Podshoh vaziridan so'radi: «Nega anavi xodimimni o'zimdan ko'ra baxtiyorroq yurganini ko'raman? Axir uning hech vaqosi bo'lmasa, menda bo'lsa boylik, mol-mulk va barcha narsaning egaligi bo'lsa? Yana meni ko'nglim to'lmaydi, injiq bo'laman?
Vazir javob berdi: «U bilan «to'qson to'qqiz» qoidasini tajriba qilib ko'ring, tushunib olasiz».
Podshoh: «To'qson to'qqiz» qoidasi nima ekan? deya so'radi.
Vazir: «Tunda sezdirmay kelib, xodimning uyi eshigi oldiga to'qson to'qqiz dinorni qo'yasiz va bir parcha qog'ozga «mana shu yuz dinor senga hadyadir» deb yozib qoldirasiz. Sekin eshikni qoqib ketib qolasizda, bir chetdan nima bo'lishini kuzatib turasiz», dedi.
Podshoh vazirining aytganini qildi va chetdan kuzata boshladi. Hodim eshikni ochdi va narsani olib, undagi yozuvni o'qidi. So'ngra dinorlarni sanab ko'rdi-da, «hoynahoy, bir dinor tashqarida tushib qolgan bo'lsa kerak» deya oila a'zolarini ham uyg'otib chaqirdi va hammalari birga ko'chadan uni izlashga tushishdi. Tun o'tib, tong ham otdiki, uni topa olishmadi. Uyning egasi etmayotgan dinorni topa olishmaganidan qattiq jahli chiqdi va ularni urushib, zahrini sochdi.
Ertasiga xodim tuni bilan uxlamay pul qidirib chiqqani uchun ham ishga hayoli parishon holda keldi va yuzi burishgan, qovog'i soliq, ahvolidan noligan holda podshohning oldiga ro'baro bo'ldi.
Ana shunda podshoh «to'qson to'qqiz»ning ma'nosini angladi.
Biz ana shundaymiz. Alloh taolo bizga ato etib qo'ygan to'qson to'qqiz ne'matni unutamizda, o'sha «yo'qotilgan» bittasini izlash bilan umrimizni o'tkazib qo'yamiz. Alloh taolo bizga taqdir etmagani izlash bilan o'tkazib qo'yamiz. Uning hikmatini anglamaymiz, ko'nglimiz to'lmaydi va ichida ko'milib yurganimiz ne'matlarni esa unutamiz.
Bas, undan ko'ra to'qson to'qqiz ne'mat bilan huzurlarlaninglar, ulardan bahramand bo'linglar. Allohdan Uning fazlini so'ranglar, aslo sanab adog'iga eta olmaydiganimiz, shukrini keltira olmaydiganimiz ne'matlariga shukr qilinglar.
«Va Robbingiz sizga: «Qasamki, agar shukr qilsangiz, albatta, sizga ziyoda qilurman. Agar kufr keltirsangiz, albatta, azobim shiddatlidir», deb bildirganini eslang» (Ibrohim surasi, 7-oyat).
15 dekabr kuni Birlashgan Arab Amirliklari Prezidenti tashabbusi bilan 2026 yil “Mustahkam oila yili” deb e’lon qilinishi munosabati bilan oila qadriyatlarini mustahkamlashga bag‘ishlangan xalqaro anjuman boshlandi. Unda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari boshchiligidagi delegatsiya ishtirok etmoqda.
Konferensiya Qur’oni karim tilovati va “Oila – xalq yuragi” nomli videolavha namoyishi bilan boshlandi. Ochilish marosimida BAA Bag‘rikenglik va birdamlikda yashash vaziri Shayx Nahayon bin Muborak Ol Nahayon, Amirliklar Fatvo Kengashi raisi Abdulloh bin Bayya, Marokash podshohligi Vaqflar va Islom ishlari vaziri doktor Ahmad Tavfiq, Amirliklar Islom ishlari, vaqf va zakot bosh boshqarmasi raisi, doktor Umar Habtur ad-Dir’iy, Mavritaniya fatvo kengashi raisi, doktor Aslam bin Sayyid Mustafo, taniqli ulamolar, mashhur muftiylar va ilmiy-tadqiqotchilar kabi 300 nafardan ziyod ishtirokchi qatnashdi.
So‘zga chiqqan notiqlar Islom dinida oila mustahkamligiga katta e’tibor qaratilishi barobarida bugungi kunda oila masalasiga yanada jiddiy ahamiyat qaratishga katta urg‘u berishdi.
Jumladan, shariat buyurganidek, inson nasl-nasabini saqlash, silai rahm qilish, ota-onani e’zozlash, jufti haloliga e’tirom ko‘rsatish, farzandlarni yaxshi tarbiyalash singari muhim vazifalarni keng targ‘ib etish, hozirgi xavf-xatarlar davrida oilani mustahkamlash, uning jamiyat rivojidagi o‘rni, birdamlik manbai ekanini tushuntirish kabi masalalar haqida so‘z bordi.
Shuningdek, raqamli texnologiyalar va sun’iy intellekt rivojlangan pallada oilaviy rishtalarni muhofaza qilish va mazkur taraqqiyot imkoniyatlaridan unumli foydalanish zarurligi, davr talabidan kelib chiqqan holda zamonaviy tahdidlarga javob beradigan, oila qadriyatlarini asrab-avaylaydigan, uning saodatini ta’minlaydigan dolzarb fatvolar ishlab chiqish lozimligi ta’kidlandi.
Anjuman davom etmoqda.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati