Shu yilning muborak Ramazon oyida muhtaram yurtboshimiz “Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf” majmuasining ochilish marosimida bu joyda ulamolar, diniy soxa xodimlarining ilmiy suhbatlarini uyushtirish, ularning malakasini oshirish hamda Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf hazratlarining ilmiy meroslarini o‘rganib, keng targ‘ib qilish yuzasidan tavsiyalar bergan edilar. Zero, umrini din xizmati, ilm ravnaqi yo‘lida sarf etgan buyuk alloma rahmatullohi alayh o‘zlari hayotlik chog‘larida ilm ahli, ulamolar, shogirdlari bilan ko‘plab ilmiy suhbatlar, anjumanlar o‘tkazar edilar. Ana shu ezgu an’ana yana davom ettirilmoqda. Endilikda, shayx hazratlari nomlari bilan atalguvchi mazkur majmuaning maxsus majlislar zalida mahalliy va xalqaro miqyosda ilmiy anjumanlar, munavvar suhbatlar, dinimiz, xalqimiz uchun manfaatli tadbirlar o‘tkaziladi.
Bugun, 4 iyul kuni birinchi bor ushbu majmuada “Hanafiylik – mo‘tadil mazhab” nomli diniy soxa xodimlarining anjumani tashkil etildi.
Avvalo anjuman aynan mazhablar mavzusida o‘tkazilishi bejiz emas. Zero Shayx hazratlari musulmonlarni doim buyuk ulamolar, ulug‘ mujtahid zotlar yo‘lini mahkam tutishga, ummatning birligi, totuvligini ta’minlashga, ixtiloflarga barham berishga chaqirib kelganlar. Bu yo‘lda yirik asarlar ta’lif etgan edilar.
Chindan ham bugun ana shu merosni o‘rganish, nafaqat diyorimiz, balki mintaqamizda keng tarqalgan Hanafiy mazhabida mustahkam bo‘lib, ixtilof va fitnalarning oldini olish har qachongidan ham zarur bo‘lib qoldi. Bugun har yerdan turli vositalar orqali musulmonlarni chalg‘itib, mazhablarni inkor qilayotgan, ulamolarni rad etib, Qur’on va sunnatdan o‘zicha mustaqil hukm chiqarish da’vosini qilayotgan savodi chala kimsalar islom ummatini adashtiryapti, tafriqa va ixtiloflarga sabab bo‘lyapti.
Anjumanda ishtirok etgan O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi muftiy Usmonxon Alimov hazratlari va boshqa notiqlar o‘z chiqishlarida “Mujtahid ulamolarning ta’rifi”, “Mazhablarning kelib chiqishi va islom olamidagi ahamiyati”, “Imom Abu Hanifa rohmatullohi alayhning hadis ilmidagi o‘rni” kabi mavzularda ma’ruza qildilar.
Shuningdek tadbirda O‘MI raisi o‘rinbosari, shayx Abdulaziz Mansurov "Islom dinida mo‘tadillik" mavzusida, O‘MI Kotibiyat bo‘limi mudiri Muhammadayyub Xomidov "Imom Abu Hanifaning hadis borasidagi o‘rni" mavzusida ma’ruzalari bilan ishtirok etdilar.
Ulamolar mujtahid darajasiga yetmagan kishilar muayyan mazhabni ushlashlari lozim, deb aytganlar. Doktor Vahba Zuhayl: “Fiqhiy mazhablarning ixtilof va fitnalarga, qonli to‘qnashuvlarga olib kelganini bilmaymiz. Yirik to‘qnashuvlar aqidaviy masalalarda bo‘lgan”, deb aytgan.
Ba’zilar Abu Hanifa rohmatullohi alayhni kam hadis bilganlikda noo‘rin ayblaydi. Vaholanki ul zot hadislarni aniqlshda talablari shu darajada yuqori ediki, uni faqat muhaddislar anglay olardilar. O‘zlarining talablariga ko‘ra eng ishonchli deb bilgan hadislarinigina “Musnad”ga kiritgan va fiqhiy masalalarda qo‘llagan edilar. Abu Hanifa hadisni tushunishda, idrok etishda ko‘p muhaddislar yetib bormagan nuqtaga yetib bordilar. Bu borada ul zot shunday degan edilar: Allohning dinida o‘z ra’yingiz bilan hech bir so‘z ayta ko‘rmang. Hadisga ergashing. Kim hadisdan chetga chiqsa adashadi.
Ana shu mukammal fiqh maktabiga asos solgan, ilm va taqvoda peshqadam bo‘lgan zotlarga hurmatsizlik qilayotgan, islom olamining mujtahidi mutlaqlaridan o‘z fikrini ustun qo‘yib, musulmonlarni chalg‘itayotgan, mazhabga tosh otayotgan kimsalarga xolis, ilmiy, asosli raddiya berish, diniy savodsizlikka barham berish, fitnalarning oldini olish bugun har bir imom-xatib, islomshunos mudarrisning vazifasi ekanligi ta’kidlandi.




















O‘zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Islom fiqhiga ko‘ra musulmon bo‘lmaganlarning haq-huquqlarini muhofaza qilish – mamlakatning eng asosiy vazifalaridan biri hisoblanadi. Agarda biror shahs uning qaysi millatga, dinga mansubligidan qat’i nazar musulmon bo‘lmagan fuqaroga tajovuz, jabr-zulm qilsa bunday jinoyatlardan musulmon bo‘lmaganlarni himoya qilish o‘sha davlatning majburiyatlaridan sanaladi.
Alloh taolo Qur’oni karimda: “Va zulm qilganlarni esa, fisqu fujurlari sababli yomon azobga tutdik”[1], deb marhamat qilgan.
Qur’on karimda o‘zgalarga ozor beruvchi hamda zulm qiluvchilar ulkan azobga duchor bo‘lishlari zikr etilmoqda. Shunga ko‘ra Islom dini musulmon bo‘lmaganlarni ichki jabr-zulmdan va zo‘ravonliklardan himoya qilishga alohida e’tibor qaratadi va musulmon bo‘lmaganlarni muhofaza qilishni Islom davlatining burchi hamda majburiyatlaridan qilib qo‘ygan.
Islom dini hech bir musulmonga qo‘li va tili bilan ham musulmon bo‘lmaganlarning huquqlariga tajovuz qilishlariga, ularga qarshi kuch ishlatib ozor berishlariga ruhsat bermaydi.
Shafqatsizlik, berahmlik va o‘zgalarga zulm qilish bu dunyoda ham oxiratda ham mushkul (og‘ir), iztirobli va alamli oqibatlarga olib borishi haqida juda ko‘p oyat va hadislarda aytib o‘tilgan. Ayniqsa musulmon bo‘lmaganlarga nisbatan zulm qilish alohida man etilgan.
Abu Dovudning “Sunan” asarida Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning: “Qiyomatda jabr chekkan, zulm ko‘rgan odamlarning himoyachisi men bo‘laman” deb aytgan hadislari avvalgi mavzuda keltirib o‘tilgandi.
Bugungi kunda ham har bir millat, davlat o‘zining xoh musulmon xoh musulmon bo‘lmagan fuqarolarining hayotlarini tashqi hujum va tajovuzlardan hamda turli hil urushlardan muhofaza qilishga javobgar sanaladi.
Hazrati Ali ibn Abu Tolib roziyallohu anhu aytadilar: “Musulmon bo‘lmagan aholi soliqni to‘lar ekan endi ularning moli ham va joni ham bizning molimiz va jonimiz kabi bo‘lishi lozim”[2].
Hanbaliy mazhabiga oid manbalardan biri “Matalib uli al-nuha”da quyidagilar bayon etiladi: “Islom davlati o‘zining musulmon bo‘lmagan aholisini azob-uqubatlarning har qanday ko‘rinishlaridan to‘la muhofaza etishga majbur, chunki ular shu davlatning fuqarolari hisoblanadi”[3].
Qur’oni karim oyatlari, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning sunnatlari hamda Islom olami ulamolarining bildirgan fikrlariga ko‘ra musulmon musulmon bo‘lmaganni uning musulmon bo‘lmaganligi sababli joniga qasd qilishga, or-nomusini haqorat qilishga hamda mol-mulkini talon-taroj qilishga hech qanday haqqi yo‘q.
Shu bilan birga Islom dini musulmon bo‘lmaganlarning nafaqat joni yoki molining havfsizligini ta’minlaydi, balki musulmon bo‘lmaganlarning ibodatgohlarini ham muhofaza etadi.