Sayt test holatida ishlamoqda!
30 Aprel, 2025   |   2 Zulqa`da, 1446
search icon
Avvalgi sayt
ЎЗ РУ EN AR

Toshkent shahri
Tong
03:53
Quyosh
05:22
Peshin
12:25
Asr
17:16
Shom
19:22
Xufton
20:45
Bismillah
30 Aprel, 2025, 2 Zulqa`da, 1446
Avvalgi sayt
#search
 YouTube

Haq yo'linda kim senga

28.09.2023   1646   2 min.
Haq yo'linda kim senga

Dunyo mamlakatlarida ustozlar kuni qanday nishonlanadi?

O'qituvchilar kuni- bu har bir insonning hayotida bemisl ahamiyat kasb etadigan kishilar- pedagoglarga hurmatning ramziy ko'rinishidir. Ularning sabri, mehnati va irodasi sabab, bolalarda ilmga intilish, qiziqishlar ro'yobga chiqadi, yangi talant va iqtidorlar yuzaga keladi.

-Frantsiyada O'qituvchilar kuni 5 oktyabrda nishonlanadi. Biron sovg'a berish urfda emas. Maktab ma'muriyati o'z ixtiyoriga ko'ra ziyofat stoli uyushtiradi. Bu orqali o'qituvchi va o'quvchilar erkin muloqot qilishlari uchun imkoniyat bo'ladi. Shirinliklar va stol bezatish ota-onalar tomonidan tashkil etiladi.

-Germaniyada Ustozlar kunida o'qituvchilarga sovg'a berish odati yo'q. Agar o'quvchi ustozini hurmat qilib, yoqtiradigan bo'lsa, o'z qo'li bilan biron nima yasab sovg'a qilishi yoki tabriknoma yozib, hadya qilishi mumkin.

-AQShda Milliy o'qituvchi kuni may oyining birinchi haftasida nishonlanadi. Bu hafta o'qituvchilarga minnatdorlik haftasi deya nomlanadi. Hohishlariga ko'ra o'quvchilar ustozlariga gullar va konfetlar sovg'a qilishadi.

-Pol'sha ushbu sanani 14 oktyabrda nishonlaydi. Bu kunda o'qituvchilarga gullar, shirinliklar sovg'a qilish bor, unda ham har bir o'quvchi emas, butun sinf nomidan. Qimmatbaho sovg'alar hadya qilish mumkin emas. Shu bilan birga o'quvchilar faqatgina sinf rahbarlarini tabriklashlari mumkin.

-Hitoyda ustozlar kuni 14 oktyabrda bayram qilinadi. Uning bayram sifatida tayin qilinishi o'qituvchilaring nufuzi va ahamiyatini oshirish maqsadida bo'lgan. Bu kunda maktablarga ko'plab sobiq o'quvchilar ham tashrif buyurib, ustozlarini ziyorat qiladilar, iliq tilaklar bildiradilar.

-Argentinada ushbu sana 11 sentyabr kuni bayram qilinadi. Rasmiy dam olish kuni e'lon qilinadi, ustozlar tabriklanadi.

-Hindistonda Ustozlar kuni 5 sentyabrda o'tkaziladi. U kuni an'anaga ko'ra, ustozlar bilan o'quvchilar o'rin alishib, darslarni o'quvchilar olib borishadi.

-Angliyada ushbu bayramda choy sovg'a qilish a'anasi bor. “Bilimlarni maktabda kitob ila, uyda bo'lsa choy bilan jamlagin”, deyiladi, ingliz maqollaridan birida.

Dunyoning qayerida va qaysi sanada bo'lmasin, Ustozlar kuni – o'qituvchi va pedagoglarga hurmat va e'tibor ko'rsatishning bir ramzi bo'lib, ularning fidokorona mehnatlariga minnatdorlik bildirishdir.

Bobur Ahmad tayyorladi.

Dunyo yangiliklari
Boshqa maqolalar

Imom Moturidiy haqida 15 fakt

30.04.2025   3044   3 min.
Imom Moturidiy haqida 15 fakt

1. Olimning to‘liq ismi sharifi Muhammad ibn Muhammad ibn Mahmud Abu Mansur Moturidiy Samarqandiy Ansoriy.


2. Kamoliddin Bayoziyning tahqiqiga ko‘ra bu zotning nasabi ulug‘ sahobiy Abu Ayyub Ansoriyga borib taqaladi.


3. Abu Mansur Moturidiyning qaysi yilda tug‘ilgani aniq ma’lum emas. Ammo ustozi Muhammad ibn Muqotil Roziy hijriy 248 (milodiy 862) yilda vafot etgani aytilgan. Shunga ko‘ra, Abu Mansur Moturidiy hijriy 240 (milodiy 854) yildan oldin tug‘ilgani taxmin qilinadi.


4. Imom Moturidiy ko‘plab ustozlardan ta’lim olgan. Quyidagilar ularning eng mashhurlari:

  1. Imom Abu Bakr Ahmad ibn Is'hoq Juzjoniy;
  2. Imom Abu Nasr Ahmad ibn Abbos Iyoziy;
  3. Nusayr ibn Yahyo Balxiy;
  4. Muhammad ibn Muqotil Roziy va boshqalar.


5. Ushbu olimlar Imom Moturidiyni Imom Abu Hanifa rahimahullohgacha bo‘lgan sanadini bog‘lovchi ustozlar hisoblanadi.


6. Imom Moturidiyning shogirdlari uning ilimy merosini davom ettirib, bu ta’limotni rivojlantirganlar. Masalan:

  • Abulqosim Is'hoq ibn Muhammad Hakim Samarqandiy.
  • Imom Abulhasan Ali ibn Sa’iyd Rustug‘faniy.
  • Abu Lays Nasr ibn Muhammad Samarqandiy.
  • Imom Abu Muhammad Abdulkarim Pazdaviy.


7. Abu Mansur Moturidiy tafsir, usulul fiqh va aqoid kabi shar’iy ilmlarning turli yo‘nalishlari bo‘yicha asarlar ta’lif etgan.


8. Tafsir yo‘nalishi bo‘yicha “Ta’vilotu ahli sunna” nomli tafsir yozgan.


9. Usulul fiqh yo‘nalishida “Ma’xozush sharoi’” (Shar’iy hukmlar manbasi) va “Jadal” (Ilmiy bahslar) nomli ikkita kitob yozgan.


10. Ulamolar Abu Mansur Moturidiy aqoid ilmi bo‘yicha yozgan asarlarini o‘rganib chiqib, ularni uch turga ajratganlar:

  1. Maqolot (maqolalar);
  2. Raddiyalar;
  3. Alloh taologa iymon keltirish asoslari.


11. Abdulhay Laknaviy “al-Favoidul-bahiya” asarida Imom Abu Mansur Moturidiyni mutakallimlar imomi va musulmonlarning to‘g‘ri aqidasini asoslab bergan buyuk alloma sifatida tavsiflaydi. Uning ta’kidlashicha, Imom Moturidiy benazir asarlar yaratib, botil aqida vakillarining buzg‘unchi g‘oyalariga raddiyalar bergan.


12. Ulamolar aytadilarki, Hujjatul Islom (Islom dini hujjati) deyilganda faqat Imom G‘azoliy tushunilganidek, Imomul hudo (to‘g‘ri yo‘lga boshlovchi) deyilganda ham faqat Imom Moturidiy tushuniladi.


13. Butun hayotini ilm ma’rifat o‘rganish va uni yoyish bilan o‘tkazgan Abu Mansur Moturidiy rahmatullohi alayh hijriy 333 (milodiy 945) yilda taxminan to‘qson besh yoshida Samarqandda vafot etgan va Chokardiza qabristoniga dafn etilgan.


14. 2020 yil O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi huzurida “Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi” tashkil etilgan.


15. Shuningdek, 2025 yil mart oyida Davlatimiz rahbari tomonidan buyuk olimga yuksak hurmat ifodasi o‘laroq “Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini keng nishonlash to‘g‘risida”gi qaror qabul qilindi.