Sayt test holatida ishlamoqda!
08 Iyun, 2025   |   12 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:06
Quyosh
04:50
Peshin
12:27
Asr
17:36
Shom
19:58
Xufton
21:35
Bismillah
08 Iyun, 2025, 12 Zulhijja, 1446

Ramazon - Qur’on oyi

13.05.2019   34362   5 min.
Ramazon - Qur’on oyi

Oylarning sultoni Ramazon xonadonimiz mehmonidir. Ramazon — rahmat va mag‘firat oyi ekanligi barchamizga ma’lum. Bu oyda  musulmonlar ulkan savoblar umidida ko‘p ezgu ishlarni amalga oshiradilar. Alloh taoloning yaxshi ishlar uchun ajru mukofotlarni bir necha barobar ko‘paytirib ato etadigan bu kunlarni g‘animat biladilar.  Ramazon oyi bir qancha nomlar bilan nomlanadi. Misol tariqasida: “rahmat oyi”, “taqvo oyi”, “baraka oyi”, mehr-muhabbat oyi”, “sadaqa oyi”, “savoblarni qo‘lga kiritish oyi”, “mag‘firat oyi” va albatta “Qur’on oyi” degan nomlarni keltirishimiz mumkin. Bu oyda ko‘plab insonlar Qur’on tilovati bilan mashg‘ul bo‘ladilar. Chunki bu oy Qur’on nozil bo‘lgan oydir.

Qur’oni Karimda Alloh taolo bu haqida shunday marhamat qiladi;

شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ

“Ramazon oyi – odamlar uchun hidoyat (manbai) va to‘g‘ri yo‘l hamda ajrim etuvchi hujjatlardan iborat Qur’on nozil qilingan oydir”. (Baqara surasi, 185-oyat)

Ramazon oyida mamlakatimizning mingdan ortiq masjidlarda xatmi Qur’on qilinadi. Qur’oni  Karim qorilar tomonidan bir karra to‘liq o‘qilib, eshittiriladi. Ramazon oyida Qur’oni Karimni xatm qilish sunnat amallardan biridir. Uni tilovat qilish ham, shu tilovatni eshitish ham ulug‘ ibodatdir. Hadisi sharifda;

“Sizlarning eng  yaxshilaringiz Qur’onni o‘rganib va uni boshqalarga o‘rgatganingizdir deyiladi. (Buxoriy rivoyati).

Muhtaram yurtboshimiz ham "Agar Qur’oni karimni eshita olsak, eshittira olsak bu muvaffaqiyat bo‘ladi. Elimizga nur keladi" deb bejizga ta’kidlamadilar.

Shu o‘rinda o‘tgan ulamolarimizning Ramazon oyida Qur’oni karim tilovatiga katta e’tibor qaratganliklarini ko‘rishimiz mumkin. Xususan, Imom Zahabiy o‘zlarining “Siyar a’lamun-nubala” kitoblarida Murtazo ibn Afifni tarjimayi holida: “U faqir va o‘ta sabrli inson edi. Bir oyda o‘ttiz marotaba Qur’onni xatm qilar, Ramazon oyida esa oltmish marotaba xatm qilar edi” deganlar.

Abu Is'hoq Ibrohim ibn Muhammad an-Nasaviy: men Abu Bakr ibn Hadodning shunday degan gapini eshitdim dedi: “Men imom Shofe’iydan ustozi Robi’ Ramazon oyida Qur’onni namozda o‘qiganlaridan tashqari 60 marotaba xatm qilar edi degan gapini o‘zimga oldim. Meni eng qodir bo‘lganim 59 ta xatm bo‘ldi, Ramazondan boshqa vaqtlarda esa, 30 marotaba xatm qilar edim”.

“Siyaru a’lamun-Nubala” kitobida shunday xabar keladi: Salom ibn Abu Muti’: “Qatoda yetti kunda bir marotaba Qur’onni xatm qilar edi. Ramazon oyida esa, uch kunda bir xatm qilar, agar ro‘zaning oxirgi o‘n kunligi kelsa, har kuni bir marotaba xatm qilar edi” dedi.

“Tarixi Bog‘dod” kitobida  kelishicha Xalifa Ma’mun Ramazonda o‘ttiz uch marotaba Qur’onni xatm qilgan ekan.

Ahmad ibn Hanbalning “Kitabuz-Zuhd” kitoblarida kelishicha  Ibn Sirin Ramazonda tunlari hech uxlamas ekan.

Tarixu Bag‘dodda kelishicha Muhammad ibn Ismoil (Imom Buxoriy) har kuni kunduzda bir marotaba xatm qilar edi. Taroveh namozidan keyin ham qoim bo‘lar va uch kunda bir marotaba xatm qilar edi.

Nasj ibn Saiddan rivoyat qilinadi: “Ramazonning birinchi kechasi bo‘lsa, Muhammad ibn Ismoil al-Buxoriyning do‘stlari jamlanar edi. Imom Buxoriy ularga namoz o‘qib berar, Qur’onni xatm qilguncha har rakatda yigirma oyatdan o‘qir edi. Saharda esa, Qur’onni yarmi yoki uchdan birini o‘qir edi. Har uch kechani saharida bir xatm tugar edi. Kunduzlari bo‘lsa, har kuni bir marotaba xatm qilar edi. U zot kunduzgi xatmlarini iftor vaqtida tugatar va “Har bir xatm tugashida bitta ijobat bo‘lguvchi duo bor” der edi.

Shu o‘rinda, mustaqilliknning ilk yillarini esga olaylik. Masjidlarimizda xatmi Qur’on qilish uchun qorilar yetishmas, Ramazon oyida Misr, Turkiya kabi davlatlardan qorilar kelar edi. Qisqa vaqt ichida istiqlol sharafi ila, o‘zimizdan qorilar yetishib chiqdi. Nafaqat o‘zimizda balki qo‘shni Rossiya, Ukraina, Qozog‘iston va Amerika Qo‘shma Shtatlari kabi davlatlarga borib xatmi Qur’on qilish uchun  qorilarimiz taklif etilmoqda. Qorilarimiz u joydagi musulmonlarga Qur’oni Karimni tilovat qilib, yurtimiz sha’nini ko‘klarga ko‘tarmoqdalar. Bu yil mingdan ortiq jome  masjidlarimizda xatmi Qur’on qilinayotgan bo‘lsa, ularning hammasida o‘zimizdan yetishib chiqqan yosh qorilarimiz qatnashmoqdalar.

Azizlar Ramazon oyini g‘animat bilib va ulug‘larimizdan Ramazon oyini qanday o‘tkazganlari va ushbu oyda Qur’onga bo‘lgan e’tiborlari va ehtimomlari naqadar yuksak bo‘lgani haqida ibrat olishimiz va bizlar ham Muborak Ramazon oyini Qur’on oyi ekanini his qilgan holda Qur’on o‘qishga qattiq bel bog‘lamog‘imiz kerak bo‘ladi. Alloh taolo barchamizni ulug‘ ajru savoblarga erishtirsin.

 

Abdulaziz Bobamirzayev,

“Hidoya” o‘rta maxsus islom bilim yurti mudiri

Ramazon-2019
Boshqa maqolalar
Maqolalar

O‘zbekiston hojilarining Prezident Shavkat Mirziyoyevga Qurbon hayiti munosabati bilan yo‘llagan tabrigi

05.06.2025   11641   4 min.
O‘zbekiston hojilarining Prezident Shavkat Mirziyoyevga Qurbon hayiti munosabati bilan yo‘llagan tabrigi

 

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti

Shavkat Mirziyoyev Janobi Oliylariga

 

Bismillahir Rohmanir Rohim

Assalomu alaykum va rahmatullohi va barakotuh

Muhtaram Prezident Janobi Oliylari!

 

Alloh taologa behisob shukrki, Sizning bevosita tashabbuslaringiz va sa’y-harakatlaringiz bilan haj amallarini yuqori saviyada tashkil etishga muvaffaq bo‘lmoqdamiz.

Bunday e’tibor va ehtiromni biz hojilar chin yurakdan his etib, yaratilgan barcha qulayliklar uchun Sizga chuqur minnatdorlik izhor etamiz.

Hurmatli Prezident Sizni va Siz orqali yurtdoshlarimizni haj ibodatini ado etayotgan hamyurtlarimiz nomidan musulmon ummati uchun eng ulug‘ bayram – Qurbon hayiti bilan samimiy muborakbod etamiz.

Biz, o‘zbekistonlik hojilar shunday fayzli kunlar uchun shukronalar aytib, Haq taolodan jonajon yurtimizga qut-baraka, aziz xalqimizga farovonlik va farzandlarimizga barkamollik so‘rab ezgu duolar qilmoqdamiz.

Zero, Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi vasallam) “Duolarning eng yaxshisi arafa kuni qilingan duodir”, deb xushxabar berganlar.

Alloh taoloning bayti joylashgan muqaddas zaminda – Mino, Arafot kabi muborak manzillarda ulug‘ amallarni ixlos ila bajarmoqdamiz.

Sizni vaqt ajratib, muborak haj ziyorati uchun yaratilgan sharoitlar va salomatligimiz haqida so‘raganingiz hamda har kuni holimizdan xabardor bo‘lib turganingiz ibodat bilan yurgan biz hojilarni cheksiz darajada mamnun etdi.

Bunday e’tibor va ehtiromni Saudiya Arabistonining mutasaddilari ham yuqori baholab, Siz Janobi Oliylariga hurmat va duolarini izhor etmoqdalar.

Muborak maskanlarda har bir ziyoratchi Sizning g‘amxo‘rligingizni yurakdan his qilib, ko‘zlarida yosh bilan duolar qilayotganini alohida aytib o‘tmoqchiman.

Sizga aytadigan yana bir xabarimiz, Saudiya Arabistonida bo‘lib turgan yurtimizning diniy soha vakillari hamda ziyoratchilari tomonidan mavsum davomida Qur’oni karim 10 ming marotaba xatm qilinib, yurtimizga tinchlik, xalqimizga farovonlik tilab duolar qilindi.

Hurmatli Prezident, Siz yaratib bergan imkoniyatlardan ruhlanib, o‘zbekistonlik hojilar yurtga qaytganimizdan keyin “Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari” degan ezgu tashabbusni bir ovozdan ilgari surib, Uchinchi renessans yaratuvchilarini tarbiyalashda Sizga ko‘makchi bo‘lmoqchimiz.

Siz boshchiligingizda yurtimizda tinchlikni mustahkamlash, xalqimizning ma’naviyatni yuksaltirish, ayniqsa yoshlarning sifatli ta’lim olishi, kasb-hunar egallashi, kerak bo‘lsa dunyoni egallashi kabi masalalar eng ustuvor vazifaga aylandi.

Shunday ekan, biz hojilar yurtimizga qaytgach, quyidagi ishlarni amalga oshirmoqchimiz:

– ona-Vatanimiz taraqqiyotiga xolis xizmat qilish, mahallalarda tinchlik va birdamlikni mustahkamlash, aholi orasida tinchlik-osoyishtalikni qadriga yetish, xalqimizni ma’nan yuksaltirish, jamiyatdagi islohotlarga daxldorlik hissini oshirish kabilarga targ‘ib etish;

– kitobxonlik madaniyatini yuksaltirish, ilmni qadrlash va ilm-ma’rifatga homiylikda namuna bo‘lish;

– to‘ylar, oilaviy tadbirlar va marosimlarda me’yoriylikka amal qilgan holda kamxarj va ixcham o‘tkazishda bosh-qosh bo‘lish;

– kiyinishda va muomalada oddiylik va kamtarinlikka amal qilish, dabdababozlik, isrofgarchilik, maishatbozlik kabi illatlardan yiroq bo‘lishni targ‘ib qilish;

– yoshlarni muvaffaqiyatlarga faqat o‘qib-o‘rganib, ilm bilan erishish mumkinligini o‘rgatish;

– ustozlar, o‘qituvchi va murabbiylarga doimo ehtirom ko‘rsatish, ularni moddiy qo‘llab-quvvatlash ishlariga ko‘mak berish;

– mahallalardagi notinch oilalar, shu jumladan tarbiyasida muammosi bor yoshlar o‘rtasida tushuntirish ishlarini olib borish;

– hududlardagi maktablarning ta’mirga muhtoj qismini joriy ta’mirlash ishlariga ko‘maklashish;

– xayriya, mehr-muruvvat va yordam ko‘rsatish ishlarini ko‘paytirish.

Barcha hojilarimiz yurtimizga qaytgandan so‘ng ushbu tashabbuslarni qat’iy amalga oshirishga va’da beramiz.

Zero, jonajon Vatanimiz kelajagi, xalqimiz farovonligi va yurtimiz shonu shuhrati Siz aytganingizdek yoshlarimiz qo‘lidadir. Ular ertaga O‘zbekistonni yanada kuchli, yuksak taraqqiy etgan davlatga aylantirish uchun o‘zlarining bor bilimi, iqtidori va kuch-g‘ayratini safarbar qilsa, ko‘zlagan barcha ezgu maqsadlarimizga, albatta erishamiz.

Yusuf Xos Hojib bobomiz aytganlaridek:

“Zakovat bor joyda ulug‘lik bo‘ladi,

Bilim bor joyda buyuklik bo‘ladi”.

 

 

Hurmatli Prezident Janobi Oliylari!

 

Biz, 15 ming hoji duolar ijobat bo‘ladigan Arafotda turib, Alloh taolodan Sizga mustahkam sog‘lik, uzoq umr va ulkan muvaffaqiyatlar tilab, olib borayotgan barcha ishlaringizda madadkor bo‘lishini so‘rab iltijolar qilyapmiz.

Alloh taolo butun dunyo mo‘min-musulmonlariga Qurbon hayitini muborak aylasin, tinchlik-xotirjamlik ato etsin, ibodatlarimizni O‘z dargohida husni qabul aylasin, ona Vatanimizni obod, xalqimiz hayotini yanada farovon qilsin!

Qurbon hayiti muborak bo‘lsin!

 

Hurmat va kamoli ehtirom ila,

 

O‘zbekiston hojilari,

Makka shahri Arafot vodiysi,

2025 yil 5 iyun

Maqolalar