Misrda chop etiladigan nufuzli “Al-Ahram” gazetasi sahifasida “Samarqand – moziyga sayohat” sarlavhali maqola bosilib chiqdi, deb xabar bermoqda “Dunyo” AA muxbiri.
Ko'hna va hamisha navqiron Samarqand shahrining sayyohlik salohiyatiga bag'ishlangan ushbu maqola mazkur gazetaning muxbiri, O'zbekistonda yaqinda bo'lib o'tgan muddatidan oldin Prezident saylovi jarayonlarini yoritish uchun akkreditatsiya olgan G'ada Al-Sharkaviy qalamiga mansub.
Muallif O'zbekiston tarixi, madaniyati va an'analari, mamlakatimizning boy sayyohlik imkoniyatlari, shuningdek, turfa o'zbek taomlari haqidagi taassurotlarini atroflicha qalamga olgan.
Uning yozishicha, O'zbekistonga, ayniqsa, ko'hna Samarqand shahriga borib, afsonaviy Registon maydonini o'z ko'zi bilan ko'rishni u bolaligidan orzu qilgan. Uzoq yillik orzu nihoyat 2023 yili ushalgan - u O'zbekistonda muddatidan oldin bo'lib o'tgan Prezident saylovlarini yoritish uchun mamlakatimizga kelishga musharraf bo'lgan.
«9 iyul' kuni bo'lib o'tgan saylovlardan so'ng men tarjimon yo'lboshchim bilan Toshkentdan Samarqand shahriga poyezdda yo'l oldim. Poyezd ham bu mamlakatdagi hamma narsalar singari, toza, ozoda edi. Ikki soatdan sal ko'proq yo'l yurdik.
Mening ixtiyorimda atigi olti soat bo'lgani uchun vaqtdan unumli foydalangan holda o'zim orzu qilgan shaharda ko'nglimga yoqqan hamma narsani ko'rishni xohladim. Mashhur tadqiqotchi va sayohatchi Ibn Battuta bu shaharni eng go'zal va maftunkor shaharlardan biri, ulug'vorlik timsoli, deya mohirona ta'riflagan. YuNYeSKO Samarqandni jahon madaniyatining o'chog'i o'laroq e'tirof etgan.
Erta tongdanoq shahar bo'ylab sayohatim arab tilini yaxshi biladigan tajribali mutaxassis hamrohligida boshlandi”, deb yozadi muallif.
Maqola davomida gazetxonlar e'tiboriga Go'ri Amir majmuasi, Registon maydoni, Shohi-Zinda, Bibixonim me'moriy majmuasi va boshqa diqqatga sazovor maskanlar haqidagi ma'lumotlar havola etiladi.
“Ba'zi rivoyatlarda nomi “Zamin sayqali” deya zikr etilgan Samarqandni ko'pincha moviy gumbazlar shahri, deb ham atashadi. Uning tarixi miloddan avvalgi 1,5 ming yildan ko'proq davrga borib taqaladi. Shahar O'zbekistonning shimoli-sharqidagi Zarafshon daryosi vohasida joylashgan. Bugungi kunda Samarqand respublika poytaxti Toshkentdan keyin ikkinchi o'rinda turadigan muhim shahar hisoblanadi”, deb yozadi muallif.
«Dunyoning ko'plab mamlakatlariga sayohat qilganimga qaramay, O'zbekiston menga juda tanish bo'lib tuyuldi. Bu o'lkaning ko'chalari, odamlari, oshxonasi, urf-odatlari va boy tarixi menda katta taassurot qoldirdi. Samarqandga sayohat orqali uzoq yillik orzuim ushaldi. Bu erda o'zimni go'yo vaqt mashinasiga o'tirgan holda uzoq o'tmishga sayohat qilgandek his qildim.
Ma'lumot o'rnida qayd etish joizki, “Al-Ahram” gazetasi 1875 yil avgust oyida Misrning rasmiy gazetasi sifatida dunyo yuzini ko'rgan. U Misr va arab dunyosidagi eng yirik nashr bo'lib, kunlik adadi 1 million nusxani tashkil etadi.
O'zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym
ismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Qavming yangi musulmon bo‘lmaganida...
Oisha onamiz roziyallohu anho Nabiy sollallohu alayhi vasallamdan Hijri Ismoil haqida so‘radilar:
- Ey Allohning Rasuli! U ham Ka’badanmi?
- Ha, u ham Ka’badan!
- Nima uchun uni Ka’baning ichiga kiritishmagan?
- Chunki o‘shanda qavmingning nafaqasi yetmay qolgan!
- Nega Ka’baning eshigi baland qurilgan?
- Qavming o‘zi istaganiga Ka’baga kirishga ruxsat berib, istamaganiga ruxsat bermaslik uchun! So‘ngra Nabiy sollallohu alayhi vasallam yana dedilar:
Agar qavming yangi musulmon bo‘lmaganida va ularning qalbi inkor qilishidan qo‘rqmaganimda, Ka’bani buzishga amr qilar va undan chiqarilgan narsalarni yana uning ichiga kiritib, boshqatdan qurar edim. Uni yerga barobar etib, ikki eshik qilardim. Biri sharqiy tomonida, ikkinchisi g‘arbiy tomonida. Uni Ibrohim alayhissalomning poydevoriga yetkazardim!
Abdulloh ibn Zubayr roziyallohu anhumo Hijozda hukmronlikni qo‘lga kiritgach, xolasi Oisha onamiz unga yuqoridagi hadisni aytib berdilar. U Ka’bani buzib Ibrohim alayhissalomning davridagidek qilib qurdi. So‘ngra Hajjoj Abdulloh ibn Zubayrni qatl etgach, Ka’bani buzib, yana Quraysh mushriklari davridagidek qilib qurdi.
Abbosiylardan Abu Ja’far Mansur xalifa bo‘lgach, Ka’bani buzib, yana Ibrohim alayhissalom davridagidek qilib qurmoqchi bo‘ldi. Bu to‘g‘risida imom Molik rohimahulloh bilan maslahat qildi. Imom Molik rohimahulloh unga dedilar:
- Menimcha, uni hozirgi holida qoldirganing yaxshi. Yo‘qsa, Ka’ba podshohlar o‘rtasida o‘yinga aylanadi!
Bizga kerakli nuqta Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning «Qavming yangi musulmon bo‘lmaganida edi...» degan gaplaridir!
Nabiy sollallohu alayhi vasallam Oisha onamizga bugungi Ka’bani Ibrohim alayhissalom davridagi Ka’ba emasligini, uni buzishni, Ibrohim alayhissalom qanday qurgan bo‘lsalar, shunday qilib qayta qurishni istayotganlarini aytyaptilar. Ammo Fathdan so‘ng islomga yangi kirgan qurayshliklarning iymonidan xavfsirayaptilar. Bu u zotning chiroyli siyosatlarini, foyda bilan zararning rioyasini qilganlarini anglatadi!
Islomda zararni daf qilish foyda keltirishdan oldinda turadi. Masalan, bir to‘g‘ri ish bor. Ammo uni qilsangiz, ortidan zarar keladi. Yaxshisi, uni qilmasligingiz kerak. Ana shu narsa muhim bir hayot darsidir!
Gohida bir qizni boshqa bir munosib bo‘lmagan kishiga turmushga berib zulm qilib qo‘yamiz. U qizimiz turmush o‘rtog‘i bilan yashay olmaydi. Undan ajralishga harakat qiladi. Bu unga foydali bo‘lib ko‘rinadi. Ammo bu ajralishdan o‘rtadagi farzandlar uvol bo‘lishi mumkin. Ona farzandlarini o‘zi bilan olib keta olmaydi yoki ularni tashlab ham keta olmaydi. Ana shunaqa paytda savob umidida uni sabrga chaqiriladi, ajralishga undalmaydi. Chunki ajralishda bir kishiga manfaat, ammo bir necha kishiga zarar bor!
Hayotdagi barcha ishlarni shunga qiyos qiling. Hayotda hamma narsa bir xil emas. Bir narsa ziyoda bo‘ladi, yana bir narsa ikkita narsaga teng bo‘ladi. Bu hayot chigal. Bunda har qanday oqning ichida qora bor. Har qanday qoraning ichida esa oq bor. Oqil inson o‘zidagi ko‘p oqni saqlab qolish uchun ozgina qorani qabul qiladi.
Umar roziyallohu anhu ajoyib gap aytganlar: «Yomondan yaxshini ajratib olgan inson ziyrak emas, ikkita yomondan yaxshisini ajratib olgan inson ziyrakdir».
Hayot bizni gohida ikkita achchiq narsadan birini tanlashga majbur qiladi. Zakiy inson to‘g‘ri amalda bo‘lgan, yaqinlashib yurgan va foyda bilan zarar o‘rtasini solishtira oladigan kishidir. Haq deb hamma narsa aytilavermaydi!
«Nabaviy tarbiya» kitobi asosida tayyorlandi