“Haj” tadbirini tashkil etish va o‘tkazish hukumatning 2017 yil 7 iyundagi qarori bilan tasdiqlangan “Haj” va “Umra” tadbirlarini tashkil etish va o‘tkazish tartibi to‘g‘risida nizom bilan tartibga solinadi, deb xabar bermoqda “Huquqiy axborot” kanali.
“Haj” tadbiri Din ishlari bo‘yicha qo‘mita va Saudiya Arabistoni podshohligi Haj vazirligi o‘rtasida har yili imzolanadigan shartnoma asosida amalga oshiriladi.
“Haj” tadbirini tashkil etish va o‘tkazish bilan bog‘liq ma’lumotlar (fuqarolarning haj va umra safarlariga navbati, safar uchun ajratilgan o‘rinlar, to‘lovlarning miqdori va boshqalar) muntazam ravishda O‘zbekiston musulmonlari idorasi rasmiy veb-saytida e’lon qilib borilishi lozim.
“Haj”ga borish uchun talabgor doimiy yashash joyidagi fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organiga ariza hamda pasporti nusxasini taqdim etishi kerak.
Ariza ularning doimiy yashash joylaridagi fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari tomonidan yil davomida qabul qilinib, navbatga qo‘yib boriladi.
“Haj”ga borishga navbatga qo‘yiladigan nomzodlar quyidagi talablarga javob berishi lozim:
• nomzod moddiy va jismoniy jihatdan “Haj” tadbiriga qodir bo‘lishi;
• “Haj” amallarini to‘g‘ri va to‘la-to‘kis ado etishi uchun yetarli diniy bilimga ega bo‘lishi;
• nomzod ma’naviyati, ma’rifati va odob-axloqi bilan mahallada obro‘-e’tiborga ega bo‘lishi;
• oilasidagi muhitning sog‘lomligi va farzandlarining ijobiy tavsiflanishi, mahalla fuqarolar yig‘inidagi ijtimoiy-ma’naviy muhitni yaxshilashda ibrat bo‘la olishi;
• yo‘ldan adashganlarni sog‘lom turmush tarziga qaytarish, ularning ijtimoiy moslashuviga yordam berishi, mahalla fuqarolar yig‘inida o‘tkaziladigan xayriya tadbirlarida ishtirok etishi.
Bundan tashqari “Haj”ga bormoqchi bo‘lgan fuqaro:
• “Haj”ga ilgari bormagan bo‘lishi;
• voyaga yetgan bo‘lishi;
• 45 yoshgacha bo‘lgan ayollar uchun mahramlari (eri, otasi, o‘g‘li, akasi, ukasi va h.k.)ning ham birga borishi hamda mahram ekanligini tasdiqlovchi hujjat (pasport, tug‘ilganlik haqida guvohnoma va nikoh tuzilganligi haqida guvohnoma) nusxasi taqdim etishi lozim.
Saralash natijasiga ko‘ra Hajga borishga navbatga qo‘yiladigan nomzodlar ro‘yxati tegishli hududdagi masjid va fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari binolarida e’lon qilinadi hamda 15 kun mobaynida ular bo‘yicha jamoatchilik fikri o‘rganiladi.
Jamoatchilik tomonidan bildirilgan taklif yoki e’tirozlar 5 kun muddatda ko‘rib chiqiladi va tekshiriladi.
“Haj”ga boradigan ziyoratchilarni ro‘yxatga olish uchun mahalla organlari tuman (shahar) hokimligi muhri bilan tasdiqlangan, varaqlari raqamlangan, ip o‘tkazib tikilgan jurnal yuritadi.
Har yili “Haj” mavsumlari boshlanishidan oldin mahalla organlari tegishli kvota tasdiqlangandan keyin ikki kun mobaynida, ajratilgan kvotaga muvofiq o‘zining hududidan “Haj”ga boradigan ziyoratchilar ro‘yxatini navbat bo‘yicha tuzadi hamda imzo va muhr bilan tasdiqlagan holda tuman (shahar)lar hokimliklari huzuridagi “Haj” va “Umra”ni tashkil etish va o‘tkazish masalalari bo‘yicha tashkiliy guruhga taqdim etadi.
Ro‘yxat bo‘yicha navbati kelgan fuqarolar tashkiliy guruh tomonidan Saudiya Arabistoniga jo‘nashdan kamida bir oy oldin yozma shaklda pochta orqali xabardor qilinadi. Fuqaroning pochta orqali xabardor qilinganligini tasdiqlovchi hujjat tashkiliy guruhda saqlanadi.
Ro‘yxat bo‘yicha navbati kelgan, biroq ziyoratga bormaydigan yoki ziyoratga borish imkoni bo‘lmagan fuqarolardan bu haqda ariza olinadi.
“Haj”ga mahrami bilan borishi lozim bo‘lgan ayollarning navbatga yozilgan mahrami ziyoratga bora olmagan taqdirda uning o‘rniga ayolning boshqa mahrami borishi mumkin.
“Haj”ga borish uchun ro‘yxatda turgan fuqaroning o‘z navbati kelganda muayyan sabablarga ko‘ra ziyoratga borish imkoni bo‘lmasa, u ariza bilan navbatini bir yilgacha muddatga orqaga surishi mumkin.
Bir yildan so‘ng ham fuqaroning muayyan sabablarga ko‘ra ziyoratga borish imkoni bo‘lmasa uning navbati bekor qilinadi.
Pochta orqali xabardor qilingan fuqaro ziyoratga oid ishlarni amalga oshirish uchun tashkiliy guruhga murojaat qilmasa, tashkiliy guruh vakili mazkur fuqaroning yashaydigan manziliga borib, fuqaroni yoki uning yaqin qarindoshlarini yoxud u bilan birga yashaydigan boshqa shaxslarni yozma tarzda xabardor qiladi.
Yozma xabardor qilingan fuqaro tashkiliy guruhga murojaat qilmasa yoki fuqaroning yaqin qarindoshlari yoxud u bilan birga yashaydigan boshqa shaxslar navbatda turgan fuqaroning muayyan sabablarga ko‘ra ziyoratga bora olmasligini ma’lum qilsa, tashkiliy guruh tomonidan fuqaroning yaqin qarindoshlari yoki u bilan birga yashaydigan boshqa shaxslar bilan hududdagi fuqarolar yig‘ini raisi va ichki ishlar organlarining profilaktika inspektori ishtirokida dalolatnoma tuzilib, mazkur fuqaroning navbati bekor qilinadi.
Navbatda turgan fuqarolarning o‘z navbatini o‘zaro almashtirishiga yoki uni ro‘yxatda turmagan fuqarolarga berishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
O‘MI Matbuot xizmati
Shu yil 25 fevral kuni Imom Buxoriy nomidagi Toshkent islom institutida oliy va o‘rta maxsus diniy ta’lim muassasalari rahbarlari seminari bo‘lib o‘tdi. Seminarni O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Muhammadolim Muhammadsiddiqov ochib berdi.
O‘zbekiston Respublikasi Din ishlari bo‘yicha qo‘mitasi raisining birinchi o‘rinbosari Davronbek Maxsudov so‘zga chiqib, diniy-ma’rifiy sohada kadrlar tayyorlash sifatini yangi bosqichga ko‘tarish, diniy ta’lim tizimidagi mavjud muammolar, ularning yechimlari va istiqboldagi rejalar haqida so‘z yuritib, quyidagilarni zikr qilib o‘tdi:
• Jahondagi yetakchi islom ta’lim muassasalari, xususan, Azhar va shu kabi yetakchi ta’lim muassasalari tajribalarini o‘rgangan holda yurtimizdagi oliy va o‘rta maxsus diniy ta’lim muassasalaridagi ta’limning jozibadorligini oshirish lozimligi;
• Chet el talabalarini ham yurtimizdagi diniy ta’lim muassasalariga o‘qishga jalb qilish maqsadida yangi adabiyotlar tayyorlash, o‘quv dasturi va rejalarini qayta shakllantirish, ijtimoiy va diniy fanlarni zamon talablari darajasida shakllantirish zarurligi;
• Ta’lim jarayonlarini tashkil qilish, o‘quv dasturlarini qayta ishlab chiqish, xorijdan yetuk malakali mutaxassislarni jalb qilishda mavjud ta’lim mazmunini saqlab qolgan holda, boshqa yetakchi ta’lim muassasalarining ta’limga oid hujjatlaridan shablon sifatida foydalanish kerakligi;
• Ta’lim sohasida amalga oshirilayotgan islohotlarning natijadorligini oshirish maqsadida diniy ta’lim muassasalarida ta’lim sifatini nazorat qilib borish mexanizmini joriy qilish muhimligi;
• Talabalarda ta’lim bilan bir qatorda o‘z sohasi bo‘yicha tajribani ham shakllantirish maqsadida bitiruvchi kurs talabalarining amaliyotlarini Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, O‘zbekiston musulmonlari idorasi, ilmiy tadqiqot markazlari va mahallalarda tashkil etilishi choralarini ko‘rish hamda Iqtidorli ustoz va talabalarni rag‘batlantirib borish mexanizmlarini joriy qilish lozimligi;
• “Qur’on va tajvid” o‘quv kurslariga o‘xshash bir shaklda Aqidaviy bilimlarni ham xalqqa yetib borishiga xizmat qiladigan, xalqning turli yot g‘oyalarga ergashib ketish orqali jabr ko‘rishini oldini oladigan o‘quv kurslarini tashkil etish ham muhim hisoblanishi;
• Din va davlat munosabatlarini tartibga solinishida Qur’on va sunnatda keltirilgan ko‘rsatmalarni o‘rganib kelajak avlodga o‘rgatish va bunda jahon tajribasidan keng foydalanish kerakligi ta’kidlandi.
Seminar davomida Muhammadolim domla Muhammadsiddiqov diniy ta’lim muassasalarida o‘tkazilgan attestatsiya natijalari, ijtimoiy-gumanitar fanlarning o‘qitilish ulushini oshirish, ta’lim sifatini yanada takomillashtirish hamda o‘quv reja va dasturlarini yangilash xususida so‘zlab, davlat tomonidan yaratib berilayotgan imkoniyatlardan foydalangan holda oliy va o‘rta maxsus diniy ta’lim muassasalarida diniy ta’limni yangi bosqichga olib chiqish bugungi kun talabi ekanini qayd etdi.
Shuningdek, diniy fanlarda klassik an’analarni saqlab qolgan holda, dunyodagi ilg‘or diniy ta’lim muassasalaridan namuna olgan holda zamonaviy diniy adabiyotlarni shakllantirish, zamonaviy diniy fan tarmoqlarini yaratish lozim ekani, mazkur fan tarmoqlari va adabiyotlarni shakllantirishda yurtimizdagi ilmiy tadqiqot markazlari bilan yaqindan amaliy hamkorlikni yo‘lga qo‘yish kerakligi ham alohida ta’kidlandi.
Shundan so‘ng diniy ta’lim muassasalarida 2025 o‘quv yili I-semestr yakunlari bo‘yicha talabalar o‘zlashtirishining dastlabki tahlillari bo‘yicha Hadis ilmi maktabi rektori B.Amanov, Imom Termiziy madrasasi direktori K.Islamov, Jo‘ybori Kalon madrasasi direktori O.Sharipova hamda Xoja Buxoriy madrasasi direktori O‘.G‘uzarovlar axborot berdi.
Seminar yakunida yig‘ilganlardan taklif va mulohazlar tinglandi. So‘ngra ishtirokchilar Toshkent islom institutidagi sharoitlar bilan tanishib, talabalar bilan uchrashishdi.
Toshkent islom instituti
Matbuot xizmati