Darhaqiqat, yolg‘onchilik muqaddas dinimizda qoralanadigan kabira gunohlardan biridir. Odatda yolg‘oni bilan tanilgan kishilar hech bir jamiyatda qadr topmagan.
Haqiqatdan ham, bor narsaning teskarisini xabarini olib kelishlik bu - yolg‘onchilikdir.
Bir kuni sahobalar Payg‘ambarimiz sallallohu alayhi vasallamdan so‘rashdi: "Ey Allohning Rasuli, mo‘min odam baxil bo‘lishi mumkinmi?". Payg‘ambarimiz: "Ha bo‘lishi mumkin", dedilar. Yana ular: "Ey Allohning Rasuli, musulmon odam qo‘rqoq bo‘lishi mumkinmi?". Payg‘ambarimiz: "Ha qo‘rqoq ham bo‘ladi", dedilar. Sahobalar: "Ey Allohning Rasuli, musulmon odam yolg‘onchi bo‘ladimi?". Payg‘ambar alayhissalom: "Yo‘q", deb javob berdilar.
Aslida baxillik bilan qo‘rqoqlik bitta bo‘lganida ham, gunohi yolg‘onchichalik bo‘lmaydi.
Nahl surasining 105-oyatida Alloh taolo shunday deb xabar beradi: "Yolg‘on so‘zlarni faqat Allohning oyatlariga iymon keltirmaydigan kimsalargina to‘qurlar. Ana o‘shalarning o‘zlari yolg‘onchidirlar".
Rasululloh sallallohu alayhi vasallam: "Mo‘min kishi xiyonat, yolg‘onchilikdan boshqa barcha xislatlarga tobe’ bo‘ladi", deganlar.
Mazkur hadisi sharifni ulamolarimiz quyidagicha tahlil qiladilar: "Mo‘min kishida xiyonatkorlik hamda yolg‘onchilik xususiyatlarining mavjud bo‘lishligi uning mo‘minlik tabiatiga xilof ishdir, musulmon kishi bunday xulqqa ega bo‘lmaydi. Ammo shunday bo‘lsa-da mazkur salbiy xususiyatlar inson tabiatiga xilof emasdir, insoniy xilqatda bu kabi illatlar uchrab turadi.
Payg‘ambarimiz sallallohu alayhi vasallam: "Qachonki bir banda yolg‘on gapirsa, farishta u gapning sassiqligi uchun u bandadan bir mil masofaga uzoqlashadi", dedilar.
Alloh taolo Nahl surasining 116-oyatida shunday deb marhamat qiladi: "Alloh sha’niga yolg‘on to‘qish uchun tillaringizga kelgan yolg‘onni gapirib, bu halol, bu harom demanglar. Chunki Alloh sha’niga yolg‘on to‘quvchi kimsalar hech qachon najot topmaslar.
Rasululloh sallallohu alayhi vasallam dedilar: "Munofiqlik belgisi uchta: yolg‘on so‘zlash, va’dasining ustidan chiqmaslik va omonatga xiyonat qilishdir".
Alloh nazdida eng yaxshi gap - rost gapirishdir.
Boshqa bir hadisda Payg‘ambar alayhissalom: "Gunohlarning eng kattasi Allohga shirk keltirmoqlik, nohaq qon to‘kmoqlik, ota-onaga oq bo‘lmoqlik va yolg‘on guvohlik bermoqlik", deganlar.
Demak, gaplarning eng yomoni bu - yolg‘onchilikdir. Hattoki, yolg‘onni hazil bilan ham, jiddiy ham gapirib bo‘lmaydi. Nasihatimiz shuki, otalar o‘z bolalariga biron narsani va’da qilib, keyin uni bajarmay qo‘ymasinlar.
Rostgo‘ylik ezgulikka boshlaydi, ezgulik esa jannatga. Yolg‘onchilik buzuqlikka boshlaydi, buzuqlik esa jahannamga. Rostgo‘y odamga yaxshi baho, yolg‘onchi odamga esa yomon baho beradilar. Rostgo‘y odam chin so‘zi bilan borib-borib Alloh huzurida siddiq ya’ni so‘ziga sodiq deb yozib qo‘yiladi. Yolg‘onchi ham borib-borib Allohning huzurida kazzob ya’ni yolg‘onchi deb yozib qo‘yiladi.
Xulosa o‘rnida shuni aytmoqchimizki, yolg‘on so‘zlash yoki yolg‘on guvohlik berish Islom dinida qat’iy qoralanadi. Qur’oni Karimda yolg‘on haqida bir yuz oltmish yettita oyat bor. Yolg‘onning jamiyatga ham, shaxsga ham zarari shunchalar ko‘pki, bularni sanab tugatish qiyin. Yolg‘on uni gapirgan odamni ko‘pchilik orasida sharmandai sharmisor qiladi, gapining subuti qolmaydi, yolg‘on uzoqni yaqin, yaqinni uzoq qiladigan sarobdir. Yolg‘on aql o‘g‘risidir, yolg‘on kishining din va diyonatini buzadi.
Karimov Olimjon
Peshku tuman "Xo‘ja Peshku" jome
masjidi imom xatibi
Do‘stona va samimiy ruhda o‘tgan uchrashuvda Markaz rahbari O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan yurtimizda bunyod etilayotgan O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi haqida jumladan, Markaz doirasida amalga oshirilayotgan tadbirlar, barcha ilmiy va tashkiliy ishlar haqida ma’lumot berdi.
– O‘zbekiston Islom ilmi, fiqh va hadis sohasida yuksak merosga ega. Bu zaminda mashhur ulamolar, buyuk faqihlar, muhaddislar, mutafakkirlar va san’atshunoslar yetishib chiqqan, – dedi Islom uyushmasi bosh kotibi. – Ushbu merosning Islom olamidagi ahamiyati va dolzarbligini ko‘rsatishda O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi muhim o‘rin tutadi. Bu yurtning taniqli va mashhur allomalari tufayli Islom sivilizatsiyasining asl mohiyati xususan, insonparvarlik va bag‘rikenglik qadriyatlari bugungi kunga qadar saqlanib qolgan. Mazkur megaloyiha bu boy merosni jahon hamjamiyatiga tanitishda asosiy ahamiyatga ega. Biz Butunjahon Islom uyushmasi nomidan ushbu sa’y-harakatlarni to‘liq qo‘llab-quvvatlaymiz. O‘zbekiston Prezidentining madaniyat va ma’rifatga qaratgan e’tibori barcha musulmon mamlakatlar uchun namuna bo‘ladi. Markaz bilan hamkorlik qilishdan benihoyat mamnunmiz! – deya ta’kidladi Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa.
Uchrashuv davomida Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa O‘zbekistonda olib borilayotgan islohotlar xususan, Islom sivilizatsiyasi markazining barcha tadbirlari, rejalashtirilgan turli anjumanlarga qiziqish bildirib, bu borada olib borilayotgan ishlarni yuksak baholadi va mamnuniyat bilan e’tirof etdi. Islom sivilizatsiyasi markazining ochilish marosimi qanchalik ahamiyatli ekanligiga esa alohida to‘xtaldi. Shu o‘rinda Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining 72-sessiyasida so‘zlagan nutqidan quyidagi iqtiboslarni keltirdi: “Biz butun jahon jamoatchiligiga islom dinining asl insonparvarlik mohiyatini yetkazishni eng muhim vazifa, deb hisoblaymiz. Biz muqaddas dinimizni azaliy qadriyatlarimiz mujassamining ifodasi sifatida behad qadrlaymiz. Islom dini bizni ezgulik va tinchlikka, asl insoniy fazilatlarni asrab-avaylashga da’vat etadi. Islom sivilizatsiyasi markazining faoliyati ham shu maqsadga xizmat qiladi”. Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa O‘zbekiston Prezidenti tomonidan BMT minbaridan turib ilgari surilgan mazkur ulkan tashabbus Butunjahon Islom uyushmasi nomidan qo‘llab-quvvatlashini ta’kidlab o‘tdi.
Islom sivilizatsiyasi markazi rahbari O‘zbekiston Prezidenti tashabbusi bilan Markaz tarkibida Arab-islom xattotlik maktabini ochish yo‘lga qo‘yilganini ma’lum qildi. Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa ushbu loyihani to‘la-to‘kis qo‘llab-quvvatladi:
– Yangi O‘zbekiston loyihasi bo‘lmish bu xattotlik maktabi orqali Qur’oni karimning har bir surasini maxsus arab xatida, bezaklar bilan boyitilgan tarzda qo‘lda ko‘chirish maqsadga muvofiq, – deya taklif qildi Bosh kotib, – O‘zbekistondagi bo‘lajak Arab-islom xattotlik maktabi faoliyatini yo‘lga qo‘yishda, shuningdek, jahon miqyosida mashhur bo‘lgan katta tajribaga ega xattotlarni ushbu markazga jalb etish, xattotlarning ish faoliyati samarali bo‘lishi uchun ularni rag‘batlantirish va umuman maktab faoliyatini rivojlantirishda astoydil hamkorlik qilishga tayyormiz.
Delegatsiya a’zolari Makka shahrida joylashgan Hiro madaniyat dahasi, Vahiy muzeyi, “Burj as-sa’a” minorasida joylashgan shu nomdagi muzey, Ka’ba kisvasi uchun qirol Abdulaziz majmuasi va Madina shahridagi “Bo‘ston” muzeyi, Payg‘ambarimiz (s.a.v) siyratlari va Islom sivilizatsiyasi muzeyi, Jidda shahridagi Islom san’ati muzeyi va kutubxonasiga tashrif buyurdi va hamkorlik bo‘yicha muzokaralar olib bordi.
Bundan tashqari, Islom sivilizatsiyasi markazi delegatsiyasi a’zolari muzey va kutubxonalarga qilgan tashriflari jarayonida Payg‘ambarimizning faoliyat va turmush tarzlarini ifodalovchi videolavhalar O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markaziga taqdim etilishi masalasini ham ko‘rib chiqishdi.
Shuningdek, uchrashuvda O‘zbekiston Prezidenti tashabbusi bilan Samarqandda yangidan bunyod etilayotgan Imom Buxoriy majmuasi ziyoratchilari uchun qulay shart-sharoitlar yaratish masalasida ham fikr almashildi. Bu borada Saudiya Arabistoni tajribasidan foydalanish maqsadida Butunjahon Islom uyushmasi Tadbirlar va konferensiyalar bo‘limi boshlig‘i Shokir Saloh al-Advaniy bilan muloqot o‘tkazildi. Muloqot davomida Islom uyushmasi vakili bu masalada Saudiya Arabistonining yetakchi tashkilotlaridan biri “Ilm” kompaniyasi ko‘mak berishini bildirdi. Keyingi muhokamalar videokonferensiya shaklida davom ettirilishiga kelishib olindi.