Ramazon oyi – farahli oy. Katta-kichik shu oyda nihoyatda taqvodor bo‘lib qoladi. odamlar bir-birlariga odatdagidan ham mehribon bo‘ladi. Taroveh namoziga chiqqan kishilar ko‘p vaqtlardan beri ko‘rishmagan do‘stu yoronlari bilan diydorlashadi. Maza qilib tarovehni o‘qib bo‘lganlaridan so‘ng esa hazil-huzul qilib biri ikkinchisini saharlikka, iftorlikka taklif qilib tarqaladi.
Bu oyda, ayniqsa, yosh bolalarning g‘ayrat-shijoatini aytmaysizmi! Hammadan burun saharlikka turib oladi. Uxlab qolganlari esa saharlikka uyg‘otmagani uchun ota-onasidan choshgohgacha, birorta o‘yinga ovunib ketguni qadar arazlab turadi.
Tasavvur qiling, sahar vaqti turasiz, atrof jim-jit. havo musaffo. Go‘yoki osmon eshiklari ochilganu tananingizga behisob kuch-quvvat yog‘dirayotgan tong havosi aynan o‘sha yoqdan kelayotgandek. Uzatsangiz qo‘lingiz yulduzlarga yetadiganga o‘xshaydi. Oilangiz jam bo‘lib saharlik qilasiz, miriqib suhbatlashasiz. Bomdod kirguniga qadar zikr qilasiz, qazo namozlaringiz bo‘lsa, ularni o‘qiysiz. Bu vaqtda bulbullar chah-chahlab sayrab yotgan bo‘ladi. Keyin esa namoz qushi kelib bomdodning kirganini xabar qiladi. Mahallangizdagi masjidda chaqirilgan azon ovozi quloqlaringizdan kirib taningizdagi eng inja tomirlaringizni ham silab o‘tadi – rohat-farog‘at, baxtu saodat bundan ortiq bo‘lishi mumkinmi!
Nafsilamri, imoni zaifroqlarimizga ramazon darrov kelib qolgandek tuyiladi. Ammo shuni yodda tutaylikki, mashoyixlarimiz: “Bu dunyoda vujudga og‘ir keladigan narsalar qiyomatda tarozida ham og‘ir keladi”, deganlar. Zotan, bizning a’molimiz qiyomatga zaxira hozirlash emasmi!..
Binobarin, Alloh taolo muborak Kalomida: “Ey, imon keltirganlar! Sizlardan oldingi (ummat)larga farz qilingani kabi sizlarga ham ro‘za tutish farz qilindi, shoyad (u sababli) taqvoli bo‘lsangiz” (Baqara surasining 183-oyati), deb marhamat qilarkan, farz amali bo‘lgan ro‘zani tutsak, taqvodorligimiz yanada ziyoda bo‘lishining xabarini bergan.
Ramazon ro‘zasini ruhimiz (siddiqlar ro‘zasi), aqlimiz (xoslar ro‘zasi), jismimizni (avomlar ro‘zasi) jamlab tutsak, shubhasiz, Rabbimiz ushbu oyati karimada aytganidek, taqvodorligimiz ortadi, ajru savoblarimiz ko‘payadi,
Aslida eshik qoqib turgan ramazon – savoblar qo‘lga kiritiladigan fursat oyi. Shu oydan hammamiz foydalanib qolaylik, yurtimizga tinchlik, elimizga fayzu baraka, xonadonlarimiz xotirjamlik, farzandlarimizga baxtu saodat tilaylik. Chunki bu oy – mag‘firat oyi. Bu oyda duolar mustajob bo‘ladi, inshaa Alloh!
Damin JUMAQUL
حدثنا عيسى بن أحمد العسقلاني نا ابن وهب حدثني مالك عن عمه أبي سهيل عن أبيه قال: سمعت طلحة بن عبيد الله يقول: جاء رجل من أهل نجد ثائر الرأس نسمع دوي صوته ولا نفقه ما يقول حتى دنا فإذا هو يسأل رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم عن الإسلام فقال: خمس صلوات في يوم وليلة.
قال: هل علي غيرها قال: لا إلا أن تطوع قال رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم: وصيام رمضان . قال: هل علي غيره قال رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم: لا إلا أن تطوع قال: وذكر له رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم الزكاة فقال: هل علي غيرها فقال: لا إلا أن تطوع. فأدبر الرجل وقال: والله لا أزيد على هذا ولا أنقص منه فقال رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم: أفلح إن صدق.
Talha ibn Ubaydulloh roziyallohu anhu aytadi: “Najd ahlidan sochlari to‘zigan bir kishi keldi. Ovozining g‘o‘ldirashini eshitardik, nima deyotganini esa tushunmasdik.
Keyin u yaqin keldi. Bilsak, Rasululloh sollallohu alayhi va ’alaa olihi vasallamdan Islom haqida so‘rayotgan ekan.
Shunda u zot: “Bir kecha kunduzda besh mahal namoz”, dedilar. “Zimmamda yana bundan boshqasi ham bormi?” dedi.
U zot: “Yo‘q, lekin o‘z ixtiyoring bilan qilishing (mumkin)”, dedilar. Rasululloh sollallohu alayhi va ’alaa olihi vasallam: “Ramazon ro‘zasini tutish ham”, dedilar.
“Zimmamda bundan boshqasi ham bormi?” dedi. “Yo‘q, lekin o‘z ixtiyoring bilan qilishing (mumkin)”, dedilar.
Rasululloh sollallohu alayhi va ’alaa olihi vasallam unga zakotni zikr qildilar. “Zimmamda bundan boshqasi ham bormi?” dedi u.
U zot: “Yo‘q, lekin o‘z ixtiyoring bilan qilishing (mumkin)”, dedilar. Shunda o‘sha odam: “Allohga qasamki, bundan ziyoda ham qilmayman, kam ham qilmayman”, deya orqaga qaytdi.
Rasululloh sollallohu alayhi va ’alaa olihi vasallam: “Agar gapida tursa, najot topadi”, dedilar.
Abu Said Haysam ibn Kulayb Shoshiyning
“Musnadi Shoshiy” asaridan
Davron NURMUHAMMAD tarjimasi