Sayt test holatida ishlamoqda!
30 Sentabr, 2025   |   8 Rabi`us soni, 1447

Toshkent shahri
Tong
05:00
Quyosh
06:19
Peshin
12:18
Asr
16:21
Shom
18:11
Xufton
19:22
Bismillah
30 Sentabr, 2025, 8 Rabi`us soni, 1447

Islom hamkorlik tashkiloti bioxilma-xillikni oshirish uchun zamonaviy innovatsion usullardan foydalanishni qo‘llab-quvvatlaydi

13.07.2020   1946   2 min.
Islom hamkorlik tashkiloti bioxilma-xillikni oshirish uchun zamonaviy innovatsion usullardan foydalanishni qo‘llab-quvvatlaydi

BAA raisligi ostida Islom hamkorlik tashkilotiga (IHT) a’zo davlatlarda milliy gen banklarini rivojlantirish bo‘yicha onlayn seminar bo‘lib o‘tdi va unda IHTga a’zo 30 ta davlat va 10 ta xalqaro tashkilotdan 160 dan ortiq ekspert va vakillar ishtirok etdi, deb xabar beradi "Dunyo" axborot agentligi tashkilotchilarga tayangan holda.
Seminar ishtirokchilari IHTga a’zo davlatlarda barqaror oziq-ovqat tizimlarini mustahkamlash va yaratish maqsadida o‘simlik va hayvonot genetik resurslarini oziq-ovqat ishlab chiqarish va qishloq xo‘jaligi uchun rivojlantirish, saqlash va almashish bilan bog‘liq turli masalalarni ko‘rib chiqdilar. IHT ekspertlari ishtirokchilarning sog‘lom oziq-ovqat mahsulotlarini yaratish uchun zamonaviy ilmiy usullardan foydalanishlarini tavsiya etdilar.
COVID -19 pandemiyasi, iqlim o‘zgarishi va bioxilma-xillikni yo‘qotishning halokatli oqibatlarini hisobga olgan holda seminar ishtirokchilari muvofiqlashtirilgan harakat zarurligini ta’kidladilar.
O‘simlik va hayvonot genetik resurslarini sotib olish, barqaror foydalanish va almashish bo‘yicha milliy harakatlarni rag‘batlantirish va muvofiqlashtirish IHT mamlakatlarida ishlab chiqarish va qishloq xo‘jaligining rivojlanishini oshiradi va to‘yib ovqatlanmaslik va ochlikka qarshi kurashishda yordam beradi.
Ushbu maqsadlarga erishish uchun oziq-ovqat xavfsizligi masalalariga ko‘p qirrali yondashuv va qishloq xo‘jaligi bioxilma-xilligini saqlash va yengillashtirish bo‘yicha qator xalqaro tashabbuslarni qabul qilish o‘rinli ekanligi ta’kidlandi.
Wakf kabi an’anaviy Islomiy Moliya vositalarining yangidan ommalashib borayotganligini hisobga olgan holda, Islom oziq-ovqat xavfsizligi tashkiloti (IOFS) Seed Wakf ni yangi stressga chidamli ekin turlarini va ularni saqlash va almashish infratuzilmasini tadqiq qilish va rivojlantirishni qo‘llab-quvvatlaydigan xayriya jamg‘armasi sifatida yaratishga chaqirdi.
Seminarda, shuningdek, A’zo davlatlar, xususiy sektor va milliy gen banklari yoki ilmiy-tadqiqot muassasalari vakillaridan iborat bo‘lishi lozim bo‘lgan texnik qo‘mita tuzish taklifi ham taqdim etildi. Qo‘mita IOFS Ijroiya qo‘mitasi va Kotibiyat bilan hamkorlikda harakat rejalari va tegishli masalalarning bajarilishini nazorat qiladi.
Ishtirokchilar tomonidan o‘quv mashg‘ulotlari, seminarlar, axborot kampaniyalari, bioxilma-xillik tadqiqotlarini tashkil etish hamda milliy va xalqaro gen banklarini tashkil etish bo‘yicha bir qancha takliflar taqdim etildi. Yuqorida qayd etilgan maqsadga erishish xalqaro hamkorlik va hamkorlikni mustahkamlash, milliy va inson salohiyatini rivojlantirish, gen banklariga ko‘proq resurslarni ajratish, moliyalashtirish hamda boshqa chora-tadbirlarni amalga oshirishni talab etadi.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati

Dunyo yangiliklari
Boshqa maqolalar

Namozdan keyin bajariladigan sunnatlar

26.09.2025   6197   7 min.
Namozdan keyin bajariladigan sunnatlar

1. Uch marta “Astag‘firulloh” deb, so‘ngra ushbu duoni o‘qish:

اللَّهُمَّ أَنْتَ السَّلامُ وَمِنْكَ السَّلامُ تَبَارَكْتَ ذَا الْجَلالِ وَالإِكْرَام

Allohumma antas salaam va minkas salaam. Tabaarokta yaa zal Jalaali val Ikrom

 “Yo Alloh! Sen Salomsan. Omonlik Sendandir. Ey, buyuklik va ikrom Sohibi bo‘lgan Zot, Sen ulug‘san”. 

 

2. Oyatal – kursiyni o‘qish. Har farz namozidan so‘ng Oyatal-kursiyni o‘qib yurgan kishini jannatdan faqatgina o‘lim to‘sib turadi.

 

3. “Subhanalloh”, “Alhamdulillah” va “Allohu akbar”ni o‘ttiz uch martadan aytib, bir marotaba “Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu. Lahul mulku va lahul hamdu va huva a’la kulli shayin qodiyr”ni o‘qish.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Kim har namozdan keyin o‘ttiz uch marta (Subhanalloh) Allohga tasbeh aytsa, o‘ttiz uch marta (Alhamdulillah) Allohga hamd aytsa, o‘ttiz uch marta “Allohu akbar” desa, jami to‘qson to‘qqiz bo‘ladi. Yuzta bo‘lishi uchun – “Laa ilaaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu, lahul mulku va lahul hamdu va huva ’ala kulli shayin qodiyr” deb aytsa, gunohlari dengiz ko‘pigi kabi ko‘p bo‘lsa ham mag‘firat qilinadi» (Imom Muslim rivoyati) dedilar.


4. Quyidagi zikrni o‘qish:

لا إله إلا الله وحده لا شريك له، له الملك وله الحمد وهو على كل شيء قدير. اللهم لا مانع لما أعطيت ولا معطي لما منعت ولا ينفع ذا الجد منك الجد

“Laa ilaaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu, lahul mulku va lahul hamdu va huva ’alaa kulli shayin qodiyr. Allohumma laa maania’ lima a’toyta va laa muti’a lima mana’ta va laa”.

“Allohdan o‘zga iloh yo‘q. U Yolg‘izdir. Uning sherigi yo‘q. Mulk va maqtov Unga xosdir. U barcha narsaga qodirdir.”

Abu Ayyub Ansoriy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim «Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu, lahul mulku va lahul hamdu va huva ’alaa kulli shayin qodiyr», deb o‘n marta aytsa, Ismoil zurriyotidan to‘rt kishini ozod qilgandek bo‘ladi”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim: «Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu, lahul mulku va lahul hamdu va huva ’alaa kulli shayin qodiyr», deb bir kunda yuz marta aytsa, o‘nta qul ozod qilgan barobarida bo‘libdi. Unga yuzta hasanot yozilib, yuzta yomonligi o‘chiriladi, kech kirgunicha shaytondan omonda bo‘ladi. Uning bu amalidan afzalroq ishni hech kim qila olmaydi. Faqat shu kalimalarni ko‘proq aytgan kishi o‘zib ketishi mumkin”, dedilar.


5. Quyidagi zikrni o‘qish:

لا إله إلا الله وحده لا شريك له، له الملك وله الحمد وهو على كل شيء قدير لا حول ولا قوة إلا بالله، لا إله إلا الله ولا نعبد إلا إياه له النعمة وله الفضل وله الثناء الحسن ولا إله إلا الله مخلصين له الدين ولو كره الكافرون

“Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu lahul mulku va lahul hamdu va huva a’la kulli shayin qodiyr. Laa havla va laa quvvata illa billah. Laa ilaha illallohu va laa na’budu illa iyyahu lahun nimatu va lahul fazlu va lahus sanaul husna. Va laa ilaha illallohu muxlisiyna lahud diyn va lav karihal kaafiriyn”

 

6. Ushbu duoni o‘qish:

اللهم أعني على ذكرك وشكرك وحسن عبادتك

Allohumma a’inniy ’alaa zikrika va shukrika va husni ’ibaadatik

“Allohim! O‘zingni zikr qilish, shukr qilish va Senga chiroyli ibodat qilishimda madad ber”.

Muoz ibn Jabal roziyallohu anhu aytadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qo‘limdan tutib, “Ey Muoz, Allohga qasamki, men seni yaxshi ko‘raman”, dedilar. “Ota-onam sizga fido bo‘lsin! Allohga qasamki, men ham sizni yaxshi ko‘raman”, dedim. U zot alayhissalom: “Ey Muoz, har (farz) namozdan so‘ng: “Allohumma, a’inniy ’alaa zikrika va shukrika va husni ’ibaadatik” deb aytgin”, dedilar (Imom Abu Dovud rivoyati).

Sa’d ibn Abu Vaqqos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam namozdan keyin bunday duo qilar edilar:

“Allohumma, inniy a’uuzu bika minal jubni val buxl va a’uuzu bika min fitnatid dunya va a’uzu bika min fitnatil qobr”

“Allohim, qo‘rqoqlikdan, baxillikdan panoh so‘rayman. Dunyo fitnasidan panoh so‘rayman. Qabr fitnasi (qabrda ikki farishtaning savollariga javob bera olmay qiynalish)dan panoh so‘rayman” (Imom Buxoriy rivoyati).


7. Ixlos, Falaq va Nas suralarini o‘qish: Bomdod va Shom namozlaridan so‘ng uch martadan o‘qiladi.


8. Quyidagi zikrni Bomdod va Shom namozlaridan so‘ng o‘n martadan o‘qish:

لا إله إلا الله وحده لا شريك له له الملك وله الحمد يحيي ويميت وهو على كل شيء قدير

Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu, lahul mulku va lahul hamdu yuhyii va yumiytu va huva a’laa kulli shayin qodiyr”.

“Allohdan o‘zga iloh yo‘q. U Yolg‘izdir. Uning sherigi yo‘q. Mulk va maqtov Unga xosdir. U barcha narsaga qodirdir”.

 

9. Tasbehlarni o‘ng qo‘l bilan sanash. O‘ng qo‘l bilan sanash afzaldir.


10. Mazkur zikrlarni namoz o‘qigan joyda qilish.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Har bir tasbeh (Subhanalloh) sadaqadir[1]. Har bir takbir (Allohu akbar) sadaqadir. Har bir tahmid (Alhamdulillah) sadaqadir. Har bir tahlil (Laa ilaha illalloh) sadaqadir”, deganlar (Imom Muslim rivoyati).

Abu Hurayra roziyallohu anhu ko‘chat o‘tkazayotganlarida yonlaridan Rasululloh sollallohu alayhi vasallam o‘tib qoldilar va aytdilar: “Ey Abu Hurayra, seni sening uchun bundan-da yaxshi narsaga dalolat qilaymi?”.

U kishi: “Ha, ayting, yo Rasululloh”, dedilar. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Subhanalloh, Allohu akbar, Alhamdulillah, Laa ilaha illalloh degin, har biriga sening uchun jannatda bir daraxt o‘tkaziladi”, dedilar (Imom Ibn Moja rivoyati).

Ushbu zikrlar namozda bo‘lgan nuqson, kamchiliklarning o‘rnini to‘ldiradi.

Davron NURMUHAMMAD


[1] Ya’ni sadaqaning savobi beriladi.