Kuz faslida daraxt barglarining ko‘p va ketma-ket to‘kilishini, yo‘laklarda sochilib yotishini, shamol essa qurigan barglar yerni qoplab olishini ko‘p bora kuzatganmiz. Bugun ham ko‘chalarda ana shu manzaraga tez-tez guvoh bo‘lamiz. Gunohlarimiz ham zikr sababli xuddi shunday to‘kiladi.
Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday deb marhamat qilgan:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْراً كَثِيراً وَسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلاً
“Ey iymon keltirganlar! Allohni ko‘p zikr qilinglar. Va ertayu kech uni poklab yod etinglar”. (Ertalab ham, kechqurun ham dunyoda katta o‘zgarishlar ro‘y beradi. Shuning uchun ham bu ikki vaqtda Allohni poklab yod etish alohida ta’kidlanmoqda.) (Ahzob surasi, 41-42-oyatlar).
Azizlar, Alloh taolo bu oyatda O‘zini ko‘p zikr qilishimizni buyurmoqda. Keyingi oyatda esa O‘zini ertayu kech poklab yod etishimizni amr qilmoqda. “Poklab yod etish” arabchada “Tasbeh” deyiladi. Ya’ni bu Subhanalloh deyishdir. Bu ulug‘ zikrlardandir. Demak, Robbimizni ko‘p zikr qilishimiz uchun Uni ertayu kech, doim zikr qilib yurishga barchamiz odatlanishimiz kerak!
Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Albatta, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam barglari qurigan daraxt yonidan o‘tdilar. Aso bilan daraxtga urgandilar, barglar to‘kildi. Shunda u zot alayhissalom: «Albatta, Alhamdulillah, Subhanalloh, Laa ilaaha illalloh, Allohu Akbar bandaning gunohlarini, xuddi ushbu daraxt barglari to‘kilgani kabi to‘kib yuboradi» dedilar.
Demak, qilgan gunohlarimizga astoydil tavba qilish bilan birga ushbu hadisda keltirilgan zikrlarni ixlos bilan ko‘proq aytib yursak, inshaa Alloh, gunohlardan forig‘ bo‘lamiz.
Qarang, ushbu hadisda kelgan zikrlar tilga oson. Ularni aytish uchun insonda ixlos, muhabbat bo‘lishi kerak. Bir daqiqa ichida mazkur zikrlarni ko‘p bor aytish mumkin. Ana shunda, avvalo, Allohni zikr qilganimiz uchun savobga erishamiz, qolaversa, gunohlardan ham qutulamiz.
Alloh taolo bizni ko‘p zikr qiluvchi zokir bandalarlaridan qilsin!
Internet ma’lumotlari asosida Nozimjon Hoshimjon tayyorladi
Hanafiy mazhabida imomga iqtido qiluvchi imom orqasida xoh jahriy namozda, xohi maxfiy namozda qiroat qilmaydi.
Bunga dalil Payg‘ambarimiz alayhissalomning so‘zlaridir: «Kimning imomi bo‘lsa, bas, imomning qiroati uning ham qiroatidir», deb aytganlar.
Mana shunga sahobai kiromlar ham ijmo’ qilishgan. Yana bir hadisda Payg‘ambarimiz alayhissalom dedilar: «Qachon qiroat qilinsa, bas, jim turing!» Imom Muslim rivoyati.
Abu Hanifa va Abu Yusuf roziyalohu anhumlar nazdida: Imomga iqtido qilgan kishining qiroat qilishi makruh bo‘ladi, bundan murod makruhi tahrimiydir.
Chunonchi, Hazrati Ali karramallohu vajhahu bunday deganlar: «Kimki imom orqasida qiroat qilsa, batahqiq, sunnatni xato bajaribdi!»
Shunday ekan imomga ergashuvchi har bir namozxon imomga iqtido qilib ergashdimi, imomni qiroatini eshitishi va sukut saqlab jim turishi kerak bo‘ladi. Shunda ado etiladigan ibodatlar mukammal, bexato bo‘ladi.
Hanafiy mazhabining masalasiga binoan, fiqhiy matn kitoblari ko‘rsatmasiga amal qilgan holda barcha namozlarda imom orqasida muqtadiy jim turishi talab etiladi. Aks holda, makruhi tahrimiy ishni qilib qo‘yish mumkin.
Abdug‘affor Nishonov,
Pop tumani "Soy" jome masjidi imom-xatibi
Manba: @Softalimotlar