Sayt test holatida ishlamoqda!
18 Dekabr, 2025   |    ,

Toshkent shahri
Tong
06:18
Quyosh
07:44
Peshin
12:25
Asr
15:15
Shom
17:00
Xufton
18:19
Bismillah
18 Dekabr, 2025, ,

Sadaqa bermoqning fazilati

07.09.2018   4901   6 min.
Sadaqa bermoqning fazilati

Ma’lumki, dinimiz insoniyatni har doim yaxshilikka chaqirib kelgan. Ayniqsa, bandalarning o‘zaro munosabatlarida ham hamisha yaxshilik qilishga chorlaydi. Sadaqa ham shunday xayrli ishlardan biri bo‘lib, u ma’naviy yoki moddiy bo‘lishi mumkin. Hazrati Ali (r.a.) Payg‘ambar alayhissalomdan shunday rivoyat qiladilar:

قال النبى عليه السلام الصدقة اذاخرجت من يدصاجها تقع بين يدى الله قبل ان تدخل فى يدالسائل فتتكلم بحمس كلمات فتقول كنت صغيرا فكبر تنى و كنت قليلا فكثرتنى و كنت عدوا فاحببتنى و كنت فانيا فابفيتنى و كنت حاريسى فا الان صرت حارسك

ya’ni, Payg‘ambar alayhissalom aytdilarki, sadaqa bergan kishining sadaqasi qo‘lidan chiqqandan so‘ng so‘rovchining qo‘liga yetmasdan avval Allohu taolo huzuriga yetib, sadaqa bergan kishiga xitob qilib, beshta so‘z aytar ekan. Birinchi so‘zi: “Ey saxiy, men kichik edim, sen meni katta qilding”. Ikkinchi so‘zi: ”Ey saxiy, men kam edim, sen meni ko‘p qilding”. Uchinchi so‘zi: “Ey saxiy, men senga dushman edim, sen meni o‘zingga do‘st qilding”. To‘rtinchi so‘zi: “Ey saxiy, men fano (yo‘q) bo‘lar edim, seni boqiy va barqaror qilding”. Beshinchi so‘zi: “Sen menga qo‘riqchi va posbonlik qilarsan!”.

Ja’far ibn Muhammad (r.a.) ham bunga doir bir rivoyat keltirgan ekanlar. Uning mazmuni quyidagicha:

– Bir kuni hazrati Ali karramallohu vajhahu Payg‘ambar alayhissalomning xizmatlaridan chiqib, o‘z uylariga qaytib keldilar. Qarasalar, Fotimai Zahro yung va tivitni charxda yigirib, ip qilib o‘tirgan ekanlar. Salmoni Forsiy (r.a.) uni to‘qib o‘tiribdilar. Shunda hazrati Ali karramallohu vajhahu Fotimai Zahroga qarab:

– Ey sayyidat un-niso,1 taomingiz bormi? – deb so‘radilar.

Hazrati Fotimai Zahro:

– Vallohi, hech narsa yo‘q, faqat mana bu olti tanga pul bor, Salmoni Forsiyga yung va tivit yigirib bergan edim, haqiga berdilar. hozir Imom Hasan va Imom Husayn uchun taom oldirmoq qasdida turgan edim, – dedilar.

Hazrati Ali olti tangani olib, bozorga chiqib ketayotib, yo‘lda bir odamni ko‘rib qoldilar.

U odam:

− Alloh taologa biror narsani qarz beradigan odam bormi? – deb tilanar edi.

Hazrati Ali karramallohu vajhahu o‘sha olti tangani Alloh taolo uchun o‘sha odamga sadaqa qilib berdilar. Uylariga hech narsa ola olmay bordilar. Fotimai Zahro hazrati Alini ko‘rib yig‘lab yubordilar. Hazrati Ali:

− Ey Fotima, nima uchun yig‘layapsiz? – deb so‘radilar.

Hazrati Fotimai Zahro:

− Ey, Abo Hasan1, qo‘lingizda hech qanday yemish ko‘rinmadi, farzandlarimizning och qolganiga toqat qilolmay yig‘layapman, – dedilar.

Hazrati Ali:

− Ey Fotima, pulimni Alloh taologa qarz berib keldim, inshoalloh, yaqin fursatda qaytib bersa kerak, – dedilar.

Hazrati Fotima:

− Men ham bildim va bunga sabr qildim, – dedilar.

Hazrati Ali karramallohu vajhahu Payg‘ambar alayhissalomning oldilariga bormoqni ixtiyor qilib turgan edilar, yo‘lda bir a’robiyni ko‘rib qoldilar. A’robiy bir tuyani yetaklab kelar edi. Hazrati Alini ko‘rib:

− Ey Ali, ushbu tuyani sotmoqchiman, oling, – dedi.

Hazrati Ali:

− Pulim yo‘q, – dedilar.

A’robiy:

− Nasiyaga bo‘lsa ham sotaman, oling, – dedi.

Hazrati Ali (r.a.):

− Pulim yo‘q, − dedilar

A’robiy:

− Nasyaga bo‘lsa ham sotaman, oling, – dedi.

Hazrati Ali (r.a.) rozi bo‘lib, bahosi qancha ekanligini so‘radilar.

− Yuz tanga, – dedi a’robiy.

Hazrati Ali ham bu bahoga rozi bo‘lib, sotib oldilar. A’robiy tuyani berib ketdi. Shundan so‘ng, yana bir a’robiy kelib, tuyaga xaridor bo‘ldi va bahosini so‘radi.

− Uch yuz tanga, – dedilar hazrati Ali.

A’robiy rozi bo‘lib, uch yuz tangani sanab berib, tuyani olib ketdi.

Hazrati Ali karramallohu vajhahu hazrati Fotimai Zahroning oldilariga uch yuz tangani ko‘tarib keldilar. Hazrati Fotimai Zahro buni ko‘rib, tabassum qilib:

– Yo Abo Hasan, qo‘lingizdagi nima? – deb so‘radilar.

Hazrati Ali bir tuyani yuz tanga nasiyaga olib, uch yuz tanga naqdga sotganini aytib bergan edilar, hazrati Fotimai Zahro: «Men ham shunday deb fahmlagan edim” – dedilar.

Shundan so‘ng, hazrati Ali (r.a.) hazrati Payg‘ambar alayhissalomning xizmatlariga borgan edilar, Payg‘ambar alayhissalom tabassum qilib:

− Yo Ali, o‘tgan voqeani men sizga bayon qilayinmi, yo siz menga bayon qilasizmi? – dedilar.

Hazrati Ali (r.a.) ta’zim bilan:

− Yo Rasulalloh, janobingiz menga bayon qiling, – dedilar.

Payg‘ambar alayhissalom:

− Yo Ali, sizga bir tuyani olib kelib, yuz tanga nasiyaga sotgan a’robiy kim edi-yu, uch yuz tanga naqdga sotib olgan a’robiy kim edi, bildingizmi? – deb so‘radilar.

Hazrati Ali (r.a.):

− Bilmadim, buni Alloh va uning Rasuli bilur, – dedilar.

Payg‘ambar alayhissalom:

− Yo Ali, ishingiz qanday yaxshi bo‘ldi, sizga tahsin va ofarinlar bo‘lsinki, Alloh taologa olti tanga qarz berib, uch yuz tanga qilib oldingiz, har bir tanganing evaziga ellik tangadan to‘g‘ri keldi. Yo Ali, avvalgi a’robiy Jabroil va keyingi a’robiy Mikoil alayhissalom edilar, – deb javob berdilar.

Rivoyatdan ko‘rinadiki, sadaqaning mukofoti faqat oxiratda emas, balki bu dunyoda ham berilar ekan. Demak, har bir musulmon xolis sadaqa berishlikni o‘ziga lozim tutsa dunyo va oxiratda inshoolloh inshoolloh najot topadi.

Xudoyberdi qori Saidov

Toshkent shahar Olmazor tumani

“Ibrohim ota” jome’ masjidi

imom xatibi

1 Sayyidat un-niso – ayollarning sarvari

2 Yo Abo Hasan – ey Hasanning otasi.

 

O‘MI Matbuot xizmati

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Shayx Zulfiqor Ahmad Naqshbandiy rahimahulloh

15.12.2025   4755   10 min.
Shayx Zulfiqor Ahmad Naqshbandiy rahimahulloh

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Milodiy XV asrning yarmiga qadar yer yuzida insonlarni hidoyatga boshlovchi, ularga ilm o‘rgatib, ruhiy tarbiya beruvchi, ichki olamiga go‘zal naqshlar soluvchi, hidoyat mayoqlari bo‘lgan ulamolar, tariqat va tasavvuf murshidlari ko‘p edi. Lekin vaqt o‘tishi bilan ular birin-ketin boqiy dunyoga rihlat qildilar. Ularning vafotlaridan so‘ng insonlarni nur yuzli zotlarni ko‘rmaslik qo‘rquvi chulg‘ab oldi.

Alloh taoloning va’dasi – haq, bunga aslo shak-shubha yo‘q. Buyuk Robbimiz hech qachon habibi Muhammad sollallohu alayhi va sallamning ummatini yordamsiz qoldirmaydi. Darhaqiqat, shunday bo‘ldi ham. Musulmon olami G‘arbiy Panjobdagi Jhang shahridan ufqqa hidoyat mayog‘i bo‘lib ko‘tarilgan oyni ko‘rdi. Uning nuri juda tezlik bilan butun ufqni yoritdi. Qaqrab yotgan dillar rahmat bulutining yomg‘iridan qonib-qonib icha boshladi. Qo‘rquv va noumidlik o‘rnini ishonch va umid egalladi. U ulug‘ zot ulamolar va solihlar suyuklisi, shariat va tariqat piri hazrat Mavlono Pir Zulfiqor Ahmad Naqshbandiy Mujaddidiy edi.


Tavallud topishlari va yoshlik yillari

Hazrat 1953 yil 1 aprelda Hindistonning Panjob viloyati Jhang shahrida tug‘ilgan. Otasining ismi Alloh Deyeta hofizi Qur’on bo‘lib, Alloh roziligi uchun Qur’ondan dars berardi. Har kuni tahajjuddan keyin Qur’oni karimdan 3-4 pora tilovat qilish odati bor edi. Hazratning volidasi ham obida, soliha, taqvodor ayol edi. U zot onalarini bunlay xotirlaydi: “Men uch yoshimgacha onam bilan birga uxlardim. Kechalari uyg‘onib qolsam, volidam oldimda bo‘lmas edi. Har gal onamni joynamoz ustida tahajjud namozini o‘qiyotganini ko‘rardim. Onam namozini tugatishini ancha kutardim. Namozdan so‘ng yig‘lab uzoq duo qilardi. Onamning tahajjud namozida yig‘laganidek birovning bunchalik ko‘p yig‘laganini ko‘rmaganman. Ba’zan mening ismimni tilga olib, duo qilardi, bundan juda xursand bo‘lib uxlar qolar edim.


Boshlang‘ich ta’lim va tarbiya

Hazratning ta’lim va tarbiyasida u zotning akasi Malik Ahmad Alining hissasi katta bo‘lgan. U kishi qattiqqo‘l va mehribon edi. Hamisha ukalarini yomon xulqli bolalar bilan do‘stlashish va suhbatlashishdan uzoq qilgan.

Mavlono Zulfiqor Ahmad maktab va kollej darslaridan tashqari, Qur’oni karimni to‘liq yod olib, Qur’on hofizi bo‘ldi. Fors va arab tilidagi asarlarni, sarf-nahv (arab tili grammatikasi)ni, ayniqsa, hadisi sharifga doir bir qancha kitoblarni qunt bilan o‘qidi.


Ilohiy muhabbat otashi

Bu davrga kelib hazrat “G‘unyatut tolibiyn”, “Kashful mahjub” va shu kabi kitoblarni o‘qib, juda qattiq ta’sirlanadi. Qalbida muhabbat uchqunlari alanga ola boshlaydi.

Hazratga Shayxul Hadis Mavlono Zakariyo rahmatullohi alayhning “Fazoili zikr” nomli kitobida kelgan bir voqea juda qattiq ta’sir qiladi. Ushbu hikoyada Sirri Saqatiy rahmatullohi alayh aytadi: “Men Jurjoniy hazratlarini quruq talqonni chaynamasdan tanovul qilayotganini ko‘rdim. Shunda men “Axir, bu quvvat bo‘maydi. Non yesangiz-chi”, dedim. Shunda u zot: “Nonni chaynash va talqon yeyish uchun sarflanadigan vaqtni hisoblab chiqib, juda ko‘p vaqt isrof bo‘lishini bildim. Bu vaqtda yetmish marta “Subhanalloh” deb zikr qilish mumkin. Shu bois, yetmish yildan beri non yemayman”, deb javob beradi.

Bu voqea hazratning hassos tabiatiga shu darajada ta’sir etadiki, u zot ertayu kech, har holatda “Subhanalloh” zikrini tilidan tushirmaydi. Buning natijasida hazrat o‘ziga kamgaplik, oz yeyish, kam uxlashni odat qildi. Hazrat ikki yarim yil “Subhanalloh” zikrini tilidan qo‘ymadi. Ikki yil davomida har kun hojat namozini o‘qib Allohdan: “Yo Ilohiy, biror-bir komil piri murshidga uchrashtirgin, uning suhbatini menga nasib etgin”, deb duolar qildi.


Ilohiy rahmat jilvasi

Alloh taolo hech qachon xolis duoni rad qilmagan, qilmaydi ham. 18 yoshida hazrat bilan bog‘liq ajoyib voqea yuz berdi. Mavlono Zulfiqor Ahmad masjidda e’tikofda edi, tahajjud namozidan so‘ng zikrlardan forig‘ bo‘lgach, tong otishiga chamasi bir soatcha vaqt qolganda, joynamoz ustida uxlab qoladi va tushida hazrat Abu Bakr Siddiq roziyallohu anhuni ko‘radi. U zot barmoqlarini hazratning qalbga qo‘yib, “Alloh…”, “Alloh…” “Alloh…”, deydilar. Hazrat uyg‘onib ketadi, butun badani esa titrar edi.


Ustoz tutishlari

Bu voqeadan so‘ng hazrat namoz, zikr, tilovatlarida ajib bir lazzat tuya boshlaydi. Qalbi qattiqroq, lekin yoqimli tarzda ura boshlaydi. Hatto bir necha kun ko‘kslarini bog‘lab yuradi. Oxiri universitetdagi do‘stlari Janob Muhammad Aminga bo‘lib o‘tgan voqeani aytib beradi. U kishi Lohurga borib, Shayx Vajihuddindan maslahat oladi. Unga piri komil Abdulloh rahmatullohi alayhga xat yozishni tavsiya qilishadi. Xatga bir necha kundan keyin bunday mazmundagi javob keladi: “Ma’lum bo‘lgan narsa shuki, sizning qalbingiz ravshan bo‘libdi. Darhol bir ustozdan ta’lim oling, Alloh taolo siz bilan yuz minglab insonlarni hidoyatga boshlaydi. Agar ustoz tutmasangiz, la’natlangan shayton sizni fitnaga solishi mumkin”.

Bu xatni o‘qigach, hazrat Zulfiqor Ahmad o‘sha davrning mashhur naqshbandiya tariqatining Shayxi Mavlono Sayyid Zavvor Husayn Shoh rahmatullohi alayhning huzuriga borib, u zotni ustoz tutib, ta’lim oladi. Ustozlari vafotidan so‘ng, o‘sha davr naqshbandiya tariqatining yetuk murshidi hazrat Xoja G‘ulom Habibdan ta’lim olishni davom ettiradi.

1983 yil ustozidan xalfalik maqomini oladi va naqshbandiya tariqati asosida insonlarga ta’lim bera boshlaydi. Natijada naqshbandiya tariqatining yetuk shayxlaridan biriga aylanadi.

Albatta, avliyolarning karomatlari haqdir. Bundan bir necha yil oldin Xoja Mavlono Abdulloh: “Alloh sizni sababchi qilib yuz minglab insonlarni hidoyatga boshlaydi”, degan edi. Hozirgi kunda Shayx Mavlono Zulfiqor Ahmad Naqshbandiy hazratning shogirdlari va izdoshlari million nafardan oshib ketdi.

Hazrat zamonamiz muammolarini naqshbandiya tariqatining ta’limotiga ko‘ra, mohirona va zamonaviy misollar bilan tushuntirib beradi. Shayx hazratning nutq va ma’ruzalari diltortar bo‘lib, ruhiy tarbiyani isloh qilishga qaratilgan. Hazratning ma’ruza va suhbatlarini insonlar ko‘zda yosh bilan tinglab, gunohlariga chin ko‘ngildan tavba qilishadi. Eng muhimi, hayotda sunnatga amal qilishni odat tusiga kiritishadi.

Shayx Zulfiqor Ahmad hazratning asarlari kitobxonlar orasida qo‘lma-qo‘l, sevib mutolaa qilinadi. U zot diniy va dunyoviy ilmlarni puxta egallagani, bir necha xorijiy tillarda bemalol ma’ruza qilishi tufayli XXI asrda naqshbandiya tariqati ta’limotlarini nafaqat Osiyo, balki Yevropa va AQSHda ham keng targ‘ib qilmoqda. Hazrat yetmishdan ortiq mamlakatlarga, xususan, bir necha marta O‘zbekistonga ham tashrif buyurgan. U zot safarlarini xotirlab “Lohur se to xake Samarqandu Buxoro” (Lohurdan Samarqand va Buxoro tuproqlarigacha) nomli kitob yozgan.

Shayx Zulfiqor Ahmad Naqshbandiy hazrat Xoja Muhammad Abdulmolik Siddiyqiyning Qur’on hofizi bo‘lgan kichik qizlariga uylangan. Ulardan ikki o‘g‘il: Mavlono Pir Habibulloh Naqshbandiy va Mavlono Sayfulloh Naqshbandiy dunyoga kelgan.

Ta’lim olgan joylari

– 1967 yil – o‘rta maktab

– 1971 yil – Panjobda o‘rta maxsus ta’lim (kollej)

– 1976 yil – Lohurda elektr muhandisligi ixtisosligi

– 1990 yil – Shvetsiyada o‘z sohasi bo‘yicha malaka oshirgan

Diniy ta’lim yo‘li

– Otasidan Qur’onni to‘liq yod olgan.

– Jomiya Rehmaniya Jahaniya Mandi universitetida hadis fanidan to‘liq hadis davrasida bilim oldi.

– Jomia Qasim ul-ulum Multan universitetida ham hadis fanidan to‘liq hadis davrasida ishtirok etdi.

– 1971 yil Naqshbandiya tariqati va tasavvuf ta’limotidan Shayx Mavlono Sayyid Zavvor Husayn Shoh rahmatullohi alayhdan saboq oladi.

– 1983 yil Naqshbandiya tariqati va tasavvufdan hazrat Xoja G‘ulom Habib rahmatullohi alayhdan ta’lim oladi.


Yozgan kitoblari

“Ilohiy ishq”, “Ishqi Rasul”, “Habibimiz hayotlari”, “Suluk darajalari”, “Suluk maqomotlari”, “Naqshbandiya tariqatining zikrlari”, “Naqshbandiya shayxlari silsilasi”, “Dil davosi”, “Qalb xotirjamligi”, “Foydali ilm”, “Namunali ayol”, “Gunohlardan qanday saqlanamiz?”, “Erkak kamolotida ayolning o‘rni”, “Noumid bo‘lmang”, “Imonning ahamiyati”, “Qalbni poklash usullari”, Mag‘firat qilinish shartlari”, “Ayollar uchun islohiy tarbiyalar”, “Turmushning namunali ko‘rinishi”, “Muslima ayollar uchun yo‘riqnoma”, “Tasavvuf va suluk”, “Odobli nasibalidir”, “O‘limga tayyorlanish”, “Lahurdan Buxoro va Samarqand tuproqlarigacha”, “Islomning ayollarga mehribonligi”.

Xulosa o‘rnida shunday deyish mumkin, insoniyat taraqqiyoti tarixida shunday shaxslar bo‘lganki, ularning faoliyati mahalliy, madaniy hudud chegarasidan tashqariga chiqibgina qolmay, balki davrlar chegarasini yorib o‘tib, g‘oyalar rivojlanishida umumjahon jarayonining bir qismiga ham aylangan. Ularning asarlari barcha nodir hodisalar singari avval o‘tganlar tajribalarni eng qimmatli tomonlarini o‘zida gavdalantiradi, jamiyat ilmiy fikri hamda ma’naviy madaniyatning keyingi ko‘p asrlarda sodir bo‘ladigan olg‘a harakatini belgilab beradi. Mana shunday buyuk siymo bu so‘zsiz shayx Zulfiqor Ahmad Naqshbandiydir.

Nodir Odinayev  

Maqolalar