Rasululloh sallallohu alayhi vasallam marhamat qiladilarki:
“Mo‘min barcha insonlarning ishonchli kishisidir”.
“Mo‘min mo‘minning ko‘zgusidir. Va mo‘min mo‘minni orqasidan ham himoya qiladigan va uni qo‘llab quvvatlaydigan birodaridir”.
“Mo‘minlar bir-biriga yopishgan imorat kabidir”.
“Mo‘min kishi do‘st bo‘ladi va do‘st tutiladi. Do‘stlasha olmaydigan va do‘st tutilmaydigan kishida xayr-yaxshilik yo‘qdir. Insonlarning xayrlisi insonlarga foydasi tegadiganidir”.
“Mo‘min kishi g‘ayratli-rashkli bo‘ladi. Alloh taolo esa eng g‘ayratli- rashklidir”.
“Mo‘min kishi juda zakovatli, qobiliyatli, ziyrak va hushyordir”.
“Mo‘min gunohiga tavba qilguvchidir”.
“Mo‘min banda ikki xavf o‘rtasidadir. Birinchisi: o‘tgan gunohlaridan qo‘rqadiki, ularni Alloh nima qilganini bilmaydi. Ikkinchisi: umrining qolgan qismida boshiga nima halokatlar kelishini bilmaydi”.
“Mo‘minning yelkasi yumshoq bo‘ladi, birodariga kenglik qiladi, munofiq esa to‘ngdir, birodariga tanglik qiladi. Mo‘min avval salom beradi, munofiq esa menga salom bersin deb turaveradi”.
“Haqiqiy mo‘min birovga og‘irligi tushmaydigan kishidir”.
“Insonlar mollari va jonlarini ishonib topshiradigan kishi haqiqiy mo‘mindir”.
“Insonlarga aralashib yuradigan va ularning aziyatlariga sabr qiladigan mo‘min kishi, odamlarga aralashmaydigan va ularning aziyatlariga sabr qilmaydigan mo‘min kishidan afzalroqdir”.
Davron NURMUHAMMAD
tayyorladi
Hanafiy mazhabining yetuk faqihi Ibn Obidin rahimahulloh “Tanqiyhul fatovol Homidiyya” kitobida bunday deganlar: “Talaba ilm olish uchun yo‘lga chiqsa, uning moddiy sharoitini ta’minlash musulmonlar zimmasiga lozim bo‘lur. Agar unga yetarli mablag‘ni ajratmasalar, shu mablag‘ ulardan qozining buyrug‘i ila majburan undirib berilur. Shuningdek, zakotni vaqtida ado qilmay, zimmasida zakot berish qarzi bo‘lgan kishilarni ham uni ado etishga (tolibi ilmga berishga) majburlanurlar”.
Molikiy mazhabining yetuk faqihi Qasriy ibn Muhammad al-Muxtor ibn Usmon ibn al-Qasriy, al-Iydaylabiy rahimahulloh “Tolibi ilmlar har yili musulmonlardan yuz dinor miqdorida moliyaviy mablag‘ olishga haqli bo‘lurlar” – deb fatvo berganlari aytilgan.
Alloma Ibn Obidin rahimahulloh: “Raddul Muhtor” kitobida bunday deganlar: “Baytul-mol ya’ni davlat budjetidan ajratiladigan yordam pullarining beriladigan o‘rinlaridan biri – olimlar va boshqa ishlarni tashlab, shar’iy ilm olishga astoydil kirishgan talabalardir”. Vallohu a’lam.
Bahodir Bahromjon o‘g‘li,
“Hadis va islom tarixi fanlari” kafedrasi o‘qituvchisi.