Sabr – insonga dunyo va din ishlarida to‘g‘ri yo‘l tutishda yordam beradigan fazilat. Inson zoti yaralibdiki, o‘zining barcha maqsadlarini sabr asosida ro‘yobga chiqaradi. Agar u sabrsizlik bilan ish tutsa xech qachon maqsadga erisha olmaydi. Har qanday ishda ham shoshqaloqlik zarar keltiradi. Saxl Ibn Sa’d roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. “Nabiy sollallohu alayhi vassallam: “Shoshilmaslik Allohdandir, shoshqaloqlik shaytondardir”, dedilar (Termiziy va Bayxakiy rivoyat qilgan).
Shuning uchun ham mo‘min-musulmon banda hech bir ishda shoshilmasligi lozim.
Sabr – ulug‘lik va kamolot belgisidir. Alloh taolo o‘z ismlaridan birini “As-sobur” deb atagani xam bejiz emas. Alloh taolo gunoh qilgan bandasini darhol jazolamaydi, unga berilajak azobni orqaga suradi. A’rof surasida bunday marhamat qilinadi: “Albatta Rabbingiz osmonlaru yerni olti kunda yaratgan” (54-oyat).
Alloh taolo istasa olamni bir zumda yaratar edi. Ammo bandalarga ibrat bo‘lishi uchun uni olti kunda yaratgan. Shuningdek, Alloh taolo Quroni karimni ham bir yo‘la nozil qilsa bo‘lar edi. Ammo bandalarga oson bo‘lishi uchun yigirma uch yilda nozil etdi. Shariat ahkomlarini ham o‘sha muddatda joriy qildi. Ojiz bandalar bu dunyo ishlarini amalga oshirishda qanchalik mashaqqat va og‘irlik hosil bo‘lmasin, mustahkam iroda va sabr-toqat ko‘rsatishi lozim. Imom Buxoriy rivoyat qilgan bir hadisda: “Kimki sabr qilishni xohlasa, Alloh unga sabr beradi. Hech bir kishiga sabrdan ko‘ra yaxshiroq ne’mat berilmagan.” deyiladi. Inson hayoti davomida bir imtihondan chiqib, ikkinchi imtihondan chiqib, uchinchi imtihonga to‘qnash kelaveradi va bu narsa bir-biriga ulanib ketgan sinovlardan iborat .
Bugungi kunda ko‘p gunoh va jinoyatlar kelib chiqishiga nazar tashlasak, sabrsizligimiz evaziga sodir bo‘layotganini ko‘ramiz. Insonlarning yoshi-qari hammasi sabrni unutib qo‘ydik, desak mubolag‘a bo‘lmaydi. Allohu taolo shuncha sohib qudrat egasi bo‘lsa ham biz bandalarga har bir narsada ibrat olishimiz uchun aqlimizni sabrga undagan. Xato kamchilliklarning bari sabrsizligimiz oqibatida sodir bo‘layapti. U hayot ufqida ketma-ket paydo bo‘luvchi bulutlardan qo‘rqmaydigan, balki bir kunmas, bir kun o‘ziga ham omad kulib boqishidan umidini uzmasligi lozim. Bunday natijani sabr bardosh, xotirjamlik va ishonch bilan kutish esa ayni hikmatdir. Shuning uchun din bandadan xar doim sabr qilishni talab etadi.
Abduxalil ABDUNAZAROV,
Qiziriq tuman bosh imom-xatibi
O‘MI Matbuot xizmati
Imom Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazida Ubaydulla Uvatov qalamiga mansub kitoblar va risolalar taqdimoti hamda olim xotirasiga bag‘ishlangan davra suhbati bo‘lib o‘tdi.
Anjumanda Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi, O‘zbekiston Islom sivilizatsiyasi markazi, Termiz davlat universiteti, Termiz davlat muhandislik va agrotexnologiyalar universiteti olimlari hamda “Imom Termiziy” o‘rta maxsus islom ta’lim muassasasi talabalari ishtirok etishdi.
So‘zga chiqqanlar Ubaydulla Uvatovning ilmiy merosi, islomiy ilmlar taraqqiyotiga qo‘shgan hissasi haqida gapirishdi. Kelgusida olimning ilmiy merosini yanada chuqurroq o‘rganish, yosh avlodga yetkazish yuzasidan takliflar ilgari surildi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
“Imom Termiziy” islom ta’lim muassasasi
Matbuot xizmati