Sayt test holatida ishlamoqda!
31 May, 2025   |   4 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:11
Quyosh
04:53
Peshin
12:26
Asr
17:33
Shom
19:52
Xufton
21:27
Bismillah
31 May, 2025, 4 Zulhijja, 1446

Oxiratga zaxira

23.11.2018   3788   4 min.
Oxiratga zaxira

Oxirgi yillardagi erishilgan yutuqlar, zabt etilgan marralar va yangidan joriy etilgan islohotlarni sanab adog‘iga yetish mushkul bo‘lib qoldi. Shunday islohotlardan biri “Vaqf” xayriya jamoat fondining tashkil etilishi bo‘ldi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 16 apreldagi “Diniy-ma’rifiy soha faoliyatini tubdan takomillashtirish chora tadbirlari to‘g‘risidagi” PF-5416-son Farmoni bo‘yicha “Vaqf” xayriya jamoat fondiga asos solindi.

Fond ulkan maqsadlarni oldiga qo‘yib ish boshladi. Jumladan masjidlar, diniy ta’lim muassasalarining binolarini qurish, ta’mirlash, professor-o‘qituvchilar, tadqiqotchilar va o‘quvchi-talabalarni qo‘llab-quvvatlash, masjid xodimlariga maosh berish, ijtimoiy himoyaga muhtoj, imkoniyati cheklangan shaxslarga ko‘maklashish kabi bir qator ishlarni maqsad qilib oldi.

“Vaqf” xayriya jamoat fondiga asos solingandan buyon diniy ta’lim muassasalariga 211 million so‘m, ijtimoiy himoyaga muhtojlarga 22 million so‘m, yordamga muhtoj va nogironlarga 480 million so‘mdan ortiq mablag‘ xayriya qilindi. Qurbon hayitida butun yurtimiz bo‘ylab o‘n tonnadan ziyod qurbonlik go‘shtlari tarqatildi. Shuningdek, to‘rtta xonadon ta’mirlandi. O‘ttiz uch nafar sobiq mahbuslarga yordam ko‘rsatildi.

Fond tomonidan tizimli ravishda turli aksiyalar o‘tkazilmoqda. Jumladan, “Masjid va madrasalar uchun kitob” aksiyasida uch yuz oltita masjidga 367 million so‘mlik, o‘n uch mingdan ortiq kitoblar yetkazildi. Shuningdek, “Ilm yo‘lida ko‘mak beramiz” aksiyasi tashkil etildi. Unda diniy ta’lim muassasalarining o‘quvchi va o‘qituvchilarini rag‘batlantirish, talabalarni to‘lov kontrakt pullarini to‘lab berish kabi xayriyalar amalga oshirilmoqda. Mazkur aksiyaning birinchi bosqichida o‘ttiz to‘qqiz nafar iqtidorli talabalarning kontrakt pullari to‘lab berildi. Qur’oni karimni to‘liq yod olgan o‘n besh nafar talabaga eng kam ish haqining o‘n barobari miqdoricha pul mukofoti taqdim etildi. Taqdirlanganlarning ikki nafari “Ko‘kaldosh” o‘rta maxsus islom bilim yurti talabalari bo‘lgani qalbimizga cheksiz surur baxsh etdi. Bunday xayrlik ishlar hamon davom etmoqda. Alloh taolo buni to qiyomatgacha davom etishini nasib qilsin.        

Mulkni vaqf qilish, avvalo, bandani Rabbiga yaqin qiladi. Shuningdek, u Yaratganning buyrug‘iga itoat hisoblanadi. Vaqf sadaqa joriyadir. Ya’ni, kim Alloh yo‘lida masjid, madrasa, maktab, shifoxona, ko‘prik qursa, modomiki odamlar manfaat olarkan o‘sha binolar buzilib ketguncha sadaqaning savobi beriladi. Vaqf odamlar orasida o‘zaro do‘stlik, ulfatlik, mehr-muhabbat va yaqinlikni mustahkamlaydi. Boylar va faqirlar do‘stlashadi. Insonlar orasida hasad yo‘qoladi. Vaqf sababli barcha bir-birining holidan xabar oladi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam aytadilar: “Odam bolasi vafot etsa, uning amal daftari yopiladi. Uch narsa bundan mustasnodir. Ular sadaqai joriya, foyda olinadigan ilm va duo qilib turadigan solih farzand”(Imom Muslim rivoyati). Ba’zi fuqaholar hadisi sharifdagi “sadaqai joriya”ni vaqf deya ta’vil qilishgan. Hadisi sharifda vaqf qilingan ko‘chmas mulk, mus'hafi sharif, shu yo‘lda sarf qilingan mablag‘larning savobi inson vafotidan keyin ham borib turishiga ishora qilinmoqda. Boshqa hadisi sharifda Nabiy sollallohu alayhi va sallam bunday marhamat qilganlar: “Inson vafotidan keyin amali va yaxshiliklari unga borib turadi. Jumladan, ta’lim bergan va nashr etgan ilmi, qoldirgan solih farzandi, meros qoldirgan mus'hafi, qurgan masjidi, ibn sabil (o‘z vatanidan uzoqdagi uysiz odam)ga bino qilgan uyi, qazigan arig‘i va sog‘lom va hayotlik chog‘ida molidan chiqargan sadaqasining ajri uning vafotidan keyin ham borib turadi” (Imom Ibn Mojja rivoyati).

Mazkur hadisi shariflardan ma’lum bo‘ladiki, Yurtboshimizning tashabbuslari bilan tashkil etilgan “Vaqf” xayriya jamoat fondi shariat talabidadir. Chunki unda uysizlarga uy qurib beriladi, muhtojlarga yordam beriladi, ilm yo‘lida ko‘maklashiladi, mus'hafi shariflar hadya qilinadi, masjid va madrasalar obod etiladi. Shuning uchun har bir mo‘min oxiratda zaxira bo‘lishini umid qilib, imkoniyat darajasida xayr-ehson qilishi lozim bo‘ladi. Zakot va ushr kabi moliyaviy ibodatlarni bajarishda haqdorlarni topishga qiynalganlar “Vaqf” xayriya jamoat fondiga murojaat qilishlari tavsiya etiladi.

Alloh taolo yurtimizda bundanda katta islohotlar bo‘lishini nasib etsin!

Ziyouddin MIRSODIQOV,

“Ko‘kaldosh” o‘rta maxsus islom bilim yurti mudiri

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Kataraktaning davosi

21.05.2025   5657   7 min.
Kataraktaning davosi

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.


(Qur’oniy dori)

Savol: Ko‘zga oq tushganda jarrohlik yoki dori tomizishdan boshqa muolajalar ham bormi?

Javob: Ilmiy qo‘llanma va ilmiy nazariyalarda umumiy urinishlar bor. Ular ko‘proq proteinni almashtirishga, xususan, oq tushgan ko‘zni avvalgi holatiga qaytarishga qaratilgan. Gohida kimyoviy yo‘l bilan imkon topiladi. Bu o‘zgartirish juz’iy xolos, mukammal bo‘lmaydi. Ammo kimyoviy yo‘lni ko‘z gavharidagi proteinga qo‘llash mumkin emas.


Savol: Mana shunday nuqsonli yechimlargina mavjud bo‘lgan kasallikka qanday qilib siz Qur’oni karim orqali davo topdingiz?

Javob: Yuqorida aytib o‘tganimdek, ko‘z gavharining tashqi yuzasi parda bilan qoplangan bo‘lib, unda protein bor. O‘sha proteinning tarkibi o‘zgarsa, gavharning holati ham o‘zgarib, oqibatda xiralik kelib chiqadi. Shuning uchun biz o‘sha proteindagi fiziologik o‘zgarishni tiklashning tabiiy uslubini qidirdik. Bunda bizga Yusuf surasidagi quyidagi oyatlar yordam berdi:

«U bulardan yuz o‘girib, «Esizgina Yusuf!» dedi va qayg‘udan ko‘zlariga oq tushdi. U dardini ichiga yutdi (ojiz bo‘lib qoldi)» (84-oyat). Yusuf alayhissalom Robbimizdan kelgan vahiy sababli akalaridan otalari huzuriga ko‘ylagini olib borishni talab qildilar:

«Mana bu ko‘ylagimni olib borib, otamning yuziga tashlangiz, ko‘zi ochilur. So‘ng barchangiz ahlingiz ila huzurimga kelinglar. Karvon (Misrdan) yo‘lga chiqqan vaqtda otalari (Ya’qub alayhissalom o‘z uylarida turib, huziridagi kishilarga): «Meni aqldan ozgan demanglar u, lekin men Yusufning hidini sezmoqdaman», dedi. Ular: «Allohga qasamki, albatta, sen eski adashuvingdasan», dedilar. Xushxabarchi kelib, (ko‘ylakni) uning yuziga tashlagan edi, u yana ko‘radigan bo‘ldi. U: «Men sizlarga: «Allohdan sizlar bilmaydigan narsani bilaman», demaganmidim?» dedi» (Yusuf surasi, 93–96-oyatlar).

Yusuf alayhissalomning ko‘ylaklarida qanday shifo bo‘lishi mumkin edi? Bu haqda o‘ylab-o‘ylab, terdan boshqa narsani topmadik. Shundan so‘ng inson tanasidan ajraladigan terning tarkibiy elementlarini o‘rgandik. An’anaviy jarrohlik yo‘li bilan ko‘zdan chiqarib olingan, xiralashgan gavharni olib, terga botirib ko‘rganimizda uning biroz shaffoflashganini ko‘rdik. So‘ngra savol tug‘ildi: bu holatda terdagi barcha moddalarning shunday ta’siri bormi yoki undagi qaysidir bir moddaningmi? Javob shuki, bu uning tarkibidagi bir moddaning – karbamidning («mochevina») ta’siri ekan. Bu moddani kimyoviy usul bilan ham tayyorlab, laboratoriya sharoitida ko‘zi xiralashgan yoki ko‘ziga oq tushgan hayvonlarda sinab ko‘rildi. Biroq kuzatuvlar davomida kimyoviy yo‘l bilan tayyorlangan o‘sha malham bu kasallikni tuzatmadi, balki ko‘z gavhariga oq tushishiga sabab bo‘ldi. Bu narsa yo‘naltirilgan maxsus chiroq (slit lamp), ultratovush hamda ko‘z gavharidan akslangan ultrabinafsha nur yordamida tekshirib ko‘rildi. Bundan keyin kompyuterdagi fiziologik okulyarda 250 ming dollar to‘lab, yarim soat tajriba o‘tkazilganida uning yorug‘lik akslantirish darajasi 2 foizdan oshmadi. Lekin inson teridan tayyorlangan tomchi quyilganda 15 daqiqada 2 foizdan 60 foizga yorug‘lik darchasi ochildi. 20 daqiqada 90 foizga ziyodalashdi. 30 daqiqada 95 foizga ziyodalashdi. 60 daqiqada 99 foizga ziyodalashdi.


Savol: Bu tomchida nojo‘ya ta’sirlar kuzatildimi?

Javob: Mutlaqo. Ter tanadan ajralib chiqadigan modda bo‘lib, yuqorida aytganimizdek, uning tarkibi karbamidning tarkibi bilan deyarli bir xil. Shuning uchun bu malham konsentratsiyasini o‘n barobarga oshirib, hayvonlarda tajriba o‘tkazish lozim. Bunda malham organizmga og‘iz orqali yoki bevosita yurakning protein pardasiga kiritish orqali singdirildi. Ushbu tajribada ham nojo‘ya ta’sirlar kuzatilmadi, malham jigar, buyrak, miyaga yoki qon tarkibiga umuman ta’sir ko‘rsatmadi.


Savol: Bu tajriba quyonlar ustida o‘tkazilgan ekan. Agar buni insonning fiziologik ko‘zi ustida o‘tkazilsa, nima bo‘ladi?

Javob: Bunday tajriba 250 ta ko‘ngilli ishtirokchi ustida o‘tkazilganida 90 foizdan ko‘proq kishilarning ko‘zidagi oqlik ketib, ko‘rishi avvalgi holiga qaytdi. Klinik tekshiruvlar shuni ko‘rsatdiki, qolgan 10 foiz kishilarning ko‘z gavharida shaffoflik kuzatilgan, biroq ko‘z to‘rida boshqa kasallik bo‘lgani uchun ularning ko‘rishi yaxshilanmagan.


Savol: Ana shu tomchi ko‘zdagi kataraktadan boshqa ko‘z kasalliklariga shifo bo‘la oladimi?

Javob: Ha, ko‘zdagi shox pardaga ham shifo bo‘ladi. Ko‘z zaiflashganda oqlik yuzaga kelishi ana shu shox parda sirtida sodir bo‘ladi. Bu qon quyilgandagi yoki shox parda tarkibidagi proteinining tabiatida o‘zgarish bo‘lgandagi holatdir. Tajribalardan sobit bo‘ldiki, ushbu tomchini ikki hafta davomida har kuni ikki martadan quyib borilsa, ko‘rish xususiyati yaxshilanib, asl holiga qaytadi.


Savol:  Shox pardadagi oqlik avvallari qanday muolaja qilinar edi?

Javob: Avvallari o‘lgan kishining ko‘z shox pardasini ko‘chirib o‘tkazish orqali muolaja qilinar edi. Ilova qilib aytadigan bo‘lsak, bunda ko‘rish quvvati avvalgi holiga qaytmas edi.


Savol: Siz o‘zingizni qanday his qildingiz? Chunki siz butun insoniyatga Qur’on voqeligidan muolaja taqdim qildingiz. Vaholanki, ichimizdagi ba’zi kishilar dunyoviy ishlarga yoki ilmiy bahslarga Qur’onning aloqasi yo‘q deb hisoblashadi.

Javob: Men bu ishim bilan ilmning zakotini ado qildim, deb hisoblayman. Axir molning zakoti chiqarilganidek, ilmning ham zakoti chiqariladi-ku? Axir ilm insonlarning yaxshi kuniga xizmat qilishi kerak! Bundan tashqari, ushbu amaliy tajriba sababli Qur’oni karimning azamatini va ulug‘ligini yana bir bor his etdim. «Qur’onni mo‘minlar uchun shifo va rahmat o‘laroq nozil qilurmiz. U zolimlarga ziyondan boshqani ziyoda qilmas» (Isro surasi, 82-oyat). Shunga binoan, bu ulug‘ Kitobga qaytishni umid qilaman. Agar haqiqiy ma’noda qaytsakkina, avvalgi davrimizni qo‘lga kiritib, butun insoniyatni hidoyatga chorlay olamiz.


Savol: Bu dori bozorlarga chiqarilganida unga «Qur’oniy dori» deb ishora qilinadimi?

Javob: Ha, biz bu dorini ishlab chiqaruvchi shirkatga «Bu Qur’oniy dori», deb yozib qo‘yishni shart qilganmiz. Toki butun olam ana shu Qur’onning rostligini, dunyo va oxiratda odamlarni baxtli qilishda faol ekanini bilsin. Suhbatimiz oxirida yangi bir bahsni, Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) hadisi sharifda vasf qilganlaridek, ko‘z tibbiyotidagi boshqa bir dorini taqdim etmoqchiman. Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) «Qo‘ziqorin ham bir ovqat turi bo‘lib, uning suvi ko‘z uchun shifodir», deganlar.

Inshaalloh, Allohning izni bilan mana shu bahs ham kelajakda keng qamrovli ilmlarni ochib beradi.

“Qur’on va Sunnatdagi ilmiy mo‘jizalar” kitobidan