1) “Kim Allohga va oxirat kuniga iymon keltirsa, yaxshi so‘z aytsin yoki jim tursin”. (Muttafaqun alayh)
* * *
2) “Hasaddan chetlaninglar. Chunki olov o‘tin yoki o‘t-xashaklarni yeganidek, hasad ham yaxshi amallarni yeb qo‘yadi”. (Abu Dovud)
* * *
3) “Birodaringga musibat yetganda xursand bo‘lma! Bordiyu xursand bo‘lsang, Alloh unga rahm qilib musibatdan xalos etib, o‘zingni musibatga solib qo‘yadi”. (Imom Termiziy)
* * *
4)“Qachon uch kishi bo‘lsa, uchinchilarini qoldirib ikkisi pichirlab maxfiy gaplashmasin”. (Muttafaqun alayh)
* * *
5)“Chap qo‘llaringiz bilan taom yemanglar. Chunki shayton chap qo‘li bilan ovqatlanadi va ichimlik ichadi”. (Imom Muslim)
* * *
6) “Tuyaga o‘xshab bir xo‘plamda ichmanglar. Lekin ikki va uch xo‘plam qilib ichinglar. Ichayotganda: “Bismillah”, denglar. Ichib bo‘lib: “Alhamdulillah”, deb aytinglar”. (Imom Termiziy)
* * *
7) “Ipak kiymanglar. Kimki uni dunyo hayotida kiysa, oxiratda kiya olmaydi”. (Muttafaqun alayh)
* * *
8) “Sizlardan birortangiz zinhor bir kishini o‘rnidan turg‘izib, uning joyiga o‘tirmasin. Lekin kengaytirib joy beringlar”. (Muttafaqun alayh)
* * *
9) “Birortangiz uzoq (vaqt uyda) bo‘lmasa, ahlining oldiga kechasi kelmasin”. (Muttafaqun alayh)
* * *
10) “Ixtilof qilmanglar. Yana qalblaringiz ixtilofli bo‘lib qolmasin”. (Abu Dovud)
* * *
11.12)“Ba’zilaringiz ba’zilaringiz savdosi ustiga savdo qilmasin. Birodari sovchi bo‘lgan ayolga sovchi yubormasin. Lekin o‘zi izn bersa, unda joiz”. (Muttafaqun alayh)
* * *
13) “Birortangiz birodariga qurol o‘qtalmasin. Zero, u bilmaydiki, shayton (qurolni) uning qo‘lidan chiqarib yuborsa, do‘zaxning bir chuquriga tushishi mumkin”. (Muttafaqun alayh)
* * *
14.15) “Ikki la’natga sabab bo‘luvchidan saqlaninglar”, dedilar. Odamlar: “Ey Allohning rosuli, ikki la’natga sabab bo‘luvchi nima?”, dedilar. U zot: “Odamlarning yo‘liga va soya joyga xalo qilgan”, dedilar. (Imom Muslim)
* * *
16.17) “Qabrlarga (qarab) namoz o‘qimanglar va uning ustida o‘tirmanglar”. (Imom Muslim)
* * *
18) “Xo‘rozni so‘kmanglar. Chunki u (tahajjud va bomdod) namoziga uyg‘otadi”. (Abu Dovud)
* * *
19) “Kimga rayhon tortiq etilsa, rad qilmasin. Chunki uning vazni yengil va hidi xushbo‘ydir”. (Imom Muslim)
* * *
20.21.22) “Zulmdan chetlaninglar. Chunki zulm qiyomat kunida zulumat bo‘ladi. Va yana baxillik va xasislikdan saqlaninglar. Chunki xasislik sizlardan avvalgi ummatlarni halok qildi va qon to‘kishlariga hamda harom narsalarni halol qilib olishlariga sabab bo‘lgan edi”. (Imom Muslim)
* * *
23) “Birortangiz sohibining narsasini o‘yin qilib yoki jiddiylik bilan olib qo‘ymasin. Agar hassasini olib qo‘ysa ham darxol qaytarib bersin”. (Imom Buxoriy)
* * *
24) “Kulgini ko‘paytirmanglar, chunki ko‘p kulgi qalbni o‘ldiradi”. (Imom Buxoriy)
* * *
25.26) “Biringiz hojatini so‘rasa, yengil narsa so‘rasin. Baribir unga taqdir qilingan narsa bo‘ladi. Biringiz sohibiga borib, uni hadeb maqtayvermasin. Tag‘in uning belini sindirmasin”. (Imom Buxoriy)
* * *
27) “Ko‘pi mast qiladigan ichimlikning ozidan ham sizlarni qaytaraman”. (Imom Naso’iy)
* * *
28.29) “Ayol yonida mahrami bo‘lmasa safarga chiqmasin va yonida mahram bo‘lmagan ayol oldiga nomahram kirmasin”. (Imom Buxoriy)
* * *
30.31.32.33) “Sen birodaring bilan janjallashma va u bilan hazillama va u bilan talashma. Unga bir va’da bera turib, so‘ng xilof qilma”. (Imom Buxoriy)
* * *
34.35.36.37.38.39) “Badgumonlikdan hazir bo‘ling, chunki badgumonlik gaplarning eng yolg‘onidir. Bir-biringizni avramang. Bir-biringizga hasad qilmang. Bir-biringizni yomin ko‘rmang. Bir-biringiz bilan raqobatlashmang. Bir-biringizga qarshi tadbir qilmang. Ey Allohning bandalari, birodar bo‘linglar!” (Imom Buxoriy)
* * *
40) “Allohning zikridan boshqa so‘zlarni ko‘paytirmanglar. Chunki, Alloh taoloning zikridan boshqa so‘zlar bag‘ritosh qilib qo‘yadi. Allohdan insonlarning eng uzog‘i bag‘ritoshlaridir”. (Imom Termiziy)
Olmazor tumanidagi “Mevazor” masjidi imom-noibi: Islomov Yorbek
Hanafiy mazhabida imomga iqtido qiluvchi imom orqasida xoh jahriy namozda, xohi maxfiy namozda qiroat qilmaydi.
Bunga dalil Payg‘ambarimiz alayhissalomning so‘zlaridir: «Kimning imomi bo‘lsa, bas, imomning qiroati uning ham qiroatidir», deb aytganlar.
Mana shunga sahobai kiromlar ham ijmo’ qilishgan. Yana bir hadisda Payg‘ambarimiz alayhissalom dedilar: «Qachon qiroat qilinsa, bas, jim turing!» Imom Muslim rivoyati.
Abu Hanifa va Abu Yusuf roziyalohu anhumlar nazdida: Imomga iqtido qilgan kishining qiroat qilishi makruh bo‘ladi, bundan murod makruhi tahrimiydir.
Chunonchi, Hazrati Ali karramallohu vajhahu bunday deganlar: «Kimki imom orqasida qiroat qilsa, batahqiq, sunnatni xato bajaribdi!»
Shunday ekan imomga ergashuvchi har bir namozxon imomga iqtido qilib ergashdimi, imomni qiroatini eshitishi va sukut saqlab jim turishi kerak bo‘ladi. Shunda ado etiladigan ibodatlar mukammal, bexato bo‘ladi.
Hanafiy mazhabining masalasiga binoan, fiqhiy matn kitoblari ko‘rsatmasiga amal qilgan holda barcha namozlarda imom orqasida muqtadiy jim turishi talab etiladi. Aks holda, makruhi tahrimiy ishni qilib qo‘yish mumkin.
Abdug‘affor Nishonov,
Pop tumani "Soy" jome masjidi imom-xatibi
Manba: @Softalimotlar