Sayt test holatida ishlamoqda!
08 Iyun, 2025   |   12 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:06
Quyosh
04:50
Peshin
12:27
Asr
17:36
Shom
19:58
Xufton
21:35
Bismillah
08 Iyun, 2025, 12 Zulhijja, 1446

Munosabat: Fatvoga jur’at – do‘zaxga jur’at demakdir!

26.12.2019   7891   4 min.
Munosabat: Fatvoga jur’at – do‘zaxga jur’at demakdir!

Shu kunlarda Internet va ijtimoiy tarmoqlarda diniy mavzuda tarqatilayotgan fikrlar yurtdoshlarimizni befarq qoldirmayapti.

Ta’kidlash joizki, diniy ta’limot o‘ta nozik va hassos bo‘lgani tufayli diniy qadriyatlar va tuyg‘ularga hurmat bilan munosabatda bo‘lish lozim. Ularga nisbatan ko‘r-ko‘rona munosabatda bo‘lishga hech kimning haqqi yo‘q. Shuningdek, O‘zbekiston fuqarosi, kim bo‘lishidan qat’i nazar, Konstitutsiya va qonunlarga rioya etishi, boshqa kishilarning huquqlari, erkinliklari, sha’ni va qadriyatlarini hurmat qilishga majburdir.

Shu kunlarda ijtimoiy tarmoqlarda ayrim diniy ilmdan uzoq bo‘lgan shaxslarning shar’iy masalalarda o‘zboshimchalik bilan so‘z yuritib, odamlarning fikrlarini chalg‘itayotganlari kishilarni qattiq ranjitmoqda, mo‘min-musulmonlarning haqli e’tirozlariga sabab bo‘lmoqda.

Afsuski, bu ishga qo‘l urayotganlar, qilayotgan ishlarining oqibatini o‘ylayotganlari yo‘q. Ular men hamma narsani bilaman deb o‘ylaydi-yu, ammo o‘zlarini ham, boshqalarni ham zalolat botqog‘iga tortayotganlarini bilmaydi. Diniy ilmsiz odamning shariatga oid mavzuda haqni aytyapman deyishi huddi tug‘ma ko‘rning: “Karvonga o‘zim yo‘l ko‘rsataman!” – deyishiga o‘xshaydi.

Qur’oni karim va hadisi sharifdan hukm olish, shar’iy masalalarda fatvo berish uchun mujtahid yoki ulamo maqomiga yetish shart. Ayniqsa, hadisi sharif ma’nolarining tarjimasini o‘qib, ilmsiz ravishda undan hukm chiqarib, “Sen shu hadisda aytilayotgan kishisan” deb jar solishga hech kimning mutlaqo haqqi yo‘q!

Ilmsiz ravishda fatvo beruvchilarni osmonlaru yer farishtalari la’natlashi, qolaversa, fatvoga jur’atlilar do‘zaxga jur’atlilar ekani hadisda ochiq aytilgan. Hazrati Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam “Fatvoga jur’atlirog‘ingiz, do‘zaxga jur’atlirog‘ingizdir”, deya qat’iy ogohlantirganlar (Imom Dorimiy rivoyati).

Halil ibn Ahmad rohmatullohi alayhi ilm borasida insonlar haqida shunday deydilar: “Ular to‘rt toifa bo‘ladilar: “Bir kishi biladi va u o‘zi bilishini ham biladi. U kishi olim bo‘lib undan ilm olinglar. Bir kishi biladi va u o‘zi bilishini bilmaydi. U esdan chiqaruvchi bo‘lib, unga eslatinglar. Bir kishi bilmaydi va u bilmasligini biladi. U tolibi ilm bo‘lib, unga ta’lim beringlar. Bir kishi bilmaydi va u bilmasligini ham bilmaydi. U ahmoq bo‘lib, undan qochinglar”.

Shu o‘rinda O‘zbekiston musulmonlari idorasi respublikamizdagi rasmiy faoliyat olib borayotgan Islom dini yo‘nalishidagi tashkilotlarning markaziy boshqaruv idorasi hisoblanishini ta’kidlash joizdir. Idora o‘z vakolati asosida shariatga oid masalalar yuzasidan barcha shakldagi murojaatlarga xalqimiz uchun an’anaviy bo‘lgan hanafiylik mazhabi asosida fatvo va xulosalar berib kelmoqda.

Aytish joizki, islom ta’limotida hadisi sharifni to‘g‘ri anglash va hukm olish uchun quyidagilar shart qilingan:

  1. Arab tilini yaxshi bilish.
  2. Hadislarni Qur’on ta’limotlari asosida anglash.
  3. Bir mavzudagi hadislarni jamlab solishtirib ko‘rish.
  4. Hadisning aytilish sababi va maqsadlarini yaxshi tushunish.
  5. Hadisning sobit maqsadi va unga yetish vositalarini ajratish.
  6. Hadisni tushunish uchun majoz bilan haqiqatni ajrata bilish.
  7. G‘oyibdagi va hozirdagi narsalarni ajrata bilish va boshqalar.

Islom shariati o‘zgaruvchan tizim emas. Shariat dunyodagi barcha sohalarga dinning hukmini, chegarasini va o‘lchovini bildiradi. Boshqa soha vakillari shariatni o‘z qarichlari bilan o‘lchab, talqin qilishlariga aslo izn berilmaydi!

Yana bir muhim jihatni eslatib o‘tish o‘rinli. Qonun ustuvor bo‘lgan davlatda har bir fuqarodan qonun hujjatlarida belgilangan huquq va erkinliklarini suiiste’mol qilmaslik talab etiladi. Har bir shaxs o‘zining diniy nuqtayi nazari va dinga munosabati bilan bog‘liq xatti-harakatlarini O‘zbekiston Respublikasining diniy faoliyatni tartibga soluvchi qonun hujjatlarida belgilab qo‘yilganidan o‘zgacha holatda amalga oshirishi noqonuniy diniy faoliyat hisoblanadi.

Ayniqsa, xalqimizning to‘qson foizdan ortig‘ini musulmonlar tashkil etishini hisobga olsak, Islom diniga oid masalalarga yanada jiddiy yondashish lozimligi ayon bo‘ladi.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi fuqarolarni Islom dinining mo‘tabar manbalari va qadriyatlariga taalluqli mavzularda salbiy bahs-munozaralarni keltirib chiqaradigan fikr va qarashlarni tarqatishdan saqlanishga chaqiradi.

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

O‘zbekiston hojilarining Prezident Shavkat Mirziyoyevga Qurbon hayiti munosabati bilan yo‘llagan tabrigi

05.06.2025   12992   4 min.
O‘zbekiston hojilarining Prezident Shavkat Mirziyoyevga Qurbon hayiti munosabati bilan yo‘llagan tabrigi

 

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti

Shavkat Mirziyoyev Janobi Oliylariga

 

Bismillahir Rohmanir Rohim

Assalomu alaykum va rahmatullohi va barakotuh

Muhtaram Prezident Janobi Oliylari!

 

Alloh taologa behisob shukrki, Sizning bevosita tashabbuslaringiz va sa’y-harakatlaringiz bilan haj amallarini yuqori saviyada tashkil etishga muvaffaq bo‘lmoqdamiz.

Bunday e’tibor va ehtiromni biz hojilar chin yurakdan his etib, yaratilgan barcha qulayliklar uchun Sizga chuqur minnatdorlik izhor etamiz.

Hurmatli Prezident Sizni va Siz orqali yurtdoshlarimizni haj ibodatini ado etayotgan hamyurtlarimiz nomidan musulmon ummati uchun eng ulug‘ bayram – Qurbon hayiti bilan samimiy muborakbod etamiz.

Biz, o‘zbekistonlik hojilar shunday fayzli kunlar uchun shukronalar aytib, Haq taolodan jonajon yurtimizga qut-baraka, aziz xalqimizga farovonlik va farzandlarimizga barkamollik so‘rab ezgu duolar qilmoqdamiz.

Zero, Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi vasallam) “Duolarning eng yaxshisi arafa kuni qilingan duodir”, deb xushxabar berganlar.

Alloh taoloning bayti joylashgan muqaddas zaminda – Mino, Arafot kabi muborak manzillarda ulug‘ amallarni ixlos ila bajarmoqdamiz.

Sizni vaqt ajratib, muborak haj ziyorati uchun yaratilgan sharoitlar va salomatligimiz haqida so‘raganingiz hamda har kuni holimizdan xabardor bo‘lib turganingiz ibodat bilan yurgan biz hojilarni cheksiz darajada mamnun etdi.

Bunday e’tibor va ehtiromni Saudiya Arabistonining mutasaddilari ham yuqori baholab, Siz Janobi Oliylariga hurmat va duolarini izhor etmoqdalar.

Muborak maskanlarda har bir ziyoratchi Sizning g‘amxo‘rligingizni yurakdan his qilib, ko‘zlarida yosh bilan duolar qilayotganini alohida aytib o‘tmoqchiman.

Sizga aytadigan yana bir xabarimiz, Saudiya Arabistonida bo‘lib turgan yurtimizning diniy soha vakillari hamda ziyoratchilari tomonidan mavsum davomida Qur’oni karim 10 ming marotaba xatm qilinib, yurtimizga tinchlik, xalqimizga farovonlik tilab duolar qilindi.

Hurmatli Prezident, Siz yaratib bergan imkoniyatlardan ruhlanib, o‘zbekistonlik hojilar yurtga qaytganimizdan keyin “Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari” degan ezgu tashabbusni bir ovozdan ilgari surib, Uchinchi renessans yaratuvchilarini tarbiyalashda Sizga ko‘makchi bo‘lmoqchimiz.

Siz boshchiligingizda yurtimizda tinchlikni mustahkamlash, xalqimizning ma’naviyatni yuksaltirish, ayniqsa yoshlarning sifatli ta’lim olishi, kasb-hunar egallashi, kerak bo‘lsa dunyoni egallashi kabi masalalar eng ustuvor vazifaga aylandi.

Shunday ekan, biz hojilar yurtimizga qaytgach, quyidagi ishlarni amalga oshirmoqchimiz:

– ona-Vatanimiz taraqqiyotiga xolis xizmat qilish, mahallalarda tinchlik va birdamlikni mustahkamlash, aholi orasida tinchlik-osoyishtalikni qadriga yetish, xalqimizni ma’nan yuksaltirish, jamiyatdagi islohotlarga daxldorlik hissini oshirish kabilarga targ‘ib etish;

– kitobxonlik madaniyatini yuksaltirish, ilmni qadrlash va ilm-ma’rifatga homiylikda namuna bo‘lish;

– to‘ylar, oilaviy tadbirlar va marosimlarda me’yoriylikka amal qilgan holda kamxarj va ixcham o‘tkazishda bosh-qosh bo‘lish;

– kiyinishda va muomalada oddiylik va kamtarinlikka amal qilish, dabdababozlik, isrofgarchilik, maishatbozlik kabi illatlardan yiroq bo‘lishni targ‘ib qilish;

– yoshlarni muvaffaqiyatlarga faqat o‘qib-o‘rganib, ilm bilan erishish mumkinligini o‘rgatish;

– ustozlar, o‘qituvchi va murabbiylarga doimo ehtirom ko‘rsatish, ularni moddiy qo‘llab-quvvatlash ishlariga ko‘mak berish;

– mahallalardagi notinch oilalar, shu jumladan tarbiyasida muammosi bor yoshlar o‘rtasida tushuntirish ishlarini olib borish;

– hududlardagi maktablarning ta’mirga muhtoj qismini joriy ta’mirlash ishlariga ko‘maklashish;

– xayriya, mehr-muruvvat va yordam ko‘rsatish ishlarini ko‘paytirish.

Barcha hojilarimiz yurtimizga qaytgandan so‘ng ushbu tashabbuslarni qat’iy amalga oshirishga va’da beramiz.

Zero, jonajon Vatanimiz kelajagi, xalqimiz farovonligi va yurtimiz shonu shuhrati Siz aytganingizdek yoshlarimiz qo‘lidadir. Ular ertaga O‘zbekistonni yanada kuchli, yuksak taraqqiy etgan davlatga aylantirish uchun o‘zlarining bor bilimi, iqtidori va kuch-g‘ayratini safarbar qilsa, ko‘zlagan barcha ezgu maqsadlarimizga, albatta erishamiz.

Yusuf Xos Hojib bobomiz aytganlaridek:

“Zakovat bor joyda ulug‘lik bo‘ladi,

Bilim bor joyda buyuklik bo‘ladi”.

 

 

Hurmatli Prezident Janobi Oliylari!

 

Biz, 15 ming hoji duolar ijobat bo‘ladigan Arafotda turib, Alloh taolodan Sizga mustahkam sog‘lik, uzoq umr va ulkan muvaffaqiyatlar tilab, olib borayotgan barcha ishlaringizda madadkor bo‘lishini so‘rab iltijolar qilyapmiz.

Alloh taolo butun dunyo mo‘min-musulmonlariga Qurbon hayitini muborak aylasin, tinchlik-xotirjamlik ato etsin, ibodatlarimizni O‘z dargohida husni qabul aylasin, ona Vatanimizni obod, xalqimiz hayotini yanada farovon qilsin!

Qurbon hayiti muborak bo‘lsin!

 

Hurmat va kamoli ehtirom ila,

 

O‘zbekiston hojilari,

Makka shahri Arafot vodiysi,

2025 yil 5 iyun

Maqolalar