Sayt test holatida ishlamoqda!
28 Dekabr, 2025   |   8 Rajab, 1447

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:48
Peshin
12:30
Asr
15:20
Shom
17:05
Xufton
18:24
Bismillah
28 Dekabr, 2025, 8 Rajab, 1447

Qur’on bilan davolanining

25.03.2018   21446   5 min.
Qur’on bilan davolanining

Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi va sallam 3 xil usulda davolanganlar:

  1. Tabiiy usul – dorivoru giyohlar bilan.
  2. Ruhiy usul – Qur’on va duolar bilan.
  3. Qo‘shimcha usul. Ushbu 2 usulni uyg‘unlashtirgan holatda – ham dorivor giyohlar ham ilohiy so‘zlar bilan. Masalan, suv va asaldan foydalanish – bu tabiiy davolash usuli. Agar bunga Qur’on oyatlaridan o‘qilsa – bu uyg‘unlashgan usul hisoblanadi.

Hozirgi kunda esa davolash 2 xil usulda:

  1. Shifokor ko‘rigi va shu asosda buyurilgan davolash. Avval shifokor bemorni ko‘rigdan o‘tkazadi, unga tashxis qo‘yadi va davolaydi. Bunga amal qilgan bemor sog‘ayadi. Ushbu usul arab tilida “Tibbul-jismani” deyiladi.
  2. Qur’on o‘qish ya’ni Allohning ilohiy so‘zlari va uning Rasulidan bizgacha yetib kelgan duolar bilan. Ushbu usul arab tilida “Tibbur-ruhani” deyiladi. Biz ushbu 2-usulni ko‘rib chiqamiz.

Eslatma:

Buni albatta yodda tutingki, ayniqsa ayollar davolanish maqsadida turli xil folbin, sehrgar, “ochib beruvchi” odamlarga borish ularning so‘zlariga ishonish va amal qilish dinimizda qat’iyan mumkin emas. Ular qurbonlik qilish, qora hayvonlarni so‘yish va qonini badanga surtish kerakligini aytib insonlarni aldashadi.

Inson o‘zining ruhiy kasalliklarini davolashda Qur’oni karimni yod olgan uni yaxshi o‘qiy oladigan va ushbu ishni yaxshi tushunadigan mutaxassisga  murojaat qilishi lozim.

  Qur’onning ta’siri:

Agar davolanish Qur’on, duolar bilan olib borilsa bemorda quyidagi belgilar paydo bo‘ladi:

  1. Aniq belgilar – yig‘lash, ovozni ushlay olmaslik, baqirish, jazavaga tushish va hokazo. Biz bu belgilarni bemorda yaqqol ko‘rishimiz va eshitishimiz mumkin.
  2. Yashirin belgilar: Qur’on o‘quvchi yuqoridagi belgilarni bemorda ko‘rmasligi mumkin, ammo bemor buni o‘zida his qiladi. Bunga bosh og‘rig‘i, nafas qisishi, bezovtalik, ko‘ngil aynishi va hokazolar kiradi.

Agar namozga va islom ahkomlariga rioya qiluvchi inson, ushbu aniq va yashirin belgilarni o‘zida sezmasa, Qur’on bilan davolanishi ixtiyoriy bo‘ladi va albatta bemor tajribali mutaxassis shifokorga murojaat qilishi lozim.

   Ammo namozni vaqtida ado etmaydigan, Allohning buyruqlariga beparvo bo‘lgan inson Qur’on bilan davolanish uchun bir necha bor borishi kerak. Ammo ushbu holatda ham bemorning ahvoli yaxshilanmasa, bu bemor ham mutaxassis shifokorga murojaat qilishi lozim. Kasallikni to‘g‘ri aniqlash va tashxis qo‘yish bemorni yaxshi davolash demakdir. Inson davolanishdan avval, uni nima bezovta qilayotgani, unga qanday shifokor kerak ekanligini aniqlab olishi va davolanishi kerak.

  Agar shifokor tashxis qo‘yishda qiynalsa yoki tibbiy muolajalarning foydasi bo‘lmasa bemorni Qur’on va hadislar orqali ruhiy holatni davolash talab etiladi.

 Davolanishda talab etiladigan qoidalar:

Olimlarning ta’kidlashicha, insonning ruhiy holatini davolash uchun 3 qoidasi bor:

  1. Qur’on o‘quvchi imonli Allohni taniydigan, uning kalomini, sifatlarini tushunuvchi bo‘lishi lozim.
  2. Shu bilan bir qatorda arab tilida yoki bemor tushunadigan tilda so‘zlashishi kerak.
  3. O‘quvchi va eshituvchi har qanday holatda ham, har qaysi kasallikni davosi faqat Yaratganning yordami bilan bo‘lishiga iqror bo‘lishi lozim. Ularning ko‘nglida davo faqat Allohning izni ila bo‘lishiga va boshqa hech qanday kuch ta’sir eta olmasligiga ishonch bo‘lishi shart.

Qur’on bilan davolovchi quyidagilarni yodda tutish kerak:

  • Iymonli, sog‘lom fikr yurita oladigan, kamchiliklardan holi, pok noqis bo‘lishi. Ushbu inson boshqa dinga ishonmasligi va boshqa diniy xulqqa ega bo‘lmasligi kerak. Aks holda bunday insonlarga davolanish uchun borish mumkin emas.
  • Jin, shayton va boshqalardan davolanish faqat Allohning so‘zlari, Qur’on bilan amalga oshiriladi. 
  • O‘quvchi jinlarning insonga ta’siri, ularning kelib chiqishi haqida tushunchaga ega bo‘lishi.
  • Nikoh qurgan, oilali bo‘lishi.
  • Pok, gunohdan yiroq bo‘lishi.
  • Allohning zikrida bo‘lishi va har doim pok, tahoratli holatda bo‘lishi.
  • O‘z ishini chin ko‘ngildan bajaruvchi Alloh yo‘lida insonlarga yordam beruvchi inson bo‘lishi.
  • Allohdan boshqa hech kimdan va hech narsadan qo‘rqmaydigan, o‘ziga ishonuvchan bo‘lishi.
  • Odamlarning ayb nuqsonlari, kamchiliklarini berkituvchi.
  • Har bir ishini Alloh roziligi uchun qiluvchi inson bo‘lishi lozim.

 

Nigina BOTIROVA

 tayyorladi

O‘MI Matbuot xizmati

Qur'oni karim
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Ahli sunna val jamoa kimlardan iborat?

22.12.2025   9292   2 min.
Ahli sunna val jamoa kimlardan iborat?

Bu ummat boshidan oxirigacha bir aqida – ash’ariy-moturidiylik aqidasida edi. Mufassirlar, hadis shorihlari, fuqaholar, navh va lug‘at ulamolari, bularning deyarli barchasi e’tiqodda bir yo‘lni tutishgan edi. Bu gapni isbotlashga hojat yo‘q, bu haqiqat ekani kundek ravshan aksiomadir. Ulamolarning tarjimayi hollari haqida yozilgan kitoblar olimlarni bu mazhablarga madh va maqtov o‘laroq nisbat berganini ko‘rasiz. Buyuk ulamolar haqida ma’lumotlar keltirilganda Imom Falonchi, mazhabi shofe’iy, yo hanafiy, aqidada ash’ariy yo moturidiy, deyilgan. Ko‘pincha olimning tasavvufdagi tariqatiga ham to‘xtab o‘tiladi. Masalan, Imom Junayd tariqatida bo‘lsa, Junaydiy nisbati beriladi.

Bu odat yaqin-yaqingacha davom etib kelayotgan edi. Bunga birov e’tiroz ham bildirmagan, inkor ham qilmagan. Biron olim haqida gapirilar ekan, fiqhda to‘rt mazhabda qaysiga ergashishi, aqidada ash’ariymi moturidiymi qaysi manhajda ekani va tariqatdagi yo‘li bayon qilinmay qolmagan. 

Bu dastur ummatni sharqiyu g‘arbini, shimoliyu janubini ming yildan beri yagona qalbga, yagona fikr atrofiga jamlab keladi. Biron odam og‘risa, butun tana o‘sha kasal a’zo uchun qayg‘urib, davolashga kirishardi. 

Tariximizni ziynatlab turgan, bugungi sharmandaliklarni bir muncha to‘sib turgan tarixiy g‘alabalarimiz ham shu aqida, shu tafakkur vositasida qo‘lga kiritilgan.

Hittinda salibchilarni yer tishlatib, Quddusni qaytarib olgan Salohiddin Ayyubiy va uning qo‘shini ayni shu mazhab va tariqatlarda bo‘lishgan. Birontalari bugungi salafiylikni bilgan emas. 

Muzaffar Qutz, Zohir Beybars va ular bilan yelkadosh bo‘lgan Izz ibn Abdussalom kabi ulamolar mazhabda bo‘lishgan. Ayni Jolutda mo‘g‘ullarni tor-mor keltirishda ham asosiy qurolimiz birlik edi. O‘sha paytda boshini baland kerib: “Bid’atchisizlar, shirk keltiryapsizlar, qabrlarni ziyorat qilish shirk”, deb qichqiradigan shallaqilar bo‘lmagandi. 
 
Sulton Muhammadxon Fotih va uning qatoridagi olim va murshidlar dinda bir manhajni tutishgan edi. Kofirlar qo‘lida qolib ketgan shahar (Qustantiniya)ni fath qilib, mashhur hadisda kelgan bashoratga* noil bo‘lishdi. Ammo hadis musulmon ash’ariy-moturidiy qo‘mondon va uning qo‘shini haqida ekanidan qalblari yonib, hasad qilayotgan bugungi bemazhab toifalar hadisning tasdig‘ini buzib talqin qilishmoqda. (davomi bor)

Doktor Ahmad Muhammad Fozil,
Istanbuldagi Sulton Muhammad Fotih jome’asi,

islomiy ilmlar kulliyasi doktori

*Rasululloh sollallohu alayhi va sallam aytdilar: “Qustantiniya, albatta, fath qilinajak. Uning amiri naqadar yaxshi amir, qo‘shini naqadar yaxshi qo‘shin!”. (Imom Ahmad va Hokim rivoyati).

Hadis ilmi maktabi o‘qituvchisi
Abdulbosit Abdulvohid o‘g‘li tarjimasi

MAQOLA