Bir kishi xotini oldingiday yaxshi eshitmayotganini payqab qoldi. Bundan tashvishga tushdi, balki qulog‘iga maxsus eshitish uskunasi taqishi kerakdir deb ham o‘yladi. Shunday mulohazalar bilan do‘xtir huzuriga yo‘l oldi. Har holda mutaxassis bilan maslahatlashgan yaxshi-da.
Uning arzini tinglagan shifokor bir sinov usulini o‘rgatdi:
– Xotiningizdan qirq qadam narida turasiz, odatdagi suhbat tovushida gapirib ko‘rasiz. Agar eshitmasa, masofani o‘ttiz qadamga qisqartirasiz. Yana bo‘lmasa, yigirma qadam. Xullas, sizni eshitguncha yaqin boraverasiz.
U bu tajribani o‘sha kun oqshomdayoq qo‘llashga kirishdi. Xotini oshxonada kuymalanib yurganini ko‘rgach, qirq odim nariga bordi-da:
– Onajonisi, bugun kechki ovqatga nima pishiryapsiz? – dedi.
Javob yo‘q. Odam masofani o‘ttiz qadamga qisqartirib, savolini qaytardi:
– Onajonisi, bugun kechki ovqatga nima pishiryapsiz?
Yana javob yo‘q. Endi yigirma metr masofada turib so‘radi:
– Onajonisi, bugun kechki ovqatga nima pishiryapsiz?
Nahotki! Yana javob bo‘lmadi-ku!
Er oshxona eshigi yaqiniga keldi-da, so‘rovini tag‘in takrorladi:
– Onajonisi, bugun kechki ovqatga nima pishiryapsiz?
Tavba-tavba! “Nima balo, ayolimning qulog‘i tom bitganmi?!” deb o‘yladi u. Bu safar xotiniga judayam yaqin keldi:
– Onajonisi, bugun kechki ovqatga nima pishiryapsiz?
Va nihoyat shu gal ayoli javob berdi:
– Dadajonisi, beshinchi marta qaytaryapman: osh damlayapman, osh.
Biz ko‘pincha muammoni qarshimizdagi kishilardan axtaramiz. Balki ayb o‘zimizdadir. Buni esa xayolimizga ham keltirmaymiz. Oqil odamning eng ustun jihatlaridan biri boshqalarning emas, o‘zining nuqsonlarini o‘ylashi va ularni to‘g‘rilashidir.
Orif Tolib
Muhammad ibn Abdulloh sollallohu alayhi vasallam Alloh taoloning rasuli va bandasi bo‘lib, u zotni Alloh taolo butun olamlarga rahmat qilib yuborganini aytadi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam insonlarni butlarga, quyoshga, daraxtlarga, olovga va boshqa narsalarga sig‘inishdan voz kechib, faqat Allohga ibodat qilishga da’vat qildilar. Chunki bularning barchasi Alloh yaratgan narsalardir, ular o‘z-o‘zidan na foyda bera oladi, na zarar yetkaza oladi.
Alloh taolo Qur’onda shunday deydi:
"Muhammad Allohning rasulidir" (Fath surasi, 29-oyat).
"Muhammad sizlarning erkaklaringizdan birortasining otasi emasdir, balki u Allohning elchisi va payg‘ambarlarning muhridir. Alloh barcha narsani biluvchi zotdir" (Ahzob surasi, 40-oyat).
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam insoniyat uchun rahmat bo‘lib kelganlar. U zot odamlarni dunyo gumrohligidan qutqarib, oxirat azobidan saqlab, hidoyat va jannat ne’matlariga yetaklaydilar.
Alloh taolo aytadi:
"Biz seni (ey Muhammad) olamlarga faqar rahmat qilib yubordik" (Anbiyo surasi, 107-oyat).
Alloh taolo Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning axloqlarini yuksak sifatlarda madh etib: "Albatta, siz ulug‘ axloq uzradirsiz" deb marhamat qilgan. (Qalam surasi, 4-oyat)