boshqarmasi raisi, besh respublika muftiysi
Yashagan yillari: 1908-1982
Muftiylik yillari: 1957 – 1982
Shayx Ziyovuddinxon ibn Eshon Boboxon 1908 yili 10 yanvarda Toshkent shahrida tug‘ilgan.
1943 yilda Diniy nazorat tashkil qilishda otasi Shayx Eshon Boboxon ibn Abdulmajidxon bilan jonbozlik ko‘rsatgan. 1943-1948 yillarda Diniy nazoratning mas’ul kotibi, 1948-1957 yillarda rais o‘rinbosari vazifasida xizmat qilgan. 1957 yili muftiy Eshon Boboxon ibn Abdulmajidxonning vafotidan so‘ng shu idoraga rais va muftiy etib saylangan.
Shayx Ziyovuddinxon ibn Eshon Boboxonning xizmatlari:
– Jahondagi 80 ga yaqin islom va arab davlatlariga safar qilib Islom dunyosi bilan Sovet davlati va ittifoqda yashayotgan musulmon xalqlarni yaqinlashtirdi, siyosiy-madaniy aloqalarni o‘rnatishga vositachi bo‘ldi;
– 10 ta davlat rahbarining shaxsiy mehmoni bo‘ldi;
– Toshkent, Moskva, Dushanbe, Samarqand, Boku shaharlarida islom olami va global miqyosdagi dolzarb mavzularga bag‘ishlangan xalqaro anjumanlarni tashkil etib, ma’ruzalar bilan ishtirok etdi;
– “Sovet Sharqi musulmonlari” jurnali arab, ingliz, fors, fransuz, o‘zbek tillarida nashr etildi;
– Ittifoq Ministrlar Sovetining Diniy ishlar bo‘yicha Kengash tarkibidagi Musulmon tashkilotlarining xalqaro aloqalar bo‘limi rahbari sifatida 1962 yildan 1982 yilgacha faoliyat yuritdi;
–1971 yilda Imom Buxoriy nomidagi Toshkent islom instituti tashkil qildi;
– SSSR, Iordaniya, Marokash, Livan mamlakatlarining orden va mukofotlariga sazovor bo‘lgan.
Xalqaro tashkilotlarga a’zolik:
– Jahon Masjidlar Kengashi a’zosi;
– Jahon Tinchlik Kengashi a’zosi;
– Ittifoq Tinchlik Qo‘mitasi hay’at a’zosi;
– Osiyo va Afrika birdamlik tashkiloti a’zosi;
– Islom Konferensiyasi tashkiloti a’zosi;
– Xorijiy davlatlar bilan do‘stona va madaniy aloqalar o‘rnatish Sovet qo‘mitasi hay’at a’zosi;
– O‘zbekiston Tinchlik qo‘mitasi hay’at a’zosi;
– O‘zbekiston Xorijiy davlatlar bilan do‘stona va madaniy aloqalar o‘rnatish jamiyatining hay’at a’zosi.
Shayx Ziyovuddinxon ibn Eshon Boboxon 1982 yili 23 dekabrda Toshkentda vafot etdi.
2023 yil 27 iyunda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Farmoni bilan Shayx Ziyovuddinxon ibn Eshon Boboxon hazratlari “Oliy Darajali Imom Buxoriy” ordeni bilan mukofotlandi.