Safar oyi hijriy-qamariy taqvim bo'yicha yilning ikkinchi oyidir. Islomdan avvalgi johiliyat davrida “Bu oyda falon ishni qilib bo'lmaydi, falon ish mumkin emas” kabi shumlanishlar urf bo'lgan. Hatto biron ishga kirishishdan oldin qush uchirib ko'rishardi. Qush o'ng tomonga uchsa, yaxshilikka yo'yib, ishga kirishishar, chap tomonga uchsa, bu ishda yaxshilik yo'q ekan, deb tark etishar, bordi-yu to'g'riga uchsa, boshqatdan uchirib ko'rishar edi.
Afsuski, hozir ham “safar oyida ish boshlash, to'y qilish, safarga chiqish xosiyatsiz” degan gaplar bot-bot quloqqa chalinib turadi. Bu gaplarning hech qanday asosi yo'q. U oyda o'qiladigan namoz, duo va boshqa ezgu amallar boshqa oylardagidek qabul bo'ladi. Safar oyida ham to'y va marosimlar qilish, safar qilish mumkin.
Taqdirga imon keltirish dinimizning asoslaridan biridir. Inson boshiga tushadigan barcha yaxshilik va yomonliklarni taqdirdan deb bilishi kerak. Alloh taolo bunday marhamat qiladi: “(Insonga) biror musibat etgan bo'lsa, albatta, Allohning izni (irodasi) bilangina (etur). Kimki Allohga imon keltirsa, (U) uning qalbini to'g'ri yo'lga hidoyat qilur. Alloh har narsani biluvchidir” (Tag'obun surasi, 11-oyat).
Sevikli Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallam Madina shahridagi masjidlarini safar oyida qurganlar. Qizlari Fotimai Zahro roziyallohu anhoni Ali roziyallohu anhuga safar oyida nikohlaganlar. Aynan shu oyda safarga chiqib, Haybar qal'asini fath qilganlar. Bu oyga “yaxshilik oyi” deb nom berganlar.
Demak, inson har bir narsani Alloh taolodan deb bilishi kerak. Haq taolo aqidamizni mustahkam qilsin.
Davron NURMUHAMMAD
1991 yildan buyon faoliyat yuritayotgan Jinna ilmiy-tajriba stansiyasi Antarktika qit’asidagi ilk namozgoh sifatida rasman tasdiqlangan maskan hisoblanadi. Stansiya Pokistonning ilmiy bazaci bo‘lib, mamlakatning qutb mintaqasini tadqiq etishga qaratilgan sa’y-harakatlar doirasida tashkil etilgan.
Sharqiy Antarktika hududida joylashgan mazkur stansiya 1991 yilda tashkil etilgan bo‘lib, ilmiy va logistik markaz sifatida xizmat qilib kelmoqda. Stansiya Pokistonning Okeanografiya milliy instituti tomonidan boshqariladi va muzshunoslik, dengiz biologiyasi hamda iqlimshunoslik bo‘yicha tadqiqotlar olib boriladi.
Stansiya faoliyati boshlangan ilk kunlardanoq Antarktikadagi musulmon mutaxassislar o‘zlarining ibodatlarini bajarib kelmoqdalar. Qattiq sovuq, oylab davom etuvchi tunda ham ular namozlarini muntazam ado etib kelishgan. Ilgari vaqtinchalik ekspeditsiyalarda ham ayrim odamlar Antarktikadada namoz o‘qigan bo‘lishi mumkin, lekin ilk jamoaviy namozlar aynan Jinna stansiyasi doimiy faoliyat boshlashi bilan yo‘lga qo‘yilgan.
Stansiyaning asosiy yashash joyi ichida kichik namozgoh tashkil etilgan bo‘lib, Antarktika mintaqasiga mos hisob-kitoblar asosida qibla yo‘nalishi aniqligida qurilgan.
Antarktika shartnomasi bandlarida barcha tadqiqot stansiyalarida diniy erkinlik va ibodat huquqini ta’minlash va hurmat qilish qayd etilgan. Pokiston hukumati ma’lumotlariga ko‘ra, Jinna Antarktika stansiyasi hozir ham faoliyat yuritmoqda, ilmiy izlanishlar bilan birga mutaxassislarning diniy ehtiyojlar uchun ham sharoit yaratilgan.
Mazkur stansiya Pokiston Respublikasining asoschisi — Muhammad Ali Jinna nomi bilan atalgan.
Toshkent islom instituti katta o‘qituvchisi
Po‘latxon Kattayev tayyorladi