Alloh taolo insonni azizu mukarram etib, uni juft holida, ya’ni erkak va ayol jinsida yaratdi. Ayol zoti erkaklarga nafaqat umr yo‘ldosh, orom-sakinat baxsh etuvchi, oilaning chirog‘i va posboni, balki farzandlarni tarbiya etuvchi murabbiyasi qilib yaratilgan. Alloh taolo insoniyatning nasl rishtasini davom ettirish uchun ayolga onalik baxti va mas’uliyatini ato etdi. Shuning uchun ayolni ham jufti halol, ham ona deb ulug‘lanadi.
Islomda tug‘ilgan farzand qiz bo‘lsa, quvonchni bo‘rttiribroq qilishi tavsiya etilgan. Odatda esa, o‘g‘il tug‘ilganda xursandchilik kattaroq bo‘ladi. Ammo shariatda aynan qiz tug‘ilganda xursandchilikni kattaroq qilishning tavsiya etilishi johiliyat amaliga qarshi ish yuritish uchundir.
Ayol o‘zi aslida bashariyat nasli ko‘payishining sababchisi, odamzod bolasining boqiy davom etishi vositasi, ilm, kamolot, fazilat ahli, qahramonlar va buyuk kishilarning onasidir.
Islom ta’limoti ayolni ulug‘labgina qolmay, balki erkakka bergan barcha huquq va vojibotlardan benasib etmadi. Ilm olishni erkagu xotinlarga baravar farz qilingan. Hatto moliyaviy muomalalarda ayol o‘z moli va boyliklarini tasarruf qilish ixtiyoriga ega. Eri yoki otasining aralashuvisiz tijoriy shartnomalarni ixtiyoriy ravishda ayolning o‘zi tuzishga mutlaqo haqlidir. Erkaklar moliyaviy muomalalarda qanday haq-huquqlarga ega bo‘lishsa, ayollar ham xuddi shunday huquqlarga egadir. Dinimiz ta’limotlariga rioya qilgan holda ayolning joni, sog‘lig‘i, aqlini aqliy va jismoniy kamol toptirish bilan bog‘liq barcha ishda erkakdan aslo past ko‘rilmaydi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasining Farg‘ona viloyatidagi vakili, viloyat bosh imom-xatibi Salimjon qori Qodirovning yangi nashrdan chiqqan “Ayolni e’zozlagan din” nomli kitobi – ayni shu mavzuga bag‘ishlandi.
Muallif risolada musulmon ayollarining oila va jamiyatdagi o‘rni, Islom dinida nozik xilqat vakilalariga bo‘lgan e’tibor va e’tirofni ilmiy dalillar, hayotiy voqe’liklar orqali o‘quvchiga tushunarli tarzda yoritib bergan.
Afsuski, o‘tayotgan asrimizda ham ayrim kishilar tarafidan ayolga nisbatan johiliyat qarashlari bilan o‘ylaydiganlar ham topilmoqda. Ana shunday illatlarga barham berish, ayollar haq-huquqlarini himoya qilish maqsadida har yili butun dunyo bo‘ylab “Xotin-qizlarga nisbatan zo‘ravonlikka qarshi 16 kun” nomi ostida kampaniya o‘tkaziladi. Ushbu kampaniya ayollarga nisbatan zo‘ravonlik inson huquqlariga zid harakat ekanini ifodalovchi fikr bilan ramziy bog‘langan ikki voqea “25 noyabr – Xalqaro xotin-qizlarga nisbatan zo‘ravonlikni bartaraf etish kuni”da boshlanib, “10 dekabr – Xalqaro inson huquqlari kuni”da yakuniga yetadi. O‘zbekistonda ham ushbu kampaniya 2011 yildan buyon “Uydagi osoyishtalikdan dunyodagi tinchlik sari”shiori ostida muvaffaqiyatli o‘tkazib kelinmoqda.
Bu yil ham mazkur tadbir 26 noyabr kuni Toshkent shahrida o‘z ishini boshladi. Unda Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi o‘rinbosari Nuriymon Abulhasan ham ishtirok etdi. Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi o‘rinbosari ayollarning haq-huquqlari mavzusiga diniy tomondan izoh berib, Farg‘ona viloyati bosh imom-xatibi Salimjon qori Qodirovning yangi nashrdan chiqqan “Ayolni e’zozlagan din” kitobini ushbu tadbir ishtirokchilariga taqdim etdi.
Shuningdek, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi o‘rinbosariga ko‘ra, mazkur kitob asosida Xalqaro Islom akademiyasida ham alohida davra suhbatlari tashkil etiladi hamda kelayotgan juma kuni barcha jome’ masjidlarda tezislarda ayollar mavzusiga alohida urg‘u bergan holda, musulmon kishining ayollarga munosabati qanday bo‘lishi kerakligi haqida so‘z yuritiladi.
Qolaversa, O‘zbekiston ko‘p millatli mamlakat ekanini hisobga olgan holda, Salim qori Qodirovning “Ayolni e’zozlagan din” kitobi yaqin orada qoraqalpoq va rus tillarida ham chop etilishi rejalashtirilgan.
Rahmatulloh JALILOV,
Farg‘ona viloyati vakilligi matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Butun arablar musulmonlarga qarshi oyoqqa turdi. Ichki tomondan Bani Qurayza yahudiylarining xiyonati dard ustiga chipqon bo‘ldi. G‘atafon qabilasidan Uyayna ibn Hisn Bani Qurayza yo‘lidan yurib, ahvolni yanada og‘irlashtirdi. Musulmonlar go‘yo ombirning ikki tishi orasida qolgandek edilar: biri Arab sahrolaridan kelgan uzoqdagi dushman, ikkinchisi esa ahdni buzib xiyonat yo‘liga o‘tgan yaqindagi dushman!
Nabiy sollallohu alayhi vasallam Uyayna ibn Hisn agar G‘atafon qabilasini mushriklarga yordam bermasdan olib chiqib ketsa, Madina hosilining uchdan birini bermoqchi bo‘ldilar. Shu maqsadda maslahat qilish uchun Avs qabilasining boshlig‘i Sa’d ibn Muoz roziyallohu anhu bilan Xazraj qabilasining boshlig‘i Sa’d ibn Uboda roziyallohu anhuni chaqirtirdilar. Bu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning odoblari edi. Zero, Madinaning mevalari ularniki edi, ulardan ruxsat olmasdan qat’iy qaror chiqarishni istamadilar. Shu masala haqida gaplashganlarida ular aytishdi:
– Ey Allohning Rasuli! Agar buni sizga Alloh amr qilgan bo‘lsa, bosh ustiga. Ammo agar buni biz uchun qilmoqchi bo‘lsangiz, aslo hojati yo‘q. Biz ham, ular ham mushrik edi. But va sanamlarga sig‘inardik. O‘shanda ular Madina xurmosini yemoqchi bo‘lishsa, faqatgina sotib olib yoki ziyofat bo‘lganida yeyishar edi. Endi Alloh bizni siz tufayli Islom bilan ikrom qilganida ularga molimizni beramizmi?! Allohga qasamki, ularga faqatgina qilichimizni beramiz!
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ularni maqtadilar, fikrlarini qo‘llab-quvvatladilar va dedilar: «Arablar sizga qarshi bir yoqadan bosh chiqargani uchun men buni siz uchun qilmoqchi edim!».
Masala, ko‘rib turganingizdek, siyosiy edi. Urush boshlangan. Hamma ham urushdan kamroq talafot ko‘rib, g‘olib bo‘lib chiqish yo‘lini qidiradi. Barchaning o‘z fikri bor. Nabiy sollallohu alayhi vasallam G‘atafon qabilasi bilan muzokara olib borib, ularga qaytib ketish evaziga Madinaning uchdan bir hosilini bermoqni istadilar. Ammo Sa’d ibn Muoz bilan Sa’d ibn Uboda roziyallohu anhumo bu ishda xorlikni ko‘rdilar. Agar Alloh amr qilgan bo‘lsa, bo‘ysunishlarini bildirishdi. Ammo Nabiy alayhissalom qon to‘kilmasligi va Madinani saqlab qolish uchun shunday qilayotgan bo‘lsalar, bu fikrga qo‘shilmasliklarini aytishdi. Dushmanga faqatgina qilich bilan javob qaytarishga tayyor ekanliklarini bildirishdi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam ham ularning fikrini quvvatladilar!
Har bir insonning shaxsiy fikri, qarashi va voqelikdan chiqargan xulosalari bo‘ladi. Bu uning ma’lumotlarni tahlil qilishi va shu orqali foyda-zararni belgilashidir. Musibatimiz shundaki, biz o‘zimizning fikrimizga yurishga odamlarni majburlamoqchi bo‘lamiz. Go‘yo buni o‘zgartirib bo‘lmaydigan vahiy deb xayol qilishadi. Vaholanki, vahiy sohibi bo‘lmish Rasululloh sollallohu alayhi vasallam sahobalarining fikrini olyaptilar, e’tirozlarini qabul qilyaptilar. Chunki Nabiy alayhissalomning fikrlari vahiy emas, siyosat, ijtihod va shaxsiy qarash edi!
Boshqa tomondan, har qanaqangi siyosiy fikr, ijtihod va shaxsiy qarashni xiyonat deydiganlar bor. Ular to‘shakda yonboshlab olib, chegarada turganlarga fatvo berib o‘tirishadi. Falon joyda tinchlik mumkin emas, piston joyda urush mumkin emas, deb o‘tirishadi!
Siyosat bilan shug‘ullanayotgan kishi ham insonligini unutmaslik kerak. U ham xato qiladi, to‘g‘ri aytadi. Uning insonlarni o‘zining fikriga majburlashga haqqi yo‘q. Ommaning ishi bilan mashg‘ul bo‘ladigan kishilar mujtahidni ma’zur tutishi, u haqda yaxshi gumon qilishi, unga nasihatda bo‘lishi lozim!
«Nabaviy tarbiya» kitobi asosida tayyorlandi