Sayt test holatida ishlamoqda!
18 Noyabr, 2025   |   27 Jumadul avval, 1447

Toshkent shahri
Tong
05:52
Quyosh
07:15
Peshin
12:13
Asr
15:20
Shom
17:05
Xufton
18:21
Bismillah
18 Noyabr, 2025, 27 Jumadul avval, 1447

Ramazonning oxirgi o‘n kunligining fazilati

15.05.2020   8702   3 min.
Ramazonning oxirgi o‘n kunligining fazilati

 

Alloh taoloning hayotimizda yana bir muborak Ramazonni ato qilgani cheksiz karamidir. Alloh taoloning fazli va karami ila ushbu Ramazonning yigirma kuni o‘tdi. Muborak Ramazonning oxirgi o‘n kunligi boshlandi. Bu o‘n kunlik butun Ramazonning xushbo‘yligi va shirasidir. Alloh taolo bu oxirgi o‘n kunlikni shunday xususiyatlar va fazilatlar ila musharraf qilganki, butun yil bo‘yi bunday kunlar qayta kelmaydi.

Aslida, butun muborak Ramazon oyining o‘zi muqaddas va barakotlidir. Uning har bir soati va har bir lahzasi qadrlashga loyiqdir. Lekin mana bu oxirgi o‘n kunlik Nabiy solallohu alayhi vasallamning ko‘rsatmalariga ko‘ra, Alloh taologa ibodat uchun xos holatlarni o‘zida jamlagan. Oxirgi o‘n kunlik kirganida, Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Bellarini mahkam bog‘lar edilar, (ya’ni, tun bo‘yi ibodat qilish uchun tayyor bo‘lar edilar), tunlarini (ibodatda) bedor o‘tkazar edilar va ahllarini ham uyg‘otar edilar” (Imom Buxoriy rivoti).

Boshqa kunlarda ham Nabiy sollallohu alayhi vasallam tahajjud namozini o‘qir edilar. Uning rakatlari juda uzun bo‘lardi. Ba’zan Nabiy sollallohu alayhi vasallam tahajjudga yarim kechada, gohida esa kechaning oxirgi uchdan birida turar edilar. Lekin muborak Ramazon oyining oxirgi o‘n kuni haqida Oisha onamiz roziyallohu anho aytadilarki, bu kechalarda Nabiy sollallohu alayhi vasallam ibodat uchun bellarini mahkam bog‘lar edilar.

Ramazon oyidan boshqa kunlarda tahajjud uchun turishda Nabiy sollallohu alayhi vasallamning odatlari bunday edi: “Ohista oyoq kiyimlarini kiyib, ridolarini olar edilar. So‘ng, asta eshikni ochardilar” (Imom Nasoiy rivoyati).

Bunday qilishlariga sabab, onamiz Oisha roziyallohu anho uyg‘onib ketmasin der edilar. Chunki tahajjud o‘qishning odoblaridan biri – agar biror bandaga Alloh taolo tahajjud o‘qish tavfiqini ato qilgan bo‘lsa, u holda unga butun mahalladagilarni va oila a’zolarini uyg‘otib yuborishi durust emasdir. Balki, uning bu amalidan uxlab yotgan biror kimsa uyg‘onib ketmasligi kerak. Toki, uxlab yotganga biror mashaqqat yetmasin. Chunki tahajjud o‘qish farz yoki vojib emasdir. Shunga ko‘ra o‘zining tahajjudi sababli aziyat yetkazishligi va birovning uyqusiga xalal berishi joiz emasdir. Shuning uchun Nabiy sollallohu alayhi vasallam tahajjud uchun turganlarida, Oisha roziyallohu anho uyg‘onib ketmasin deb ohista turar edilar.

Ammo muborak Ramazon oyining oxirgi o‘n kunligi borasida Nabiy sollallohu alayhi vasallam: "Ahli-ayollarini ham uyg‘otar edilar va ularga bunday der edilar: “Turing, bu oxirgi o‘n kunlikdir. Alloh taoloning rahmatlari mavsumidir. Alloh taoloning rahmatlari yog‘ilyapti. Bunday vaqtda uxlash mahrumlikdir. Shuning uchun uyg‘onib Alloh taoloning rahmatiga etagingizni to‘ldirib oling.

 

Shayxul Islom, Muftiy Muhammad Taqiy Usmoniy hafizahullohning Islahiy xutbaat” kitobidan

Abdulqayyum KOMIL

tarjimasi.

Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Mangu va mag‘rur hilpirayver, yurtim bayrog‘i!

18.11.2025   540   5 min.
Mangu va mag‘rur hilpirayver, yurtim bayrog‘i!

18 noyabr – O‘zbekiston Respublikasining davlat bayrog‘i qabul qilingan kun

Har bir davlatning tarixi, qadriyati va kelajakka intilishi uning davlat ramzlari – gerb, madhiya va bayroqda mujassam bo‘ladi. O‘zbekiston Respublikasining davlat bayrog‘i 1991 yil 18 noyabrda qabul qilingan bo‘lib, bu sana nafaqat davlatchilik asoslarining mustahkamlanganini, balki asrlar osha davom etgan ozodlik orzusining amalga oshganini anglatadi. 

Bayroq bu shunchaki to‘rtburchak mato emas, balki milliy o‘zlikni anglashning eng yuksak ifodasi, xalqimizning o‘tmish va kelajak o‘rtasidagi noyob ko‘prigidir. Bugungi kunda O‘zbekiston jahon hamjamiyatida o‘z o‘rnini mustahkamlar ekan, davlat bayrog‘ining nafaqat tarixiy-ramziy, balki ijtimoiy-siyosiy ahamiyatini chuqur tahlil qilish fuqarolarimizda g‘urur va mas’uliyat yukini yanada oshiradi. 

Bayroqning har bir rangi va belgisi ostida qanday falsafa yashiringanini anglash  Vatanga daxldorlik tuyg‘usini kuchaytiradi. Shu bois, O‘zbekiston bayrog‘i nafaqat davlatning muqaddas ramzi, balki xalqning umumiy taqdiri, g‘ururi va buyuk maqsadlarining jonli deklaratsiyasidir.

O‘tmish, bugun va kelajak uyg‘unligi

O‘zbekiston bayrog‘idagi ranglar va belgilar to‘plami chuqur ma’noga ega bo‘lib, ular mamlakatimizning tarixiy, madaniy va ma’naviy qiyofasini aks ettiradi. Bayroqdagi har bir chiziq va timsol, Vatanimizning ruhiy kodlaridir.

Moviy rang (ko‘k) – hayotiylik, musaffo osmon va suvning manguligini bildiradi. Tarixiy jihatdan Amir Temur imperiyasi bayrog‘ining rangi sifatida tarixiy davomiylik, kuch-qudrat va mardlik timsolidir. Shu bilan birga bu rang "Yangi O‘zbekiston" g‘oyasining ochiqlik, o‘zgarishlarga tayyorlik va global taraqqiyotga intilish falsafasini ifodalaydi.

Oq rang – tinchlik, poklik, ezgulik va halollikning muqaddas ramzi. U islohotlarning asosiy maqsadi bo‘lgan tinchlik-farovonlik va halol mehnat falsafasida o‘z aksini topgan.

Yashil rang – uyg‘onish, tabiatning yangilanishi, umid va yoshlik ramzidir. Islom sivilizatsiyasi an’analariga hurmatni ifodalash bilan birga "Yashil makon" kabi ekologik loyihalar bilan uzviy bog‘liqdir.

Qizil hoshiyalar  – ranglarni ajratib turuvchi bu yo‘llar – vujuddagi hayotiy qudrat irmoqlari, tiriklik va matonat timsoli.

Yangi oy  qo‘lga kiritilgan mustaqillik, yangilanish va taraqqiyotning ramzi hamda Islom an’analariga hurmatni bildiradi.

O‘n ikki yulduz qadimiy astronomik bilimlar, xususan, Mirzo Ulug‘bek maktabining yulduz ilmi (nujum) taraqqiyotiga qo‘shgan hissasiga ishora qiladi. 12 raqami komillik, to‘kislik va yuksaklikka intilish falsafasini anglatadi. 

Ijtimoiy-siyosiy ahamiyati va qonunchilik

Davlat bayrog‘ining qabul qilinishi mamlakatning xalqaro huquq subyekti sifatida tan olinishi uchun birinchi va eng muhim qadam bo‘lgan. Bayroq ko‘p millatli O‘zbekiston xalqini yagona Vatan g‘oyasi atrofida birlashtiruvchi, ular orasidagi millatlararo totuvlik va umumiy maqsadlarni mustahkamlovchi eng oliy ramzdir. 2023 yilda “O‘zbekiston Respublikasining davlat bayrog‘i to‘g‘risida” gi qonunga kiritilgan o‘zgartirish va qo‘shimchalar bayroqqa bo‘lgan hurmatni saqlagan holda, fuqarolarning uni sport, madaniy tadbirlar va oilaviy bayramlarda kengroq qo‘llanishiga imkon yaratdi. Bu o‘zgarish milliy ramzlarga daxldorlik tuyg‘usini kuchaytirdi.

Sport, tarbiya va xalqaro g‘urur

O‘zbekistonda davlat bayrog‘i qabul qilingan kunni nishonlash yosh avlod tarbiyasidagi beqiyos o‘rni bilan ajralib turadi. Bayroqqa mehrni sport orqali targ‘ib etish ham muhim ahamiyatga ega. "Yangi nafas" ommaviy yugurish musobaqasi kabi keng qamrovli sport tadbirlari orqali bayroqqa hurmat harakat, sog‘lomlik va yoshlar shijoatida  ifodalanadi. Bayrog‘imizning xalqaro maydondagi eng baland hilpirashi  bu sportchilarning g‘alabasidadir. Sportchilar uchun bayroq butun bir xalqning ishonchi va orzusi hamdir. Ayniqsa, Kurash milliy sportimizning liboslarida (yaktak) O‘zbekiston bayrog‘idan jilo olinganligi, bu liboslardan dunyoning 130 dan ortiq mamlakati foydalanayotganligi  bayrog‘imizning xalqaro sport madaniyatiga singib borayotganini ko‘rsatadi.

Mamlakatimizda davlat bayrog‘i qabul qilingan kun bu yil o‘zgacha shukuh va ko‘tarinkilikda nishonlanmoqda. Butun respublikamiz bo‘ylab "Bir bayroq ostida" estafetasi tadbirlari o‘tkazilyapti. Bu xalqni jipslashtirish, yoshlarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalashning muhim vositasidir. Uzoq viloyatlardan boshlanadigan tadbirlarning yakuniy tantanasi 18 noyabr kuni Toshkent shahridagi Xalqlar do‘stligi maydonida katta shou tarzida davom etib, butun xalqning birdamlik bayramiga aylanadi.

 Ehtirom, mas’uliyat va kelajakka ishonch

18 noyabr – O‘zbekiston Respublikasi davlat bayrog‘i qabul qilingan kun  bu nafaqat taqvimdagi bir sana, balki milliy o‘zlik va mustaqillikning ustuvorligini eslatuvchi tarixiy chorlovdir. Bayroq  bugungi tinch, farovon va o‘z kelajagini o‘zi qurishga bel bog‘lagan xalqning yagona maqsad yo‘lidagi birdamlik deklaratsiyasidir.

Har bir fuqaroning burchi  bu muqaddas ramzga nisbatan yuksak ehtirom bilan qarash, uning zamiridagi chuqur falsafani anglash va uning jahon uzra mag‘rur hilpirashi uchun o‘z mas’uliyatini his etishdir.

Bayrog‘imiz ostida birlashgan holda biz Yangi O‘zbekistonning buyuk kelajagini bunyod etamiz. Zero, hilpirayotgan bayroq  bu bizning tinchlik, taraqqiyot va kelajak avlodlarga qoldiradigan eng buyuk va muqaddas merosimizdir.

Alovaddin  G‘afforov, O‘zA

O'zbekiston yangiliklari