Sayt test holatida ishlamoqda!
10 Iyun, 2025   |   14 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:05
Quyosh
04:50
Peshin
12:28
Asr
17:37
Shom
19:59
Xufton
21:36
Bismillah
10 Iyun, 2025, 14 Zulhijja, 1446

Ramazon - Qur’on oyi

13.05.2019   34384   5 min.
Ramazon - Qur’on oyi

Oylarning sultoni Ramazon xonadonimiz mehmonidir. Ramazon — rahmat va mag‘firat oyi ekanligi barchamizga ma’lum. Bu oyda  musulmonlar ulkan savoblar umidida ko‘p ezgu ishlarni amalga oshiradilar. Alloh taoloning yaxshi ishlar uchun ajru mukofotlarni bir necha barobar ko‘paytirib ato etadigan bu kunlarni g‘animat biladilar.  Ramazon oyi bir qancha nomlar bilan nomlanadi. Misol tariqasida: “rahmat oyi”, “taqvo oyi”, “baraka oyi”, mehr-muhabbat oyi”, “sadaqa oyi”, “savoblarni qo‘lga kiritish oyi”, “mag‘firat oyi” va albatta “Qur’on oyi” degan nomlarni keltirishimiz mumkin. Bu oyda ko‘plab insonlar Qur’on tilovati bilan mashg‘ul bo‘ladilar. Chunki bu oy Qur’on nozil bo‘lgan oydir.

Qur’oni Karimda Alloh taolo bu haqida shunday marhamat qiladi;

شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ

“Ramazon oyi – odamlar uchun hidoyat (manbai) va to‘g‘ri yo‘l hamda ajrim etuvchi hujjatlardan iborat Qur’on nozil qilingan oydir”. (Baqara surasi, 185-oyat)

Ramazon oyida mamlakatimizning mingdan ortiq masjidlarda xatmi Qur’on qilinadi. Qur’oni  Karim qorilar tomonidan bir karra to‘liq o‘qilib, eshittiriladi. Ramazon oyida Qur’oni Karimni xatm qilish sunnat amallardan biridir. Uni tilovat qilish ham, shu tilovatni eshitish ham ulug‘ ibodatdir. Hadisi sharifda;

“Sizlarning eng  yaxshilaringiz Qur’onni o‘rganib va uni boshqalarga o‘rgatganingizdir deyiladi. (Buxoriy rivoyati).

Muhtaram yurtboshimiz ham "Agar Qur’oni karimni eshita olsak, eshittira olsak bu muvaffaqiyat bo‘ladi. Elimizga nur keladi" deb bejizga ta’kidlamadilar.

Shu o‘rinda o‘tgan ulamolarimizning Ramazon oyida Qur’oni karim tilovatiga katta e’tibor qaratganliklarini ko‘rishimiz mumkin. Xususan, Imom Zahabiy o‘zlarining “Siyar a’lamun-nubala” kitoblarida Murtazo ibn Afifni tarjimayi holida: “U faqir va o‘ta sabrli inson edi. Bir oyda o‘ttiz marotaba Qur’onni xatm qilar, Ramazon oyida esa oltmish marotaba xatm qilar edi” deganlar.

Abu Is'hoq Ibrohim ibn Muhammad an-Nasaviy: men Abu Bakr ibn Hadodning shunday degan gapini eshitdim dedi: “Men imom Shofe’iydan ustozi Robi’ Ramazon oyida Qur’onni namozda o‘qiganlaridan tashqari 60 marotaba xatm qilar edi degan gapini o‘zimga oldim. Meni eng qodir bo‘lganim 59 ta xatm bo‘ldi, Ramazondan boshqa vaqtlarda esa, 30 marotaba xatm qilar edim”.

“Siyaru a’lamun-Nubala” kitobida shunday xabar keladi: Salom ibn Abu Muti’: “Qatoda yetti kunda bir marotaba Qur’onni xatm qilar edi. Ramazon oyida esa, uch kunda bir xatm qilar, agar ro‘zaning oxirgi o‘n kunligi kelsa, har kuni bir marotaba xatm qilar edi” dedi.

“Tarixi Bog‘dod” kitobida  kelishicha Xalifa Ma’mun Ramazonda o‘ttiz uch marotaba Qur’onni xatm qilgan ekan.

Ahmad ibn Hanbalning “Kitabuz-Zuhd” kitoblarida kelishicha  Ibn Sirin Ramazonda tunlari hech uxlamas ekan.

Tarixu Bag‘dodda kelishicha Muhammad ibn Ismoil (Imom Buxoriy) har kuni kunduzda bir marotaba xatm qilar edi. Taroveh namozidan keyin ham qoim bo‘lar va uch kunda bir marotaba xatm qilar edi.

Nasj ibn Saiddan rivoyat qilinadi: “Ramazonning birinchi kechasi bo‘lsa, Muhammad ibn Ismoil al-Buxoriyning do‘stlari jamlanar edi. Imom Buxoriy ularga namoz o‘qib berar, Qur’onni xatm qilguncha har rakatda yigirma oyatdan o‘qir edi. Saharda esa, Qur’onni yarmi yoki uchdan birini o‘qir edi. Har uch kechani saharida bir xatm tugar edi. Kunduzlari bo‘lsa, har kuni bir marotaba xatm qilar edi. U zot kunduzgi xatmlarini iftor vaqtida tugatar va “Har bir xatm tugashida bitta ijobat bo‘lguvchi duo bor” der edi.

Shu o‘rinda, mustaqilliknning ilk yillarini esga olaylik. Masjidlarimizda xatmi Qur’on qilish uchun qorilar yetishmas, Ramazon oyida Misr, Turkiya kabi davlatlardan qorilar kelar edi. Qisqa vaqt ichida istiqlol sharafi ila, o‘zimizdan qorilar yetishib chiqdi. Nafaqat o‘zimizda balki qo‘shni Rossiya, Ukraina, Qozog‘iston va Amerika Qo‘shma Shtatlari kabi davlatlarga borib xatmi Qur’on qilish uchun  qorilarimiz taklif etilmoqda. Qorilarimiz u joydagi musulmonlarga Qur’oni Karimni tilovat qilib, yurtimiz sha’nini ko‘klarga ko‘tarmoqdalar. Bu yil mingdan ortiq jome  masjidlarimizda xatmi Qur’on qilinayotgan bo‘lsa, ularning hammasida o‘zimizdan yetishib chiqqan yosh qorilarimiz qatnashmoqdalar.

Azizlar Ramazon oyini g‘animat bilib va ulug‘larimizdan Ramazon oyini qanday o‘tkazganlari va ushbu oyda Qur’onga bo‘lgan e’tiborlari va ehtimomlari naqadar yuksak bo‘lgani haqida ibrat olishimiz va bizlar ham Muborak Ramazon oyini Qur’on oyi ekanini his qilgan holda Qur’on o‘qishga qattiq bel bog‘lamog‘imiz kerak bo‘ladi. Alloh taolo barchamizni ulug‘ ajru savoblarga erishtirsin.

 

Abdulaziz Bobamirzayev,

“Hidoya” o‘rta maxsus islom bilim yurti mudiri

Ramazon-2019
Boshqa maqolalar

Olimga nimani nasihat qilaman?

09.06.2025   1871   2 min.
Olimga nimani nasihat qilaman?

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayhning ilm va fazllari mashhur bo‘layotgan va shuhrat qozonayotgan edi. U kishi o‘zlarining voqealarini quyidagicha so‘zlab beradilar: «Men «Siyratun-Nabiy sollallohu alayhi vasallam» kitobini olti jild qilib tamomladim. «Muhtaram Zotning siyratlaridagi biror jilva yoki ko‘rinish mening hayotimda ham bo‘lganmi yoki yo‘q? Agar bo‘lmagan bo‘lsa, u holda qanday bo‘ladi?» degan o‘y qayta-qayta qalbimda tinchlik bermas edi. Shu maqsad uchun Allohning biror valiysini qidirdim.

Thana Bhavandagi xonaqohda yashaydigan va Alloh taolo fayzlarini taratib qo‘ygan Mavlono Ashraf Ali Tahonaviy hazratlari haqida eshitgan edim. Shunday qilib, bir kuni Thana Bhavanga borishni niyat qildim va safarga chiqdim. Borib, hazrat bilan ko‘rishdim va bir necha kun u yerda turdim. Ortga qaytayotganimda hazrat Tahonaviy rahmatullohi alayhga: «Hazrat! Biror nasihat qiling», dedim. U zotning xayollariga o‘sha payt: «Shunday katta allomaga nima nasihat qilaman? Ilm va fazli butun dunyoga mashhur bo‘lsa», degan o‘y kelibdi. Keyin: «Ey Alloh! Qalbimga uning uchun ham foydali bo‘lgan va mening uchun ham foydali bo‘lgan narsani sol», deb duo qilibdi. Shundan keyin hazrat Tahonaviy rahmatullohi alayh Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayhga xitob qilib: «Ey birodar! Bizning yo‘limizda boshidan oxirigacha o‘zingizni xokisor tutishingiz kerak», debdilar.

Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayh aytadilar: «Hazrat Tahonaviy rahmatullohi alayh bu so‘zlarni aytayotganlarida qo‘llarini ko‘ksilariga olib borib, past tarafiga bir zarba berdilar, zarba xuddi mening qalbimga tushgandek bo‘ldi».

Hazratimiz Doktor Abdulhay rahmatullohi alayh aytadilar: «Bu voqeadan keyin Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayh o‘zlarini shunday xokisor tutdilarki, uning misli topilishi qiyin edi. Bir kuni qarasam, xonaqohning tashqarisida hazrat Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayh majlisga kelganlarning oyoq kiyimlarini tartiblayotgan ekanlar. Shunday tavoze’ va muhabbatni Alloh taolo u kishining qalbida paydo qildi va keyin yuksak darajalarga ko‘tarib qo‘ydi».

«Nasihatlar guldastasi» kitobidan