Ayni vaqtda Buxoroda davom etayotgan forum doirasida O‘zbekistonning ziyorat turizmi salohiyatini oshirishga va xorijiy tajribaga asoslanib yangi turizm mahsulotlarini shakllantirish mavzusida muloqotlar boshlandi.
Unda islom dinining tarqalishida o‘zbek olimlarining hissasi, musulmon sayyohlar uchun xalqaro reyting va uning mamlakat nufuzini oshirishdagi o‘rni, turizmning madaniy merosga ta’siri kabi mavzular muhokama qilindi. Xorijiy mehmonlarning ma’ruzalari tinglandi.
Muxlis Hanafi, Indoneziyadagi “Istiqlol” muzey direktori: – Indoneziya hududida islom dinining tarqalishida O‘zbekiston olimlarining o‘rni beqiyos. Buxoro Xoja Abdulxoliq G‘ijduvoniy, Xoja Orif ar-Revgariy, Xoja Mahmud Anjir Fag‘naviy, Xoja Ali Romitaniy, Xoja Muhammad Boboyi Samosiy, Sayyid Amir Kulol, Xoja Bahouddin Naqshband kabi ilm olamida tanilgan insonlar yurti.
Milodiy 9-15 asrlarda yurtingizda ilm va madaniyat eng yuksak darajaga yetgani tarixiy haqiqat. Bizning ko‘pgina manbalarimizda islomning eng mashhur namoyandalari daryoning ortidan kelgani qayd etilgan.
Shaharlar misolida aytadigan bo‘lsak, Buxoro, Samarqand, Xorazm kabi shaharlaringiz Arabistondagi Bog‘dod va Xalafa bilan mashhurlik borasida raqobatlasha oladi. Buxoro Qohira, Samarqand Bobil, Rim kabi shaharlar bilan ilm- fan borasida tengsizdir.
Indoneziyadagi ulamolar uchun darslik sifatida foydalaniladigan sufiylik tariqati asoschisi Bahouddin Naqshbandning asarlari biz musulmonlar qalbida o‘chmas iz qoldirgan.
Bizdagi taniqli Shayx Ibrohim Zaynul yurtingizning mashhur zotlari – Samarqandiylar avlodi bo‘lgani haqida kitoblarimizda keltirilgan. Ammo, bizdagi aholining katta qismi islomni arab davlatlaridan kirib kelgan deb o‘ylaydi.
Agarda ularga yurtingiz haqida ko‘proq targ‘ibot ishlari olib borilsa, ziyorat turizmi uchun qulayliklar yaratilsa, bunday tushunchadan chekingan bo‘lardi.
Xorijiy mehmon o‘z nutqida 1956 yil Indoneziyaning birinchi Prezidenti yurtimizga kelib, Imom Buxoriyni ziyorat qilgani haqida ham eslab o‘tdi. Ayni vaqtda Naqshbandiyning eng ko‘p izdoshlari yashayotgan ushbu mamlakat bilan O‘zbekiston davlati aloqalari rivojlanishidan har ikki davlat manfaatdor bo‘lishini esa alohida qayd etdi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Savol: Men tush ko‘rdim va uyg‘onib Ibni Sirinning "Tushlar ta’biri" kitobini ko‘rsam yomonroq chiqdi va siqilib qoldim. Tush ta’biri masalalariga musulmon inson qanday qarashi kerak?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Avvalo shuni aytishimiz kerakki, Ibn Siriyn rahimahullohga nisbat berilgan “Tushlar ta’biri” kitobi u zotga tegishli emas. Shuning uchun bu kitobni u zotga nisbat berib bo‘lmaydi. Dinimizga ko‘ra tushlar uch xil bo‘ladi:
– Alloh taolo tomonidan bo‘lgan, tahorat bilan yotilganda, tongga yaqin ko‘riladigan, solih tushlar.
– Shaytondan bo‘lgan, aniq esda qolmaydigan, kayfiyatni tushiradigan, alahsirashga o‘xshash yomon tushlar.
– Kasbiga yoki qiziqqan narsasiga taalluqli tushlar.
Dinimizda tush ko‘rganda nima qilish kerakligi borasida aniq tavsiyalar kelgan. Agar rost tushlar shariatga mos kelsa, amal qilish mumkin, agar zid kelsa, qat’iy amal qilinmaydi. Yomon tush ko‘rgan kishi tushini birovga aytmasligi va tushning yomonligidan Alloh taolodan panoh so‘rashi kerak. Bu haqida Abdulloh ibn Qatoda roziyallohu anhu otasidan rivoyat qilgan hadisda Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Rost tush Allohdan, yomon tush shaytondan. Birortangiz qo‘rqinchli tush ko‘rsa, chap tomoniga tuflab qo‘ysin va tushning yomonligidan (Allohdan) panoh so‘rasin. Shunda yomon tush zarar qilmaydi”, deganlar (Imom Buxoriy rivoyati).
Ya’ni yomon tush ko‘rgan kishi chap tomonga yengilgina tuflab: “Robbim! Ko‘rgan tushimni yomonligidan panoh so‘rayman”, deb qo‘yadi.
Ba’zi ulamolar imkon bo‘lsa o‘rnidan turib, tahorat olib, ikki rakat nafl namoz o‘qigani hamda biroz sadaqa qilib qo‘ygani yana ham yaxshi, deyishgan.
Shuningdek, tush inson taqdirini belgilamaydi. Tushga ortiqcha baho berib, uni hayot mezoniga aylantirish to‘g‘ri emas. Biz dinimiz ko‘rsatmalariga og‘ishmay amal qilsak, ham moddiy, ham ruhiy tarafdan sog‘lom, irodamiz mustahkam bo‘ladi. Vallohu a’lam!
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.