Sayt test holatida ishlamoqda!
19 Oktabr, 2025   |   27 Rabi`us soni, 1447

Toshkent shahri
Tong
05:21
Quyosh
06:39
Peshin
12:13
Asr
15:53
Shom
17:40
Xufton
18:52
Bismillah
19 Oktabr, 2025, 27 Rabi`us soni, 1447

Boriga shukr, yo‘g‘iga sabr qilaylik

17.04.2019   3680   3 min.
Boriga shukr, yo‘g‘iga sabr qilaylik

Inson dunyoda saodatli hayot kichirishi uchun Alloh taolo yer yuzini yashashga qulay qilib yaratdi. Unda turli xil o‘t o‘lan, tog‘-toshlarni, dengiz-daryolarni, hayvonot olamlarini va yana ko‘plab ne’matlarini yaratib, barchasini bani basharga bo‘ysundirib qo‘ydi. Biz Robbimiz bergan bu ne’matlarni sanash bilan sanog‘ini tugata olmaymiz. Inson faqatgina Alloh ta’olo bergan barcha ne’matlarni e’tirof etib, u ne’matlar uchun shukr qilsa, Allohga haqiqiy bandalikni bajo keltirsagina, shokir bandalar safidan joy oladi. Har bir inson Alloh taolo bergan ne’matlari uchun shukr qilishi kerak. Noshukrlik kufroni ne’matdir. Mo‘min-musulmonlikka ziddir. Shukr qilish bilan birga solih amallarni ko‘proq qilishga, ota-onaga, qarindosh-urug‘larga, qo‘ni-qo‘shnilarga yaxshilik qilib, Allohning roziligini axtarishga harakat qilish mo‘minga xos go‘zal xislatlardandir.  

Alloh taolo: “Agar shukr qilib, iymonli bo‘lsangizlar, Alloh  sizlarni nega azoblasin?! Axir Alloh (bandalarining toat-ibodatlariga savob ato etish bilan) shukr qiluvchi va biluvchi bo‘lgan zot-ku?!” (Niso, 147 oyat) Bu muborak oyat orqali Alloh taolo shukr iymonga bog‘liq fazilat ekanligini ma’lum qiladi.

Payg‘ambarimiz Muhammad solallohu alayhi vasallam barcha go‘zal amallarni o‘zlarida mujassam etgan zot edilar. Shukr qilishda ham u zotga yetadigan biror bir kishi topilmasligiga shubha yo‘q. Sababi, Alloh taologa duolari ijobat bo‘ladigan kishi bo‘la turib, U zotdan ko‘p mol dunyo berishini so‘ramagan edilar. Balki, Alloh bergan rizqqa qanoat qilib yashaganlar. Ochlikdan qorinlariga tosh bog‘lab yurganlarini bilamiz. Shukrning fazilatlaridan yana biri shuki, inson shukr qilsa rizqi yana ziyodalashadi. Bu haqida Ali ibn Abu Tolib roziyallohu anhu: “Ne’mat shukrga bog‘langandir, shukr ziyodalikka bog‘langandir. Shukr kesilmaguncha, ziyodalik kesilmaydi”, deganlar.

Shukr qiluvchi kishida mehr-muruvvat, insof-diyonat, qanoat, sabr kabi axloqlar mavjud bo‘ladi. Bu axloqlar esa insonni dunyo va oxirat saodatiga boshlaydi.

Shayx Zulfiqor Ahmad Naqshbandiy hafizahulloh: “Har bir inson o‘z holiga, hayotiga, qismatiga, taqdiriga rozi bo‘lishni, shukr qilishni o‘rganishi kerak. Chunki, bu hayotni unga Alloh subhanahu va taolo ravo ko‘rdi va shunday bo‘lishini iroda qildi. Shuning o‘zi katta marhamat, shuning o‘zi katta bir ne’mat. Shukr qilsak Alloh bundan ham ziyoda qilishi mumkin. Ammo noshkurlik qiladigan bo‘lsak, boshqa hayotlarga havas qiladigan bo‘lsak, o‘zimizdagi boridan ham mahrum bo‘lib qolishimiz mumkin”, deganlar.

Inson ko‘p gunohlarga noshkurligi sababidan qo‘l urib, turli jinoiy ko‘chalarga kirib qoladi. Natijada Allohning g‘azabiga uchrab, oxirat hisob-kitobini unutadi. Oz muddatli bu umrni zalolatda o‘tkazmasdan, faqat yaxshilik qilib, elga nafi tegadigan kishi dunyoda xotirjam, oxiratda saodatli hayot kechiradi.

 

  Zoir Ostonov

Buxoro viloyati “Hazrat Bilol” jome masjidi imom-xatibi

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Allohdan o‘zga iloh yo‘q. U ‎Rohman va Rohiymdir

17.10.2025   4091   2 min.
Allohdan o‘zga iloh yo‘q. U ‎Rohman va Rohiymdir

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Asmo binti Yaziyd roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:

«Allohning ismi a’zami ushbu ikki oyatdadir: «Va ilohingiz yagona Ilohdir. Undan o‘zga iloh yo‘q. U Rohman va Rohiymdir» va Oli Imronning avvalidagi «Alloh – Undan o‘zga iloh yo‘q. U Hayy va Qoyyumdir‎» oyatidadir», dedilar».

Imom Ahmad, Abu Dovud va Termiziy rivoyat qilganlar.

Darhaqiqat, bu ikki oyatda zikr qilingan Alloh taoloning ismlari o‘zida katta ma’nolarni jamlagandir. Keling, ular bilan yaqindan tanishib chiqaylik:

«Va ilohingiz yagona Ilohdir. Undan o‘zga iloh yo‘q. U ‎Rohman va Rohiymdir» (Baqara surasi, 163-oyat‎).

Ushbu oyatda Islom aqiydasining bosh masalasi – Allohning yagonaligi asosiy qoida sifatida ilgari surilmoqda. Allohning borligiga hech qachon shubha bo‘lmagan. Uning zoti va sifatlari haqida tortishuvlar doimo bo‘lib turardi. Uning maxluqotlar bilan aloqasi haqida ham tortishuvlar kechgan. Faqat dahriylargina ilohning yo‘qligi haqida safsata sotdilar. Allohning borligini inkor etdilar.

«Alif. Laam, Miym. Alloh – Undan o‘zga iloh yo‘q. U Hayy va Qoyyumdir‎» (Oli Imron surasi, 1-2-oyatlar).

Oyati Kursiyda kelganidek, ushbu oyati karima tavhidni, Allohning yagonaligini xolis bayon qiladi. Alloh taolodan o‘zga bandalarning ibodatiga sazovor hech bir ilohi ma’bud yo‘qdir. Alloh doim tirikdir, o‘lmaydi. U Qoyyum – bandalari ishlarining tadbirida doimo qoim turuvchidir. Boshqalarning turishi ham U Zot bilandir.

Bu ikki oyati karimada ham Alloh taoloning bir necha ismlari zikr qilingan. Ammo ulardan qaysi biri Ismi A’zam ekaniga aniq ishora yo‘q.

«Hadis va hayot» kitobining 35-juzi