Qur’oni karim, insu jins jam bo‘lib uning o‘xshashini keltirishdan ojiz qolgan, butun insoniyatning nusrat mayog‘i bo‘lgan va Rasululloh sollallohu alayhi va sallam ummatiga o‘zidan keyin mahkam tutishga buyurgan Alloh taoloning samoviy kitobidir.
Qur’oni karimni tutib, unga amal qilgan kishining Allohga yaqinligi ortadi, uning tiynatida Qur’oniy sifatlar gavdalanadi. Alloh taolo Qur’oni karimni bir necha joylarida turli sifatlar bilan vasf qilgan. Qur’on u:
Oyati karimada Alloh taolo Rasululloh sollallohu alayhi va sallamga nozil qilingan Qur’onni “Ruh” deb atamoqda. Ruh hayot negizi hisoblanadi. Ulamolarimiz kishining jismoniy tirikligi ozuqa bilan bo‘lsa, ruh va qalb olamining tirikligi ma’naviy oziqlar bilan bo‘ladi, ma’naviy oziqning eng oliysi – oliy Zotning Kalomidir, deya Qur’on ila ruhlarimizni oziqlantirishga chorlaganlar.
Azaliyligu abadiylik O‘zigagina xos bo‘lgan Zot:
“Agar qishloqlar ahllari iymon keltirganlarida va taqvo qilganlarida edi, Biz, albatta, ularga osmonu yerdan barakotlarni ochib qo‘yar edik. Lekin ular yolg‘onga chiqardilar, bas, ularni qilgan kasblari tufayli tutdik.”, deya marhamat qilgan (A’rof surasi, 96-oyat). Alhamdulillah, Rabbimiz amri ila U yuborgan barcha narsalarga iymon keltiramiz. U buyurganidek, ibodat qilamiz va rahmatidan umidvor, azobidan xavfda bo‘lamiz.
Rabbimiz kalomini qanchalik mahkam tutsak, bizga Allohning barakoti shuncha ziyodalashadi. Ayniqsa, uning tilovatini qilib yoki tinglab, ma’nolarini o‘rgansak, inshoalloh, Qur’onning yuqorida keltirilgan sifatlariga erishamiz va ikki dunyo saodatidan bahramand bo‘lamiz!
Barcha holatlarimizda hojatbarorimiz, tarbiyachimiz bo‘lgan Alloh taolo Qur’oni karim ila xulqlanishimizda ham O‘zi tavfiq ato qilguvchimiz bo‘lsin. Amin!
Muhammadiy Ergashev
manba: nasihat.uz
Islom dini biror shaxs, guruh, mol-dunyoga nisbatan va obro‘-e’tibor topish uchun qilinadigan har qanday mutaassiblik va firqalarga bo‘linishni qoralaydi, tarafkashlikni johiliyat holatiga o‘xshatadi.
Mutaassiblikning turli ko‘rinishlari bor bo‘lib, ular kishining o‘zi, mol-dunyosi, farzandlari, millatini boshqalardan afzal bilib, bu yo‘lda ashaddiy ravishda kurashishi demakdir. Mo‘tabar manbalarimizda ota-bobolari va o‘zining nasabi bilan faxrlanish tuyg‘usi kishini do‘zaxga tortadi deb ta’kidlangan.
Mutaassiblik turlaridan biri bu diniy mutaassiblikdir. Diniy mutaassiblik deganda, ma’lum bir dinda asos bo‘lgan, ushbu din vakillari amal qiladigan ta’limot va qoidalarga qarshi chiqish, diniy tushunchalarni shariat ko‘rsatmalariga zid ravishda o‘zicha talqin qilib, boshqalarni unga ergashishga chorlash nazarda tutiladi. Diniy mutaassiblikning eng katta xatarlaridan biri bu, dinlararo muloqotga rahna solishdir.
Dinda mutaassibona harakat, dinda chuqur ketish, haddan oshish, Qur’on va Sunnatda kelgan ta’limotlarga zid ravishda o‘z fikriga ergashishni qattiq qoralanadi. Dinda haddan oshish deganda shariat belgilab qo‘ygan chegaradan chiqib ketish tushuniladi. Bu ish aqidada bo‘lsin, so‘z yoki amalda bo‘lsin, baribir. Bu borada Alloh taolo Baqara surasida “Ushbular Allohning chegaralaridir. Bas, ulardan tajovuz qilmang. Va kim Allohning chegaralaridan tajovuz qilsa, bas, o‘shalar, ana o‘shalar, zolimlardir”, deb marhamat qiladi.
Payg‘ambarimiz Muhammad sallallohu alayhi vasallam: “Dinda haddan oshishdan ehtiyot bo‘linglar. Chunki, sizlardan oldin o‘tganlarni dinda haddan oshishlik halok qilgandir” deb uqtirganlar.
Shunday ekan, bugungi kundagi ko‘plab muammolarning ildizi mutaassiblik va haddan oshish ekanligini hammamiz chuqur anglashimiz lozim. Xulosa o‘rnida, bu kabi muammolarning yechimi sifatida Faqih doktor Vahba Mustafo Zuhayliy janoblarining ushbu so‘zlarini keltirish bilan yakunlaymiz: “Islom mo‘tadil din bo‘lib haqiqatlardan birortasida chetga chiqishga yoki haddan oshishga yo‘l qo‘ymasligini anglatadi. Islomda va boshqa dinlarda dinda haddan oshish ham, e’tiqodda bir taraflama va g‘ayritabiiy bo‘lish ham, haddan tashqari qattiq olish ham, juda bo‘sh qo‘yib yuborish ham yo‘q…”.
Alloh ta’olo barchamizni haq yo‘ldan adashtirmasin.
Kosonsoy tumani "Sodod" jome masjidi imom-xatibi
Bahodir Mirfayziyev
Manba: @Softalimotlar